Kristof Calvo (Groen) roept Vivaldi-regering op tot ‘democratische vernieuwing’ met resem voorstellen

In het regeerakkoord van de regering-De Croo staat het als volgt: “De regering wil het vertrouwen in politiek als positieve kracht versterken door een prioriteit te maken van democratische vernieuwing.” De Croo I vindt, vooral op aandringen van de groene familie tijdens de formatie, dat de politieke werking van België moet worden herbekeken. Het hoge aantal afhakende kiezers speelt hier een rol in. Bij de verkiezingen in 2019 bleef 10 procent thuis of stemde blanco.

Vandaag, na het eerste werkjaar van Vivaldi, is de vaststelling dat er weinig vooruitgang is geboekt. Calvo voert daarom de druk op. Hij heeft zich, sinds de pijnlijke ministersaga binnen Groen, verder toegelegd op het thema democratische vernieuwing.

“Mede door de coronacrisis is er nu nog maar weinig gebeurd. Het is hoog tijd voor een versnelling. Zeker omdat de betrokkenheid van burgers en experts bij deze vernieuwing de tijd moet krijgen. Je kunt hier niet pas mee starten aan het einde van de legislatuur.”

Dit stellen de groenen voor:

Groen en Ecolo hebben tijdens de zomer een reeks wetsvoorstellen klaargemaakt. Die zullen bij de start van het politieke jaar worden ingediend in het parlement. 

1. Afschaffen medewerkers oud-ministers

Het gaat onder meer om de afschaffing van de regeling waarbij oud-ministers nog jaren een beroep kunnen doen op door de staat betaalde medewerkers. In principe willen alle partijen daarvanaf. Iedereen ziet in dat die regeling onhoudbaar is, maar bij de onderhandelingen stonden de Franstalige liberalen op de rem. In de uittredende regering zetelden zeven MR-excellenties.

2. Uitbreiding lobbyregister

De groene partijen hebben ook een voorstel klaar voor de uitbreiding van het lobbyregister naar de regering en de ministeriële kabinetten. Sinds 2019 bestaat er in het federaal parlement al zo’n register. Lobbyisten moeten er hun aanwezigheid in het halfrond laten optekenen. De oprichting van het lobbyregister was een van de concrete ingrepen van de werkgroep Politieke Vernieuwing, die in de nasleep van het Publifin-schandaal werd opgericht. De belangrijkste wetgeving wordt echter vaak voorbereid binnen de regering en op de ministeriële kabinetten.

3. Plafonnering uitgaven op sociale media

Nog een voorstel waar de groenen vaart achter proberen te zetten: een plafonnering van de politieke uitgaven op sociale media. Dit bestaat vandaag al in verkiezingstijd, maar Groen en Ecolo willen die regel ook daarbuiten. Recent bleek uit een Europese vergelijking van onderzoeksgroep AdLens dat Belgische politici – met voorsprong – het meeste geld uitgegeven aan advertenties op Facebook.

4. Gemengde commissie

Calvo: “Naast deze voorstellen willen we in het parlement experimenteren met nieuwe werkvormen rond burgerinspraak. Ook dit staat in het regeerakkoord. Via een reglementswijziging kan het federaal parlement de oprichting van gemengde commissies mogelijk maken met al dan niet gelote burgers en experts. In Brussel bestaat dit al. Zo’n eerste gemengde commissie kan zich buigen over een hervorming van het kiessysteem en de representatieve democratie. Geregeld wordt meer burgerinspraak aanzien als een bedreiging voor het parlement. Maar ik zie het omgekeerd: via meer burgerinspraak kunnen we het parlement versterken.”

Democratische vernieuwing is al langer een stokpaardje van Groen en Ecolo. Bij de vorming van de regering-De Croo eisten de partijen, met onder meer Calvo als onderhandelaar, dat de nieuwe coalitie zou breken met de ‘oude politieke gewoonten’. “Voor de duidelijkheid: ik uit geen kritiek op de twee bevoegde ministers, Annelies Verlinden (CD&V) en David Clarinval (MR). Net op dit thema kan het federaal parlement namelijk zelf een belangrijke rol opnemen.”

Nog dit: midden deze week verzamelen de groenen in Den Haag voor hun jaarlijkse fractiedagen. De oefenstage voor het nieuwe politieke seizoen, zeg maar. Begin november zal de regering-De Croo definitief beslissen over de kernuitstap tegen 2025, een andere groene dada.