1. Ziek zijn en volledig worden betaald, dat moet een vergissing zijn, toch?

Het mailverkeer aan Liesbeth Ho­mans (N-VA) laat aan duidelijkheid niets te wensen over. De verontwaardiging bij de Vlaming lijkt niet te stillen. Maar de parlementsvoorzitter kan slechts akte nemen van de ziektebriefjes van Sihame El Kaouakibi, waarbij de patiënt de toestemming heeft om het huis te verlaten. Officieel ziek betekent wettelijk afwezig. Dat impliceert een volledig inkomen.

Werknemers vallen na een maand ziekte terug op 60 procent van het loon. Statutair benoemde ambtenaren behouden meestal hun loon. Politici ook. Zij hebben een apart statuut. Ze ontvangen geen loon, maar een vergoeding. De ziekteverzekering betalen ze zelf – dat wordt bijgepast, een (ingeperkte) uittredingsvergoeding vervangt het recht op werkloosheidssteun. Eigenlijk werkt een politicus ‘in volle onafhankelijkheid’ voor de kiezer. Die kan alleen bij verkiezingen ingrijpen.

2. Dus het Vlaams Parlement ondergaat dit zomaar?

Dat is wat te sterk uitgedrukt. Eind april, toen de zaak-El Kaouakibi in volle hevigheid woedde, boog het bureau van het Parlement zich over de zaak. Na zes maanden van ziekteverlof was het geduld op. Parlementsleden vonden El Kaoua­kibi’s gedrag ‘schaamteloos’. Ze mocht dan ziek zijn, ze verscheen op een pers­conferentie om haar zaak te verdedigen, ze was actief op sociale media, ze installeerde een nieuwe raad van bestuur bij Let’s Go Urban en ze liet zich gelden op de immobiliënmarkt. Uiteindelijk besloot het bureau om een controlearts te sturen.

3. Wat concludeerde die controlearts?

Die is nog niet kunnen langsgaan. Eigenlijk verkent Homans onontgonnen gebied. Niemand weet of het Parlement het recht heeft om zo’n controlearts aan te stellen, het statuut blijft nu eenmaal bijzonder. De zoektocht naar een advocatenkantoor om daarover advies te geven, sleepte langer aan dan verwacht. Eind september valt dat langverwachte advies van Monard Law in de bus. Het kan positief of negatief uitvallen.

4. Lost een positief advies deze ­gênante situatie op?

Misschien, maar nooit helemaal. Komt de controlearts tot een tegengestelde conclusie dan El Kaouakibi’s ­eigen arts, dan kan het Parlement sanctioneren. Wie gedurende een jaar zonder ­wettige reden meer dan 50 procent van de stemmingen mist, verliest volgens het ­reglement 60 procent van het inkomen. In theorie valt El Kaouakibi zo tegen eind 2022 terug op 2.400 euro per maand in plaats van 6.000 euro.

Critici zullen roepen: ‘Houd toch op met die arts. Pas gewoon het statuut aan.’ Op korte termijn is dat onmogelijk. Het statuut geldt voor alle parlementen. De aanpassing moet bijgevolg gezamenlijk gebeuren en vergt veel diplomatie.

5. Schrijven artsen dan zo makkelijk ziektebriefjes?

Enige voorzichtigheid is bij dit delicate punt geboden. El Kaouakibi blijft discreet, op enkele uitzonderingen na (de festiviteiten rond de Gay Pride) verschijnt ze niet in het openbaar. Buitenstaanders kunnen niets zinnigs zeggen over haar ­gezondheidstoestand. Enkele maanden geleden zei haar advocaat Joris Vercraeye dat ze vanwege alle gebeurtenissen ‘medisch ongeschikt was om in het Parlement haar rol te vervullen’. Hij voorspelde dat ze begin juni weer paraat zou staan.

Eigenlijk wist haar voormalige partij Open VLD nauwelijks wat er met haar aan de hand was. Bij het begin van haar ziekteverlof (eind 2020) waren er vermoedens van burn-out. Achter de schermen woedde toen al een oorlog tussen de raad van bestuur van Let’s Go Urban en haarzelf, en werd een forensische audit gestart. Begin februari bracht die flink wat wantoestanden in de boekhouding aan het licht.

6. Waar is de tijd dat El Kaouakibi haar inkomen wegschonk?

Als kersvers parlementslid schonk El Kaouakibi in de zomer van 2019 twee maandinkomens aan de G1000. ‘Ik heb me tot nu toe nooit schuldig gevoeld over mijn inkomsten. Maar nu stel ik vast dat dit loondebat toch in de kleren kruipt.’ Ze vond dat ze in ruil voor het bedrag niets had gedaan, het Vlaams Parlement was nog niet aan de slag. Ze beloofde een discussie over de ‘torenhoge vergoedingen van parlementsleden’, kwestie van geen ‘verkeerde mensen’ aan te trekken.

De tijden zijn veranderd. El Kaouakibi en haar vriendin hebben buiten de parlementaire vergoeding geen enkel inkomen meer. Al haar zakelijke initiatieven gingen failliet, ook Let’s Go Urban bestaat niet meer. Haar batterij aan advocaten kost handenvol geld, de procedures slepen aan. Juist daarom gelooft niemand dat ze uit ­eigen beweging de handdoek in de ring gooit. Zelfs wanneer haar aanpak het imago van de politiek veel schade berokkent.