Wordt Evergrande het Lehman Brothers van China?

De financiële crisis van 2008 begon met problemen op de Amerikaanse vastgoedmarkt, en daarom houden beleggers de adem in nu de gigantische vastgoedontwikkelaar Evergrande in China in geldnood zit. Als het bedrijf omvalt en de Chinese woningmarkt in het slop raakt, kan dat grote gevolgen hebben voor de wereldeconomie. Net zoals de val van de Amerikaanse bank Lehman Brothers in 2008 het begin was van veel meer onheil.

Ook de beurzen in Europa reageerden deze week gevoelig op het nieuws over Evergrande. Dat komt door de verwevenheid van het bouwbedrijf met de Chinese economie en het belang van China voor de wereldeconomie. Als de bouw in China stilvalt, zullen mijnbouwers of buitenlandse exporteurs van machines dat merken. Ook kan de Chinese consumptiemarkt geraakt worden.

Schuld van ruim 200 miljard dollar

Donderdag is een belangrijke dag, omdat Evergrande dan een betaling moet doen over een obligatielening. Woensdag zei het bedrijf dat dit toch gaat lukken dankzij “onderhandelingen buiten de markt om”. Maar binnenkort volgen alweer nieuwe deadlines. Evergrande heeft een schuld van ruim 200 miljard dollar en doet bezittingen van de hand om aan geld te komen.

Al jaren kijken analisten naar de bubbels in de Chinese vastgoedsector, die goed is voor 25 procent van de economie en een belangrijke aanjager is geweest van de economische groei. En al jaren vragen zij zich af hoelang dat goed zal gaan. De prijsstijgingen, het speculeren met woningen en de opgeleverde vastgoedprojecten die soms helemaal leegstaan wekken de nodige zorgen.

Ook bij de Chinese overheid. Die kwam vorig jaar met nieuwe regels voor bedrijven zoals Evergrande, dat groot is geworden door veel te lenen. Die schulden moesten snel worden teruggebracht. Beleggers zijn nerveus geworden omdat Evergrande daar grote moeite mee blijkt te hebben.

Agressief en schuldgedreven verdienmodel

“Evergrande kan niet aan de nieuwe financiële maatstaven voldoen, waardoor het de toegang tot de obligatiemarkten is verloren. Hierdoor komt het zeer agressieve en schuld-gedreven verdienmodel onder druk te staan”, zegt Stefan Koopman, die zich bij Rabobank als senior markteconoom bezighoudt met de wereldeconomie.

Evergrande staat in het rood bij lokale overheden, bij obligatiebeleggers, bij leveranciers en bij de talloze toekomstige huiseigenaren die een flinke aanbetaling hebben moeten doen voor hun nog te bouwen woning, zegt Koopman. “Vooral de laatste maanden werden deze aanbetalingen gebruikt om rente en aflossingen op andere leningen te betalen. De bedrijfsvoering is gaan lijken op een piramidespel. Dan weet je dat het misgaat.”

Er zijn veel meer spelers op de Chinese vastgoedmarkt die de strategie van Evergrande hanteren. Als ook zij moeilijker aan financiering komen en hun activiteiten verminderen, kan dat tot problemen leiden bij lokale of provinciale overheden. Die halen hun inkomsten vooral uit de verkoop van land aan vastgoedontwikkelaars.

Slecht nieuws voor Europese bedrijven

Verder is 80 procent van de vermogens van Chinese huishoudens belegd in woningen. Als de huizenprijzen dalen, kan dat gevolgen hebben voor het vertrouwen en de consumptie van huishoudens. “Dat is slecht nieuws voor Europese bedrijven die (luxe) consumptiegoederen naar China exporteren”, zegt Koopman.

Beleggers dachten lang dat Evergrande te groot was om te vallen. Maar het is geen staatsbedrijf en in welke mate de overheid bijspringt, is de vraag.

Koopman: “Is dit een Chinees Lehman-moment, waarbij talloze branchegenoten en hun financiers in de problemen komen, of blijft de ellende beperkt? Wie moeten hun verlies nemen en wie wordt gecompenseerd? Het is een politieke afweging die president Xi Jinpings Communistische Partij zal maken.”