59 klachten van seksueel misbruik in Kerk in 2020: ruim de helft van de gekende daders is inmiddels overleden
In 2020 zijn bij de Katholieke Kerk in ons land 59 meldingen gedaan van seksueel misbruik. Dat zijn er een pak meer dan de twee voorgaande jaren. In 2018 en 2019 samen lag het totaal op 64. Bij de meldingen van vorig jaar gaat het vaak over verjaarde feiten. En meer dan de helft van de gekende daders is intussen overleden. ‘Blijven zwijgen kan een verwoestende werking hebben.’
De Katholieke Kerk van België voert al jaren een oorlog tegen seksueel misbruik. In 2012 werden tien opvangpunten opgericht voor slachtoffers van seksueel misbruik in de Kerk. Want wat bleek? Heel vaak kwamen slachtoffers naar buiten die feiten van 20 of 30 jaar geleden meldden, waardoor de feiten intussen verjaard waren. Via die opvangpunten kon de Kerk toch nog alles in het werk stellen om de slachtoffers te erkennen en tot herstelmaatregelen te komen voor die verjaarde feiten.
59 meldingen
Uit het jaarverslag van de opvangpunten blijkt dat ze vorig jaar in totaal 59 meldingen kregen, een toename in vergelijking met de voorgaande jaren. Tijdens 2016 en 2017 kwamen er amper 8 binnen. In 2018 en 2019 steeg het aantal tot 64. “Wellicht is de toename van het aantal meldingen in 2020 een gevolg van de steeds herhaalde bereidheid om ernstige aandacht te besteden aan eventuele herstelmaatregelen, ook al beseft men in de Kerk duidelijk dat het aangedane onrecht daarmee niet ongedaan kan worden gemaakt”, staat te lezen in het verslag. Bij 16 meldingen ging het over verkrachting, er kwamen ook 27 klachten binnen over aanranding met geweld. En bij 4 meldingen ging over een “uitzonderlijke langdurigheid of de bijzondere omstandigheden van het seksueel misbruik”.
Meer dan de helft van de meldingen (35) komt uit Vlaanderen, 17 uit Wallonië en 7 uit het aartsbisdom Mechelen-Brussel, waarvan niet duidelijk is of ze afkomstig zijn uit het Nederlandse of het Franse taalgebied. 46 keer kwam het slachtoffer zelf naar buiten met het verhaal, maar ook hun familie (3) en andere instanties (10 gevallen) hebben dergelijke feiten gemeld aan de autoriteiten. Opvallend, in één geval besloot naast het slachtoffer ook de dader zich te melden. Maar liefst 70 procent van de slachtoffers is ouder dan 40, 16 slachtoffers zijn zelfs ouder dan 60 jaar. 3 slachtoffers zijn op dit moment nog minderjarig.
21 jaar of ouder
In vergelijking met de jaren voordien melden zich steeds meer mensen - 19 in totaal - die slachtoffer werden toen ze al 21 jaar of ouder waren op het moment van de feiten. In 2018 en 2019 waren dat er 13 in 2 jaar tijd. Meer dan de helft van de slachtoffers was op het ogenblik van de feiten wel minderjarig. Maar het grootste probleem bij meldingen van misbruik in de Kerk is de tijd. Van de gekende daders, 48 van de 59 in totaal, zijn meer dan de helft (54 procent) reeds overleden op het moment van de melding van het misbruik. Daarnaast is er de verjaring. “Dat de vraag voor verwijzing naar een gerechtelijke instantie zo laag ligt, is vooral te verklaren door het geringe aantal feiten dat volgens de toenmalige regels van justitie niet is verjaard”, staat te lezen in het rapport. 36 van de gemelde feiten (61 procent) hebben zich meer dan 30 jaar geleden voorgedaan en 22 (31 procent) zelfs meer dan 40 jaar geleden. 18 feiten (30 procent) dateren van de laatste 20 jaar.
11 dossiers doorverwezen
11 dossiers werden doorverwezen naar Justitie. “Omdat de verjaring van de feiten niet duidelijk was of omdat de nog levende dader een risico zou kunnen vormen”, klinkt het. In juli van dit jaar waren 15 van de 59 dossiers nog niet volledig afgerond. Bij de helft van afgesloten dossiers werd een financiële tegemoetkoming uitbetaald, dat gaat over bedragen van 1.000 euro tot meer dan 25.000 euro. Zo kregen 7 personen een bedrag tussen de 20.000 en 25.000 euro, 1 slachtoffer kreeg meer dan 25.000 euro.
Vanaf 2021 zullen de tien lokale opvangpunten vervangen worden door twee gemeenschappelijke opvangpunten voor de melding van seksueel grensoverschrijdend gedrag in een pastorale context. De Kerk blijft slachtoffers aanmoedigen om zich te melden. “Om te overleven of om hun relaties niet te belasten, kunnen slachtoffers gedurende een heel lange tijd ervoor kiezen om te zwijgen”, klinkt het. “Maar blijven zwijgen kan een verwoestende werking hebben, zolang men niet uitspreekt wat aan het licht moet komen, om eindelijk genezing en heling te vinden.”
Slachtoffers kunnen zich melden bij het Centraal Infopunt op 02/507.05.93 en via info.misbruik@kerknet.be