‘Die kut-QR-code’: Hans Teeuwen stelt tournee uit wegens coronapas

In het filmpje van 12 september zit Hans Teeuwen met de handen in het haar in een raamkozijn. Met een verbeten gezicht verzucht hij theatraal hoeveel zin hij heeft in de tournee van zijn tiende cabaretvoorstelling Nou lekker dan – zijn eerste sinds Echte rancune (2016). Toch twijfelt hij of hij er wel aan moet beginnen. “Zonder QR-code mag je niet naar binnen. En dat zit me helemaal niet lekker. Maar misschien vergis ik me. Alsjeblieft, overtuig me dat er helemaal niks mis is met die QR-code.”

Begrijp hem niet verkeerd: “Ik ben niet tegen vaccineren. Helemaal niet. Ik denk dat het de beste manier is om uit deze kútzooi te komen. Maar gaan we nou echt met paspoorten werken? [...] Ik vind het echt niet goed voelen.”

Na een vervolgvideo op YouTube, Instagram en steun- en toeverlaatsite GeenStijl besloot hij deze week zijn tournee naar het voorjaar van 2022 te verplaatsen. Volgens Teeuwen zet de overheid de culturele sector in om vaccinatieweigeraars te stimuleren om alsnog een prik te halen. “Ik vond en vind het niet oké dat mensen een gehoorzaamheidscode moeten laten zien om binnen te komen en door niet akkoord te gaan, hoop ik dat dat wat minder vanzelfsprekend wordt”, liet hij in een verklaring weten. 

Theo Maassen voelde zich geroepen om op Teeuwens video’s te reageren – de twee cabaretiers worden gezien als de vernieuwers van het Nederlandse cabaret in de jaren negentig. Ze hadden elkaar al jaren niet gesproken maar Maassen aarzelde niet om zijn collega te bellen. Ook hij zat ermee in zijn maag. Als je het een slecht idee vindt dat theaterbezoek voorlopig alleen mogelijk is voor gevaccineerden of mensen met een negatief testbewijs, is het dan een goed idee om helemaal niet te spelen? 

Maassen trad vorige week op voor een volle kleine zaal in De Nieuwe Liefde, het Haarlemse theater dat protesteerde tegen de regel die tot 25 september voorschrijft dat theaters maar twee derde van hun capaciteit mogen benutten. “Toen ik met Hans belde, leek hij echt nog in dubio, in praktische zin dan, niet in principiële zin. Maar het was me wel duidelijk dat hij voor zijn gevoel eigenlijk niet anders kon dan zijn voorstellingen afzeggen.”

Het zal geen totale verrassing zijn geweest voor wie Teeuwens gangen buiten het theater volgt. Vorig jaar maakte hij de ‘coronaconference’ Smerige spelletjes, die op tv werd uitgezonden door PowNed, de door GeenStijl opgerichte omroep die geen binding met links of rechts zegt te hebben, maar die door veel mensen toch als rechts wordt beschouwd.

Hetzelfde geldt voor Teeuwen, die maatschappijkritische video’s maakt over wat hem dwars zit aan zo’n beetje alles wat je onder ‘woke’ kunt scharen, zaken die raken aan zijn stokpaardjes: het vrije woord, de vrije kunst. Soms zijn die filmpjes absurdistisch-activistisch, vaak kiest Teeuwen ondubbelzinnig zijn mikpunt. In juli raasde hij over ‘hoe ideologen de kunst kapot maken’, omdat ze zich in zijn ogen blindstaren op ‘verheven idealistische zaken’ als representatie, diversiteit en gendergelijkheid ten koste van creativiteit.

Zijn fans noemen hem een held en omarmen hem als ‘eindelijk iemand die opstaat en het durft te zeggen’. Anderen constateren dat Teeuwen ooit vernieuwend, hilarisch, raadselachtig, spannend en ontregelend was, maar dat hij nu duidelijk zijn voeling met de veranderende tijdgeest kwijt is.

Maassen niet tegen paspoort

Theo Maassen besloot zijn tournee wél door te zetten. Hij besprak zijn twijfels onder meer nog met de directeur van een groot impresariaat. Die ergerde zich: kunnen we het hebben over wat er deze week eindelijk weer in die volle zalen te beleven valt? Wat kopen al die theaters die kampen met achterblijvende kaartverkoop voor de QR-oproer van publiekstrekkers als Hans Teeuwen en Jandino Asporaat? Wat maak je kapot als je elkaar elke kleine stap in de door iedereen gewenste richting kwalijk neemt? 

Wat voor Maassen de doorslag gaf: “Ik speel try-outs in kleine theaters die voor hun levensvatbaarheid afhankelijk zijn van een volle bezetting. Ik wil niet dat de branche instort. En ik wil spelen. Ik deel de bezwaren van Hans tegen het coronapaspoort als een radicale, vrijheidsbeperkende maatregel. Maar als tijdelijke maatregel vind ik hem acceptabel, omdat ik geloof dat we stappen moeten maken.”

Uiteindelijk, denkt hij, gaat het over de mate van vertrouwen in de overheid. “Vertrouw je erop dat de maatregel wordt opgeheven zodra de cijfers dat toelaten? Ik heb daar net genoeg vertrouwen in, met alle twijfels van dien.”

Hij belde Teeuwen nog eens, toen hij de knoop had doorgehakt. “Het was een dubbeltje op zijn kant, zoiets zei hij. Ik denk dat er bij Hans ook nog wel twijfel zit. Omdat het ingewikkeld is. Daarom stoor ik me eraan dat zo veel mensen zeker menen te weten wat het juiste is om te doen en anderen om hun persoonlijke afwegingen veroordelen.”

Teeuwen reageerde in zijn tweede video met een open deur op verraderverwijten die hij kreeg omdat hij tegen de wappieverwachting in géén antivaxer bleek te zijn: “Ja jongens, als je zo voor keuzevrijheid bent, respecteer dan zelf ook lekker de keuzes van iemand anders.”