Geen vaccin, geen ziekenhuisbed? Nee, maar "je mag wel absoluut vrijheden ontzeggen", zegt minister Vandenbroucke

Gisteren kregen de Belgische ziekenhuizen de opdracht om opnieuw een kwart van de bedden op intensieve zorg vrij te houden voor covidpatiënten. De ziekenhuizen moeten vooral patiënten overnemen van regio's met weinig gevaccineerden, en dat wringt, want elk bed minder voor de reguliere zorg betekent keuzes maken en mogelijk weer operaties uitstellen. In veel gevallen van mensen die wel gevaccineerd zijn.

"Geplande zorg op intensieve zorg, dat zijn geen luxeproblemen", onderstreept intensivist Jasperina Dubois van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt in "Terzake". "Het gaat om ernstige aandoeningen die je wel enkele dagen kunt uitstellen, maar niet eindeloos. De psychologische impact op die mensen is groot om telkens te horen dat hun ingreep wordt uitgesteld. Soms zelfs meerdere keren."

Volgens dokter Dubois is het nog altijd druk op de afdelingen intensieve zorg, omdat ze nog steeds uitgestelde zorg uit vorige covid-golven aan het inhalen zijn. "Bovendien is de maatschappij weer aan het draaien. Dat betekent een grotere instroom van ongeplande opnames door verkeersongevallen en werkongevallen."

Niet-gevaccineerde mensen overtuigen is niet evident, dat blijkt ook uit een Duitse reportage die in "Terzake" wordt getoond. Daarin is een uitgesproken tegenstander van de coronavaccins te zien die in het ziekenhuis ligt met een coronabesmetting. "Ik heb er geen spijt van dat ik niet-gevaccineerd ben, maar had de impact onderschat", zegt hij. "Ik vertrouw erop dat ik het wel overleef."

Voor zijn ziekte was de professor economie een regelmatige spreker op coronabetogingen. "Wat zou je zeggen tegen mensen die nog naar coronabetogingen gaan", vraagt de journaliste hem op zijn ziektebed. "Doe zo verder", zegt hij enthousiast.

Een klap in het gezicht van het team zorgverleners dat hem in leven houdt. "We staan al anderhalf jaar in het oog van de storm", zegt de behandelende arts. "Nu krijgen we vermijdbare gevallen."

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) noemt het Duitse voorbeeld "ergerlijk". "Dit had allemaal vermeden kunnen worden", zegt hij. "We gaan voor een verplichting voor mensen die werken in de zorg, maar de algemene verplichting is een debat dat ons niet vooruit helpt. Wat doen we met mensen die het niet willen? Ze in de gevangenis gooien of onder verdoving vaccineren?"

De manier om hen te overtuigen is volgens Vandenbroucke via de coronapas. "Ik vind dat je mensen die zich niet laten vaccineren rustig een aantal vrijheden mag ontzeggen", zegt hij scherp. "Dan moet je je maar elke dag laten testen als je op café wilt gaan en dat gaat binnenkort geld gaan kosten. Men moet dat in Brussel dringend gaan doen. Zeker in de cafés."

Vandenbroucke gaat daarmee recht in tegen MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez gisteren in "Terzake". De coronapas zorgt dus voor onenigheid in de regering, want de Franstalige liberalen van de MR maken net als Vandenbroucke deel uit van de federale regering.

Bouchez noemde de coronapas in "Terzake" gisteren "valse vrijheid". "Je kunt niet zeggen dat mensen de vrije keuze hebben om zich al dan niet te laten vaccineren en als ze dan "de foute" keuze maken toch nog het leven moeilijk maken", zei Bouchez toen. "Als je echt de vrijheid geeft om je te laten vaccineren, dan moet je accepteren dat sommige mensen het niet gaan doen."

Bouchez herhaalde dat daarnet nog op Twitter:

Vandenbroucke benadrukt voorts wel dat het niet zo is dat niet-gevaccineerden hun recht op gezondheidszorg verliezen. "Als een jongeman aan 160 per uur over de snelweg raast en een zwaar ongeval heeft, dan gaan we eerst zijn leven proberen te redden. Daarna pas zijn rijbewijs afpakken", zegt de minister. "Het leven redden van iemand die een fout heeft gemaakt, dat doen we. Dat moeten we blijven doen. Je redt ook het leven van mensen die zware fouten hebben gemaakt."

Medisch filosoof Ignaas Devisch (UGent) en lid van het Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-ethiek denkt dat het tijd wordt om de druk op niet-gevaccineerden te vergroten. "We moeten mensen op hun burgerplicht wijzen", legt hij uit in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Anders blijf je de groep die wel gevaccineerd is voortdurend straffen."

Het valt voor Devisch zeer moeilijk uit te leggen aan een gevaccineerde patiënt die dringende reguliere zorg nodig heeft dat zijn zorg moet uitgesteld worden, "omdat iemand twijfelt over zijn vaccin". "De eerste lockdown was een zware ingreep op onze vrijheid", legt Devisch uit. "Je laten vaccineren is qua grootteorde nauwelijks te vergelijken: een heel klein beetje vrijheid opofferen voor een groter doel."

Gewone informatiecampagnes hebben hun zin gehad, maar gaan volgens Devisch weinig mensen nog over de streep trekken. "Ik snap dat er twijfel was, maar intussen hebben we al zoveel informatierondes gehad dat we stilaan uitverteld zijn", zegt hij. "Mensen moeten directer worden aangesproken en geconfronteerd worden met de gevolgen van hun beslissingen voor de gezondheidszorg van anderen."