China zal geen steenkoolcentrales meer bouwen in het buitenland, belangrijke stap in strijd tegen klimaatopwarming

China bouwde de voorbije jaren steenkoolcentrales in het buitenland of investeerde in de bouw ervan, in het kader van het grote Chinese infrastructuurproject Belt and Road Initiative, een 21e-eeuwse versie van de Zijderoute. Onder meer in Indonesië en Vietnam werden zulke steenkoolcentrales gebouwd.

Maar de bouw van die centrales is omstreden, want ze stoten erg veel CO2 uit. China kwam dan ook steeds meer onder druk te staan om er mee op te houden. Ze zijn een grote rem op het halen van de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs.

In zijn toespraak tot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, die overigens opgenomen was - Xi is niet naar New York afgezakt maar in China gebleven, kondigde de Chinese president aan wat al een tijdje verwacht werd: China zal geen steenkoolcentrales meer bouwen in het buitenland. China zal ontwikkelingslanden daarentegen "meer steunen in de ontwikkeling van groene en koolstofarme energie", zei Xi.

Meer details gaf hij niet. Het is nog niet duidelijk of de maatregel meteen van kracht wordt, noch of eerder goedgekeurde centrales nu niet meer gebouwd zullen worden. Hij sprak ook over de bouw van centrales. Wat met de financiering van centrales in het buitenland? Houden de Chinezen daar ook mee op?

In elk geval is dit een belangriijke beslissing voor het verminderen van de wereldwijde CO2-uitstoot en kreeg ze meteen positieve reacties. John Kerry, de klimaatgezant van de Amerikaanse regering, reageerde "absoluut verheugd" op de Chinese aankondiging. En ook Alok Sharma, het hoofd van de VN-klimaatconferentie in Glasgow later dit jaar, verwelkomde de beslissing op Twitter. Hij kijkt ook al even vooruit naar de klimaatconferentie: "Op COP26 moeten we steenkool naar de geschiedenis verwijzen."

Maar zo snel zal dat niet gaan. China mag dan wel stoppen met de bouw van steenkoolcentrales in het buitenland, in eigen land blijft steenkool energiebron nummer 1.

De energiebehoefte is enorm in China, met ongeveer 1,4 miljard inwoners en neemt door de verdere ontwikkeling alsmaar toe. Hoewel duurzame energieprojecten op basis van wind- en zonne-energie er als paddenstoelen uit de grond schieten en het aandeel van steenkool in de totale energieproductie is gedaald, komt nog altijd meer dan 60 procent van de energie uit steenkool. China is de grootste producent en consument van steenkool ter wereld. En, niet verrassend, daarom ook de grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld.

Het is niet dat de Chinezen niet duurzamer willen leven en produceren - Xi herhaalde in zijn toespraak nog eens de belofte van vorig jaar om vanaf 2030 minder uit te stoten en tegen 2060 CO2-neutraal te zijn - maar dat is vooral een toekomstverhaal. De enorme energiebehoefte die er vandaag is, kan niet alleen met duurzame energie vervuld worden. Daarvoor is het aandeel duurzame energie nog te klein. 

En dus houdt China nog even vast aan steenkool. Een heel goedkope energiebron voor hen, want ze hebben het in overvloed en hoeven het dus niet in te voeren. Er worden ook nog altijd steenkoolcentrales bijgebouwd, die nog tientallen jaren zullen werken. Maar die moeten sinds enkele jaren wel uitgerust worden met moderne technologie en filters, waardoor de uitstoot kleiner is.

In de meest vervuilde gebieden in China mogen ook geen nieuwe centrales meer gebouwd worden en verouderde centrales worden gesloten. China zet dus een grote stap in het buitenland, maar voorlopig - uit noodzaak - kleine stapjes in het binnenland.