Vandaag kan een werknemer alleen een werkloosheidsuitkering krijgen als hij of zij ontslagen wordt door de werkgever. Maar zo’n ontslag kost de werkgever geld en gebeurt dus vaak niet. Volgens Dermagne zitten veel werknemers daardoor gevangen in een job die hen geen voldoening geeft en hen ziek maakt, wat tot uitval leidt.

Om de arbeids­mobiliteit te verhogen wil Dermagne het mogelijk maken dat een werknemer zich een beperkt aantal keer in zijn carrière kan heroriënteren met een uitkering. Een voorwaarde is dat werknemers al meerdere jaren in een job zitten, maar de uitkering wordt niet beperkt in de tijd. Enkele jaren geleden lanceerde Groen een gelijkaardig idee.

Dermagne heeft zijn voorstellen al voorgelegd aan de ministers van Werk van de deelstaat­regeringen. Vanuit de Vlaamse meerderheid wijst N-VA het idee van de vrijwillige werkloosheid met uitkering af. Op federaal niveau zal het op tafel komen in het kader van het herstart- en transitieplan waarmee de regering-De Croo de economie een boost wil geven en de verhitte arbeidsmarkt wil afkoelen. Het idee is niet gedekt door de voltallige regering.

LEES OOK. Tussen al het geruzie door komt premier De Croo met een plan om het land weer op de rails te krijgen (en de regering nieuw leven in te blazen)

Lachaert “radicaal tegen”

“Dit voorstel werd in de onderhandelingen uit eerdere nota’s gehaald”, verwijst voorzitter Lachaert naar de formatiegesprekken. “Bedoeling is meer mensen aan het werk en minder op een uitkering. Niet omgekeerd. Dus radicaal tegen.” Lachaert is het ermee eens dat er een grotere arbeidsmobiliteit tussen de werkgevers moet komen, “maar dit is niet de manier”, schrijft hij.

Oppositiepartij N-VA is ronduit afwijzend. “De zoveelste onverantwoordelijke PS-maatregel die de doelstelling van deze regering om een werkzaamheidsgraad van 80 procent te halen, volledig tegenspreekt”, analyseert Kamerlid Björn Anseeuw. “Laten we mensen die nood hebben aan een andere uitdaging vooral leiden naar een nieuwe job in plaats van naar een werkloosheidsuitkering.”

Van Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt krijgt Dermagne wel steun. “Stilaan is elk voorstel van de PS voor sommigen bij voorbaat verdacht”, stelt hij vast. “Nochtans valt hier veel voor te zeggen. Uitkering ook als je zelf ontslag neemt wrikt mensen los uit vastgeroeste job en burn out, en maakt arbeidsmarkt mobieler”, luidt zijn reactie.

Vragen bij voorstellen

Ook CD&V reageert scherp. Kamerlid en voormalig minister van Werk Nathalie Muylle ziet een rode draad in de voorstellen van de PS om de arbeidsmarkt te hervormen: “minder werken met uitkering om arbeidskrapte op te vangen”, zegt ze op Twitter. “Ik begrijp het niet meer.”

LEES OOK. Stormseizoen bij Vivaldi: twitteroorlogje legt spanningen bloot, en premier De Croo mag het oplossen

Het idee van Dermagne maakt deel uit van een pakket van 25 voorstellen waarmee hij de krapte op de arbeidsmarkt wil aanpakken. Hij heeft die voorstellen al voorgelegd aan de ministers van Werk van de deelstaatregeringen, maar Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) benadrukt at het om “persoonlijke voorstellen van de minister (gaat), die nog niet afgestemd zijn binnen de federale regering”. Zij focust op de 29 concrete voorstellen die Vlaanderen gedaan heeft “om meer hefbomen in handen te hebben”.

“Voor ons is het belangrijk of we met de voorstellen ook effectief kunnen bijdragen aan de invulling van knelpuntvacatures en dus ook aan verhoging van de werkzaamheidsgraad”, legt Crevits uit. “Een aantal voorstellen die minister Dermagne doet op het vlak van meer autonomie van de vrijstelling van beschikbaarheid van werkzoekenden en meer mogelijkheden om de uitkering te kunnen combineren met aan de slag gaan of een opleiding te volgen, zijn positief. We hebben wel vragen bij uitbreidingen van arbeidsduurverkorting en voor ons ligt de focus op werkbaar werk en mensen via bijvoorbeeld aangepaste jobs langer aan het werk houden. Uiteraard blijf ik op de nagel kloppen om tijdelijk werklozen verplicht te laten inschrijven bij VDAB. Zo kunnen we hen sneller begeleiden in hun verdere loopbaan.”

(Lees verder onder de foto)

“Onaanvaardbaar” volgens Vlaamse werkgevers

Ook bij de Vlaamse werkgevers valt het voorstel op een wel erg koude steen. De Vlaamse werkgevers vinden het voorstel in de huidige krappe arbeidsmarkt totaal “onaanvaardbaar”. Voor Van Assche is het “een uitnodiging voor mensen om zich in werkloosheid te zetten en een uitkering te krijgen”. Het is een “voorstel uit de vorige eeuw” en draagt op geen enkele manier bij aan de doelstellingen op de arbeidsmarkt. “Het is een uitnodiging tot desactivering. Ik begrijp niet hoe een minister van Werk hier mee af komt. We hebben net meer mensen nodig op de arbeidsmarkt”, zegt Van Assche.

Bij de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka zien ze dat het voorstel vooral veel “irritatie” opwekt bij de Vlaamse bedrijfsleiders. “Het voorstel van Dermagne is absoluut wat we niet nodig hebben in Vlaanderen. Het is een compleet fout signaal. We hebben net nood aan activering van mensen die niet aan de slag zijn. Dit voorstel biedt opnieuw de matras van de uitkering”, aldus gedelegeerd bestuurder Hans Maertens.