Recorduitstoot CO2 verwacht in 2023: extra centen voor klimaat doen trend niet keren

Binnen twee jaar bereikt de broeikasgasuitstoot een record van net geen 34 gigaton of 34 miljard ton, zo staat in een nieuwe analyse van het Internationaal Energie Agentschap (IEA). De uitstoot neemt de laatste jaren dan ook nog altijd niet af, al vertraagt de toename. En door de pandemie was er een tijdelijke dip: de uitstoot van 33,4 gigaton in 2019 zakte in 2020 naar 31,5 gigaton.

Ondertussen noteert het IEA voor 2021 opnieuw een uitstoot van 33 gigaton. Die sprong is de op een na grootste jaarlijkse stijging ooit. Zonder ingrijpend nieuw beleid is een continue stijging met jaar na jaar nieuwe recordhoogtes sowieso te verwachten. 

Het IEA vroeg zich af of de herstelmaatregelen die economieën moeten genezen van de coronapandoering de uitstoottrend niet kunnen breken. Heel wat overheden hebben in hun plannen namelijk groene investeringen opgenomen. Zo moeten de EU-lidstaten 37 procent van de hersteluitgaven besteden aan klimaatgerelateerde investeringen en hervormingen om geld uit het Europees Herstelfonds te kunnen krijgen. Zal dat de almaar stijgende uitstootcurve doen keren? Het antwoord in de IEA-analyse is duidelijk: nee.

Wel is het voorspelde record van net geen 34 gigaton uitstoot in 2023 zo’n 800 miljoen ton minder dankzij de intenties om herstelplannen te koppelen aan verduurzaming. Anders gezegd: zonder de groene herstelinvesteringen had de wereld in 2023 ruim 0,8 gigaton meer broeikasgassen uitgestoten dan wat het IEA nu voorziet.

Dat is positief maar ruim onvoldoende, stelt het agentschap. Om tegen 2050 nuluitstoot te bereiken, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs, moeten we in 2023 zo’n 4.300 miljoen ton (4,3 gigaton) minder uitstoten.

In totaal betekenen de groen gekruide herstelplannen ook dat overheden wereldwijd tussen 2021 en 2023 jaarlijks 324 miljard euro meer zullen besteden aan onder andere duurzame energie en andere klimaatvriendelijke verwezenlijkingen zoals woningrenovatie.

Dat bedrag is ongeveer 2 procent van de totale fiscale steun van de ruim 14.000 miljard euro die naar het ‘coronaherstel’ gaat. 

Twee procent klinkt weinig. Maar het IEA vergelijkt dan ook met alle overheidsuitgaven in verband met de pandemie en het telt enkel groene hersteluitgaven mee die nieuwe klimaatvriendelijke investeringen of infrastructuur betekenen. Ook het Klimaatakkoord van Parijs hanteert dat criterium. Heel wat groene accenten in de herstelplannen voldoen daar niet aan. 

“Onze analyse van 800 beleidsplannen (voor coronaherstel, BDB) in meer dan 50 landen laat zien dat de uitgaven aan energiemaatregelen voornamelijk gaan naar al bestaande programma’s voor subsidies, aankoopbeleid van de overheid en elektrificatie van transport”, zo staat in het IEA-rapport.

Netto zijn de 324 miljard euro extra sowieso wel 30 procent meer groene overheidsinvesteringen dan in de voorbije jaren. Maar, zo meldt het IEA, “ook dat blijft slechts 35 procent van wat nodig is om de wereld op weg te helpen naar nuluitstoot in 2050".