“Dit is de ergste situatie waar we al mee te maken kregen sinds 2011. Toen stierven meer dan een kwart miljoen mensen enkel in Somalië alleen al”, zegt Fatoumata Nafo-Traore, van het Internationale Rode Kruis. Het is ook in Somalië dat de situatie nu het meest ernstig is. Bijna 40 procent van de bevolking heeft op een of andere manier verzorging nodig. En daar werden al in het noorden van het land de eerste doden gerapporteerd als een gevolg van de droogte en honger.

Die laatste twee gaan dan ook hand in hand. Door de droogte is er een gebrek aan water om gewassen te laten groeien, maar is er ook te weinig water om zelf te drinken. Bovendien hebben ook de dieren, die onder andere gebruikt worden om op te eten, maar ook om de velden te ploegen of omwille van hun melk, geen water.

“Tienduizenden Somaliërs hebben intussen hun huizen en dorpen verlaten om op zoek te gaan naar water en voedsel”, klinkt het bij Save the Children. “Ze nemen dan vaak ook hun vee mee, in de hoop gronden te vinden waarop ze hun dieren kunnen laten grazen.” Want vaak zijn de dieren te uitgemergeld om nog melk te kunnen geven.

Bovendien is het al het zoveelste opeenvolgende seizoen dat Somalië geconfronteerd wordt met extreem weinige neerslag, waardoor een groot deel van de kuddes al gestorven was.

Kamelen sterven

“Ik heb het in decennia niet meer zo droog geweten”, zegt Hassan Noor Saadi van Save the Children. “Het landschap wordt intussen mee getekend door de karkassen van dode geiten. En op sommige plaatsen zien we zelfs dode kamelen.” Omdat kamelen langer kunnen overleven zonder water, is het feit dat zelfs zij al sterven een slecht voorteken. “Het is een grimmige voorbode van massale sterfte bij de mens.”

Ook de VN trekt aan de alarmbel. De organisatie waarschuwde eerder al voor een hongersnood. Meer dan 6 miljoen mensen lopen het risico om geconfronteerd te worden met acute voedselonzekerheid. “Al 71.000 kinderen zijn ernstig ondervoed en hebben een verhoogd risico om te sterven. Meer dan 360.000 kinderen onder de leeftijd van 5 jaar zijn acuut ondervoed.”

Mannen, vrouwen en kinderen sterven er niet alleen van de honger, maar ook van ziektes, doordat het immuunsysteem door te weinig eten is aangetast.

Ook in Ethiopië en Kenia

Maar ook andere landen in de hoorn van Afrika worden getroffen door honger en droogte. Ethiopië heeft bijvoorbeeld zelf met droogte te maken, maar wordt tegelijk ook geconfronteerd met de toestroom van mensen uit Somalië. Grote infrastructuurwerken werden er intussen stilgelegd om het geld dat normaal daarin wordt gestoken, vrij te maken voor hulp.

In Kenia worden er grote verliezen van de veestapels geteld. De regering van Kenia heeft vorige week de droogte uitgeroepen tot ‘nationale ramp’, omdat de droogte een groot risico vormt voor de bevolking, voor de wilde dieren die er leven en voor het vee. “2,7 miljoen mensen zijn in ernstige nood voor voedsel nadat er in oktober en november nauwelijks regen viel en er pas ten vroegste in april echt regen verwacht wordt”, klinkt het bij het Keniaanse Rode Kruis.