Meer bedrijven betrapt op misbruik coronasteun: bijna 8.000 bedrijven liepen tegen de lamp

Toen de eerste lockdown in maart vorig jaar de halve economie tot stilstand bracht, haalde de federale overheid de grote middelen boven. Bedrijven konden op grote schaal hun werknemers op tijdelijke werkloosheid plaatsen, zelfstandigen konden een beroep doen op het overbruggingsrecht, een maandelijkse uitkering omdat hun activiteiten stilvielen.

De procedure werd administratief zo eenvoudig mogelijk gemaakt, waarbij de controle pas achteraf gebeurde. Maar dat heeft de kans op fraude vergroot, leren nieuwe cijfers die deze krant opvroeg.

In totaal hebben de controlediensten van de RVA 30.000 inbreuken vastgesteld bij de toekenning van tijdelijke werkloosheid. Daarbij liepen 7.992 werkgevers tegen de lamp, of iets minder dan 5 procent van het totale aantal bedrijven dat gebruikmaakte van die steunmaatregel.

Gebrek aan controle

Het aantal vastgestelde fraudegevallen bij tijdelijke werkloosheid ligt hoger dan voordien, geeft het kabinet van minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) aan. Terwijl precorona bij 33 procent van de gecontroleerde bedrijven inbreuken werden gedetecteerd, is dat nu gestegen naar 42 procent.

Heel wat bedrijven maakten misbruik van het gebrek aan controle vooraf. “Maar dat was onze enige optie om op korte termijn alle uitkeringen efficiënt toe te kennen”, zegt Laurens Teerlinck, woordvoerder van Dermagne. 

Tegelijk heeft de RVA, de dienst onder meer verantwoordelijk voor de werkloosheidsuitkeringen, de cijfers opgedreven door zijn controlestrategie verder op punt te zetten.

De inspecteurs werken steeds meer met big data, waarbij ze verschillende databanken kruisen en verdachte bedrijven sneller kunnen identificeren. Dat een onderneming met hoge omzetcijfers toch veelvuldig gebruikmaakte van tijdelijke werkloosheid kan bijvoorbeeld een alarmbel doen afgaan. Sinds de coronacrisis is de uitwisseling van gegevens met de regionale niveaus bovendien opgedreven.

Grosso modo zijn drie vormen van fraude vastgesteld. Zo zijn er bedrijven die hun werknemers op tijdelijke werkloosheid plaatsten terwijl die gewoon moesten voortwerken (DM 26/03). Andere bedrijven lieten dan weer het werk uitvoeren door (goedkopere) jobstudenten of uitzendkrachten. Tot slot zijn er werknemers zelf die hebben geprobeerd om een ziekte-uitkering of een ander inkomen te combineren met tijdelijke werkloosheid.

Steunmaatregelen verlengen?

De steunmaatregelen lopen in principe eind deze maand af, maar topministers van de federale regering buigen zich vandaag over een gedeeltelijke verlenging. Binnen de Vivaldi-coalitie is er consensus om de tijdelijke werkloosheid voort te zetten voor specifieke sectoren die nog te lijden hebben onder de coronacrisis, zoals de reis- en de evenementensector. Ook het overbruggingsrecht zal onder een nieuwe vorm toegepast blijven.

PS wil echter meer. Momenteel krijgen leefloners nog altijd een maandelijkse premie van 50 euro en daalt de werkloosheidsuitkering niet in de tijd. De socialisten willen die maatregelen behouden, maar Open Vld en CD&V willen de geldkraan stilaan dicht. 

De hele discussie speelt zich af tegen de achtergrond van de begrotingsgesprekken die eind deze maand opstarten. Open Vld en CD&V pleiten voor meer begrotingsdiscipline nu de crisis stilaan achter de rug is. Staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld) heeft het over een besparing van 3 miljard euro. PS is van mening dat besparingen het economisch herstel zullen fnuiken.