Baas in eigen buik? Die klemtoon ligt totaal verkeerd

In Mexico heeft het Hooggerechtshof net unaniem beslist om abortus niet langer strafbaar te maken. “Het gaat niet om het recht op abortus”, zei een van de vrouwelijke rechters, “het gaat om het recht van vrouwen om zelf beslissingen te nemen.”

No uterus, no opinion, roepen activisten die protesteren tegen de strenge antiabortuswetten in Texas. Ze benadrukken dat vrouwen zelfbeschikkingsrecht hebben over hun lichaam. De klemtoon ligt volgens mij helemaal verkeerd.

No uterus, still an opinion, zou ik zeggen. Mannen worden zoveel mogelijk weggehouden bij vrouwenlichamen, behalve op het moment van (ongewenste) conceptie. Daar zit een groot probleem. Het is in ieders voordeel om mannen net wél te betrekken bij vrouwenlichamen in hun hele complexiteit en er hen iets over te leren, en niet enkel als zij er zin in hebben. Want je zou het hele ‘baas in eigen buik’-verhaal ook zo kunnen spinnen: mannen worden haast aangemoedigd om hun verantwoordelijkheid te ontlopen.

Deze week toonde de Texaanse gouverneur Greg Abbott nog overtuigend aan hoe hij iedere basiskennis over het vrouwelijk lichaam mist, en wat voor schadelijke gevolgen dat heeft. Zes weken zijn volgens hem ruimschoots genoeg om een abortus te ondergaan, de termijn van zijn nieuwe antiabortuswet, zonder uitzondering voor incest en verkrachting.

Democratisch congreslid Alexandria Ocasio-Cortez legde hem dan maar de basisbeginselen van de biologie van het menstruerende lichaam uit: die zes weken, geteld vanaf de bevruchting, zijn geen zes weken voor een vrouw die pas na het doorlopen van een hele cyclus en dan nog twee weken later zal merken dat ze overtijd is – door teveel stress, een veranderd dieet of om onduidelijke redenen; een lichaam heeft geen feilloos afgestelde atoomklok. Wist Abbott niet.

In vele culturen zijn of waren menstruerende mensen tijdelijk onaanraakbaar. Ook daar stappen mannen in een passieve rol, vanuit een angst voor de kracht van een vrouwenlichaam en de weerzin voor het bloedende lichaam. Wegblijven en vrouwen aan hun pijn overlaten, dat is dan de maandelijkse oplossing.

Het cliché wil dat de man die met zijn lief, fling, onenightstand, de vrouw die hij zwanger maakte, naar de abortuskliniek rijdt en betaalt, een good guy is. Hij betaalt, wacht eventueel buiten aan de kliniek, probleem opgelost.

Dan zit je dus in het oude patriarchale systeem waar we uit moeten: de vrouw draagt en baart en zorgt, de man betaalt. Of de vrouw draagt niet en de man betaalt. Als ze samen beslist hebben over te gaan tot abortus of tot zwangerschap, is het toch logisch dat hij fysiek bij de ingreep is, als zij dat wil. Hij was ook met zijn lichaam bij haar lichaam toen ze seks hadden.

Niet de staat beslist, maar een vrouw én een man. Wat er ook dan nog veel te vaak op neerkomt dat de vrouw alleen moet beslissen, noodgedwongen. Omdat de man haar haar zelfbeschikkingsrecht laat en eronderuit muist. Dát is ook de realiteit.