Huiseigenaars wapenen zich massaal tegen overstromingsrisico: is dat zinnig?

“Al sinds juli is het ongelooflijk druk. Driehonderd offertes in een maand tijd, dat heb ik eigenlijk nog nooit meegemaakt”, vertelt Kurt Lanckriet, zaakvoerder van JK Flooding. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het plaatsen van aluminium schotten die deuropeningen, garagepoorten of ramen waterdicht moeten maken tot op een bepaalde hoogte – de moderne zandzak, zeg maar. Toeval is het wellicht niet, de “verdriedubbeling” in de cijfers die Lanckriet merkt. “Mensen zijn beginnen panikeren door het noodweer. Vroeger volgde op een offerte wel eens uitstel, die twijfel lijkt nu een beetje weg.”

Niet enkel in Verviers en omstreken merkt Lanckriet die grote vraag. “Ik ben de voorbije weken van Oostende tot Voeren geweest, zelfs mensen die nog nooit water hebben binnengekregen kwamen tot bij ons.” Volgens leverancier Combat Services is dat bij ongeveer de helft van de mensen die zich nu aanmelden het geval. “Ze hebben besloten dat ze niet willen wachten tot provincies en gemeentebesturen werk maken van dijken of betere riolen. Ze nemen zelf het heft in handen om hun huis te beschermen”, klinkt het daar.

Niet alleen door de grote vraag maar ook door grondstoffentekorten moeten mensen nu al heel wat geduld uitoefenen. Maart 2022, klinkt het bij Combat Services.

Wake-upcall

Als de baksteen in de maag barsten vertoont, schieten heel wat Vlaming blijkbaar in actie. Zo ook Guido De Padt, burgemeester van Geraardsbergen. “Mijn huis paalt aan de Dender, waar in 2010 het water langs de oever weggepompt moest worden.” Die wake-upcall was blijkbaar niet voldoende. “Ik heb daar toen geen gevolg aan gegeven. Deze zomer was toch de trigger om eindelijk voor een schot van 50 centimeter hoog aan de voordeur te kijken.”

De schade van de wateroverlast in juli neemt dan ook astronomische bedragen aan. In Wallonië schatten verzekeraars dat de schade kan oplopen tot 1,7 miljard euro, in Vlaanderen zou het om 90 tot 123 miljoen euro gaan. Hoewel de Vlaamse belofte een volledige vergoeding inhoudt aan iedereen met een brandverzekering, blijft de nasleep een ellendig traject voor slachtoffers.

Alleen: is het wel zinvol om als particuliere huiseigenaar de handschoen op te nemen tegen het water? De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) adviseert het alleszins aan bewoners van overstromingsgevoelige gebieden. Dat kan gaan om een coating die de gevel waterdicht maakt, de eerder genoemde schotten of het hoger plaatsen van stopcontacten of watergevoelige toestellen. Een terugslagklep is dan weer een gekende ingreep om te voorkomen dat afvalwater terugstroomt vanuit de riolering.

Samenwerken met buren

Volgens planoloog Luuk Boelens (UGent) is de (on)zin van die ingrepen sowieso erg afhankelijk van het type overstroming. “Bij zogenaamde ‘flash floods’ zoals in Pepinster, waar het water in korte tijd vier meter hoog kwam te staan, gaat zo’n schot natuurlijk niet helpen.” Bij overstromingen die gematigder verlopen, door rivieren die buiten de oevers treden of plaatselijke regenval, is de eigenaar volgens hem wél aan zet.

“Het is natuurlijk niet zo dat elk huis een schot of terugslagklep nodig heeft. Maar wie in overstromingsgebied woont, kan daar zeker over nadenken”, zegt Boelens. Zeker aangezien de klimaatopwarming ervoor zorgt dat hevige regenval steeds frequenter zal voorkomen. “Je zou als buurt ook een coöperatie kunnen opstarten om bijvoorbeeld een wateropvanggebied aan te leggen.”

Volgens VMM-woordvoerder Katrien Smet is de allerbeste stap om water buiten te houden echter nog steeds “kijken waar je iets koopt of gaat bouwen”. In die zin is het alleszins opvallend dat sommige Vlaamse gemeenten ook deze zomer bouwvergunningen zijn blijven afleveren in overstromingsgevoelig gebied (DM 2/9).