Tekort aan opvangplaatsen dreigt voor asielzoekers
Het opvangnetwerk voor asielzoekers zit zo goed als vol en sommigen moeten eerst een nacht op straat doorbrengen voor ze de kans krijgen om zich te registreren. Asielzoekers die in ons land bescherming vragen, hebben recht op bed, bad en brood. Hoe komt het dat er plaatsen tekort zijn?
Elke ochtend rond 8.45 uur opent het Klein Kasteeltje in Brussel de deur. Door de coronamaatregelen worden de wachtende asielzoekers in kleine groepjes binnengelaten. Dertig tot veertig mensen kunnen per keer naar binnen. De anderen krijgen een brief met een uur op waarmee ze zich later op de dag kunnen registreren.
"Het Klein Kasteeltje zit in een crisissituatie", zegt Joost Depotter van Vluchtelingenwerk Vlaanderen in "Het journaal":
Maar de laatste twee weken krijgt niet iedereen die arriveert zo'n afspraak de dag zelf. Rond negen uur gaat de poort dicht. Wie later arriveert, raakt niet meer geregistreerd.
Vrijwilligers van Vluchtelingenwerk Vlaanderen proberen op alle vragen van de asielzoekers te antwoorden. Als er gezinnen met kinderen, niet-begeleide minderjarigen of mensen met een beperking aankomen, proberen ze te bemiddelen met de medewerkers van Fedasil. "We proberen toch opvang voor die meest kwetsbare mensen te krijgen, door fysiek op de deur te kloppen en te pleiten", zegt Joost Depotter.
In het regeerakkoord staat dat er bufferplaatsen moeten komen. Die plaatsen kunnen openen als er een tijdelijke stijging is van het aantal asielzoekers dat aankomt. Het aantal asielzoekers dat aankomt varieert, met dalingen en stijgingen. Op onderstaande tabel zie je de variatie van de afgelopen drie jaar.
Op 22 juli van dit jaar is beslist dat er 5.400 bufferplaatsen gecreëerd moesten worden. In heel Europa werd toen duidelijk dat er een stijging van het aantal asielzoekers aan zat te komen. "In juli is beslist om budgetten vrij te maken voor de bufferplaatsen," bevestigt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi "en afgelopen vrijdag is op de ministerraad beslist om daar sneller werk van te maken, omdat de nood er is."
"We hebben beslist om de capaciteit van de bufferplaatsen te activeren omdat het noodzakelijk is dat te doen", zegt Sammy Mahdi in "Het journaal":
Waarom zitten de opvangplaatsen vol?
Asielzoekers moeten nog altijd gemiddeld ruim een jaar wachten voor ze een beslissing krijgen over hun dossier. Die beslissingen worden genomen door het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen. De asieldienst kreeg extra personeel om de achterstand weg te werken, maar dat is een werk van lange adem. Maar dat heeft dus gevolgen: als het lang duurt voor er een beslissing komt, komt die opvangplaats ook lange tijd niet vrij. En intussen arriveren er nieuwe mensen.
"Er zijn ook meer dan 2.500 plaatsen die niet kunnen gebruikt worden", laat Mahdi weten. "In Wallonië verloren wij op korte termijn 1.000 plaatsen door de overstromingen. Twee buffercentra, Verviers en Saint Nicolas worden gebruikt voor mensen die getroffen werden en nu dakloos zijn."
Door de coronamaatregelen kunnen ook nog eens niet alle bedden benut worden. 1500 bedden blijven zolang de pandemie duurt onbezet. En daar bovenop is er dus een stijging te zien in het aantal nieuwe asielaanvragen. De combinatie van factoren zorgt ervoor dat de situatie plots kritiek wordt.
De komende weken zal het met andere woorden alle hens aan dek zijn om te voorkomen dat asielzoekers nachtenlang op straat of in de Brusselse daklozenopvang terechtkomen.