In Caïro kun je enkel in de auto ontsnappen aan de sociale controle
Metropolen bieden een groeiend deel van de wereldbevolking onderdak. Hoe houden de mensen het daar leefbaar? Correspondenten doen wekelijks verslag uit hun eigen megastad. Deze week: Joost Scheffers in Egypte.
Mijn vrienden waren onze vaste ontmoetingsplek even zat en wilden graag naar een ander theehuis. Prima, dacht ik, ook al is het een halfuur rijden. Dat autoritje ging op de typisch Egyptische manier: de muziek loeihard aan, flink meezingen en vooral, voor zover dat gaat, met de armen bijna dansend meezwaaien. Uiteraard op video vastgelegd voor op Instagram.
Lange tijd begreep ik niet wat daar nu het plezier van was en waarom ik op sociale media zó veel video’s met autoritjes zag langskomen. Tot ik doorkreeg dat de auto in Caïro de enige plek is waar je aan alle toezicht kunt ontsnappen en waar je je even vrij kunt voelen.
Nergens in Caïro ben je alleen of loop je even door een rustige straat. In deze drukke stad met meer dan 20 miljoen inwoners zijn er altijd en overal wel mensen op straat te vinden – die zich meestal geroepen voelen om je te wijzen op de vele ongeschreven culturele regels die gelden in het land.
In de talloze kiosken, in theehuizen, overal zijn figuren die iets van je willen of vinden. En als het geen passanten zijn, dan wel de parkeerwachters die overal op straat rondhangen, of de duizenden conciërges die de halve dag voor hun gebouw zitten om de buurt in de gaten te houden. Nergens ontkom je aan sociale controle, en al helemaal niet als je een vrouw bent – want dan gelden er nóg meer regels.
Voor jonge Caïroten is er maar één populaire manier om daaraan te ontsnappen: de auto.
Overal ter wereld voelen automobilisten zich achter het stuur alsof ze thuis zijn, en dat geldt voor Egyptenaren nét wat meer. De auto’s hebben vaak een uitgebreid speakersysteem met extra verlichting op het dashboard. Het geeft een gevoel van onaantastbaarheid. Immers, waar kun je stiekem dingen doen buiten het zicht van altijd nieuwsgierige Egyptische ouders?
Ik heb ongetrouwde vrienden van in de dertig of nog ouder die op een avond meerdere keren door hun moeder worden gebeld om te vragen waar ze zijn en wanneer ze weer thuiskomen. Het rondrijden met vrienden in je auto is dan de ideale uitvalsbasis. Seks en zelfs zoenen zijn uitsluitend bestemd voor het huwelijk, maar op de autostoelen kan er een voorproefje worden genomen. Het rondrijden met vrienden om een joint te roken gebeurt zelfs zo vaak, dat er een heus werkwoord voor is: cruze, afgeleid van het Engelse woord ‘cruise’. Al snappen mijn Egyptische vrienden nooit waarom ik, zeker als Nederlander, daar nooit aan meedoe.
Niemand kijkt ervan op als er een auto met luide muziek voorbijrijdt met inzittenden met zwaaiende armen. In Nederland zou het meteen duiden op het gebruik van lachgas. Niet in Egypte – zelfs een autoritje naar een theehuis is reden voor een feestje onderweg, en dat zonder alcohol.
Een gordel vindt niemand nodig. Alleen bij de tolweg, waar vaak politie staat opgesteld, wordt die snel omgedaan, om ’m vervolgens meteen weer af te doen. De vrijheid om te doen en te laten wat je wil, heb je als jonge Egyptenaar alleen achter het stuur.
Na het feestelijke autoritje met mijn vrienden zitten we uiteindelijk rustig achteroverleunend in het andere theehuis. Het is leuk om eens ergens anders te zitten, maar liever spreek ik met mijn vrienden af in een theehuis of café waar geen gezamenlijke autorit voor nodig is. Want zo meteen moeten we nog een halfuur terugrijden; tijd voor een nieuw fuifje.