Denemarken keert vandaag terug naar 2019: vollédige vrijheid
Denemarken gooit vandaag de laatste coronamaatregelen overboord. Dag coronapas, dag 1,5 meter afstand, hallo festivals en nachtclubs.
Weet u nog hoe het leven voor corona voelde? Zonder mondkapjes, QR-codes en afstand houden? Voor wie het niet meer weet: vraag het aan een Deen. “Op het moment dat de muziek explodeert, dat duizenden armen de lucht in gaan en iedereen hetzelfde liedje meezingt, voel ik wat ik anderhalf jaar heb gemist: het onbeschrijfelijke, heerlijke en vrije gevoel van het samen luisteren naar livemuziek zonder dat er ook maar iets is wat je tegenhoudt”, schrijft de Deense journalist Narin Frausing Korkmaz. Ze was afgelopen weekend op het Back To Livefestival op een scheepswerf bij Kopenhagen. Samen met 15.000 anderen. “Het voelde tegelijkertijd vertrouwd en een beetje verboden.”
Koplopers
Daar gaan ze weer, de Denen. Ze waren in maart 2020 een van de eerste Europese landen die een zware lockdown afkondigden en daardoor het eerste land dat er (in mei 2020) weer langzaam uit kon. Inmiddels zijn de Denen koplopers op vaccinatiegebied en gooien ze vandaag ook, als een van de allereerste landen, de allerlaatste coronamaatregelen overboord.
“De epidemie is onder controle”, zei gezondsheidsminister Magnus Heunicke eind augustus. “Corona is niet langer een kritieke bedreiging voor de samenleving.” En door het degraderen van corona tot ‘normale’ ziekte valt ook de wettelijke basis voor tal van beperkende maatregelen weg, zo stelde de overheid. Nu hebben de Denen de afgelopen weken al veel beperkingen afgeschaft (geen mondkapjes meer op het openbaar vervoer, wél festivals, nachtclubs weer open), maar vandaag gaan ook de laatste maatregelen overboord: verplicht afstand houden hoeft niet meer, nachtclubs en voetbalstadions hoeven niet meer om vaccinatiebewijzen of testresultaten te vragen en er geldt niet langer een maximumaantal bezoekers voor evenementen.
Met andere woorden: Denemarken is vanaf vandaag weer het land dat het vóór maart 2020 was. Waar de Denen dat aan te danken hebben? “Aan onze hoge vaccinatiegraad”, zegt Nils Strandberg Pedersen, oud-directeur van het Statens Serum Institut, zeg maar het Deense Sciensano. “We zijn snel begonnen met prikken. En de Denen hebben veel vertrouwen in de overheid, dus veel mensen hebben een vaccin gehaald. Daardoor hebben we de epidemie nu onder controle.”
De cijfers: 83 procent van alle Denen boven de 12 jaar is dubbel gevaccineerd, dagelijks zijn er nog 450 nieuwe besmettingen en er liggen 123 Denen met corona in het ziekenhuis, van wie 26 op de intensive care. Ter vergelijking: Denemarken heeft 5,9 miljoen inwoners, iets meer dan de helft van het aantal inwoners van België.
Coronapas een succes
Een tweede pijler onder het Deense succes, stelt Strandberg Pedersen, is de coronapas. “Die hebben we hier maandenlang gebruikt.” Denen konden ermee aantonen gevaccineerd of negatief getest te zijn. “Die pas was heel nuttig om de epidemie onder controle te houden op het moment dat er nog niet zo veel mensen gevaccineerd waren.” De pas was niet alleen nodig om binnen te komen bij evenementen, maar ook voor de horeca.
“Er waren weinig mensen die daar moeilijk over deden. Het systeem werd gezien als preventie, zodat mensen veilig binnen konden zitten”, zegt René Passet, een Nederlandse muziekjournalist die in Kopenhagen woont. “Wie zich niet wilde laten testen, sprak buiten af.” Hij verbaast zich over de huidige Nederlandse discussie, die is losgebarsten omdat de coronapas vanaf eind deze maand mogelijk verplicht wordt voor de horeca. “Maar dan vooral bedoeld om mensen alsnog over te halen om zich te laten vaccineren. Nederland heeft er een zooitje van gemaakt.”
“Het gaat hier eigenlijk al twee maanden bijna niet meer over corona,” zegt Passet, “het is een enorm verschil met vorig jaar. Toen had je in Kopenhagen in het Forumgebouw een enorme coronatestlocatie. Die was 24 uur per dag open en er waren zestig loketten. Die is nu dicht.”
Natuurlijk zijn er bij deskundigen zorgen over de toekomst. Virologen berekenden dat komende winter nog 700.000 Denen corona kunnen oplopen. Dat kan leiden tot zevenhonderd doden. Maar de Denen hebben besloten een hoger aantal besmettingen te accepteren, zegt de huidige baas van het Statens Serum Institut.
Inreisrestricties
Zijn voorganger Strandberg Pedersen: “De maatregelen afschaffen is een goed besluit. De deltavariant is zo besmettelijk dat je hem niet kunt tegenhouden. Jonge mensen die niet zijn gevaccineerd, zullen corona oplopen, maar zullen er niet erg ziek van worden. Dat kunnen we dus onder controle houden.”
Ook Passet is benieuwd naar de komende weken. “Vooral jongeren zullen naar nachtclubs gaan, onder hen is het aantal mensen dat nog maar één prik heeft relatief hoog. Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt.” Tegelijkertijd kan de Nederlander niet wachten tot hij zelf weer in een club staat. “Ik ben al naar wat festivals geweest. Gewoon lekker een biertje drinken, nergens rekening mee hoeven houden. Zoals vanouds.”
Er is één ding dat de Denen nog niet afschaffen: de inreisrestricties. België geldt in Europa nog als ‘geel’ land. Dus Belgen die willen meegenieten van de Deense vrijheid, komen er alleen in als ze volledig gevaccineerd zijn of als ze een negatief testresultaat kunnen laten zien.