New York Times huldigt Belgische professor: “De Meryl Streep van de wiskunde”

Ingrid Daubechies, geboren in 1954 in het Limburgse Houthalen, is een wereldautoriteit op het gebied van wavelets - golfvormige trillingen - voor beeldcompressie. Ze begon als docent fysica aan de VUB en staat nu aan de internationale de top als professor wiskunde aan gerenommeerde Amerikaanse universiteiten. 

Het Vlaamse wiskundegenie vond in 1987 de formules uit voor de ‘Daubechies Wavelets’. Die waren belangrijk voor de ontwikkeling van de JPEG2000-standaard. Die wordt gebruikt voor digitale cinema en live-uitzendingen in hoge resolutie.

De zoektocht naar het wiskundig kader voor die wavelets, had voor Daubechies iets verslavend. “Wiskunde is altijd verslavend”, vertelde ze daarover eerder aan Humo. “Hoe je na weken van steeds intenser puzzelen toch plots het licht ziet: dat is toch fantastisch? Je vindt jezelf dan zo dom, omdat je het niet eerder doorhad. Ik probeer altijd zo lang mogelijk van die zalige voldoening te genieten.”

Met haar werk van de laatste drie decennia op het gebied van digitale ‘signaalverwerking’ maakte Daubechies volgens The New York Times mee ‘de digitale omslag’ mogelijk. De krant verwijst naar een collega die haar omschrijft als “de Meryl Streep van de wiskunde”. 

Toch blijft de Vlaamse bescheiden. “Ook zonder mijn werk zou je hoogstwaarschijnlijk nog naar een reeks op Netflix kunnen kijken. Voor beeldcompressie wordt meestal JPEG 2000 gebruikt, dat klopt, maar digitale beelden kunnen ook nog op andere manieren compact gemaakt worden. Alleen bleek de methode die op mijn werk gebaseerd is, de meest efficiënte te zijn.”

Hoezeer Daubechies met wiskunde bezig is, mag blijken uit volgende anekdote uit The New York Times. “Daubechies gaf enkele jaren geleden een groot feest voor haar 64ste verjaardag”, klinkt het. “Ze koos daarvoor - en niet voor haar 60ste of 65ste - omdat 64 in de wiskunde veel belangrijker is. Het is een macht van twee (2, 4, 8, 16, 32, 64, ...) en die hebben een speciale invloed in de wetenschap, zeker op het vlak van digitale signaalverwerking. Wanneer je de machten van 2 op binaire wijze weergeeft, krijg je telkens een 1 gevolgd door nullen (2 = 10, 4 = 100, 8 = 1000, 16 = 100000, ...). Op die manier werd Daubechies, toen ze een groot feest gaf, 1000000.”

“Ik beleef ontzettend veel plezier aan mijn werk”, aldus Daubechies in Humo. “Ondertussen ben ik al zo lang met wiskunde bezig, dat ik het best wel zal missen mocht het ooit stoppen. Ik vraag me continu af hoe de dingen in elkaar zitten. Als ik merk dat er iets niet helemaal klopt, denk ik: ‘Tiens, hoe kan dat nu?’ Waarna ik op zoek ga. Mijn vrienden en kinderen vinden dat ik daar een tikkeltje in overdrijf, maar zo zit ik nu eenmaal in elkaar.

Ondanks haar succes, ondernam Daubechies nooit een poging om haar werk commercieel te verzilveren. “Ik heb geen enkele interesse om een bedrijf te beginnen”, vertelde ze in 2017 aan De Tijd. “Als je mensen moet aanwerven, moet je ook in staat zijn ze aan de deur te zetten. Daar zou ik maagzweren van krijgen. Ik werk soms samen met bedrijven. Maar ik doe geen consulting. Ik neem alleen werk aan dat ik zelf interessant vind. En waar een wetenschappelijke publicatie uit kan voortkomen.”

Ingrid Daubechies werd ook in ons land al geëerd en kreeg van het koningshuis de titel van barones.