Litouwen raadt inwoners aan om Chinese telefoons weg te gooien: wat is er aan de hand?
Litouwen raadt zijn inwoners aan geen Chinese telefoons meer te kopen en om gekochte apparaten van Chinese fabrikanten weg te gooien. Er zou software op de telefoons staan die censureert.
‘Free Tibet’, ‘lang leve de Taiwanese onafhankelijkheid’, ‘democratische beweging’ en zo nog eens bijna 450 termen die gevoelig liggen in China worden gedetecteerd en geblokkeerd door software, volgens de Litouwse onderminister van Defensie Margiris Abukevicius. In een onderzoek dat hij woensdag presenteerde ging het vooral om telefoons van de Chinese fabrikant Xiaomi, na Apple en Samsung wereldwijd de grootste smartphonefabrikant ter wereld.
Op afstand activeren
De software zou op de nieuwste telefoon, de Mi 10T 5G, uitgeschakeld zijn voor de ‘regio Europese Unie’, maar Xiaomi kan hem op afstand activeren, waarschuwt Litouwen. Abukevicius adviseerde bij de presentatie van het onderzoek om maar helemaal geen telefoons van Chinese fabrikanten meer te kopen.
Litouwen uit de beschuldigingen tegen het decor van een diplomatiek conflict. De twee landen liggen overhoop vanwege de opening van een kantoor in Litouwen dat Taiwan vertegenwoordigt. Taiwan heeft in veel landen dat soort vertegenwoordigingen. Ze doen hetzelfde als ambassades, maar ze mogen geen ambassade heten. Dat zou immers erkenning van Taiwan als zelfstandig land betekenen, terwijl Peking eist dat de wereld het eiland behandelt als onderdeel van de Volksrepubliek China.
Voor Peking is Taiwan een afvallige provincie, en China tikt openlijk landen en bedrijven op de vingers die daar anders over denken. Nu Litouwen de banden met Taiwan aanhaalt, reageert Peking buitensporig woest. China eist dat Litouwen zijn ambassadeur terughaalt uit Peking, en dreigt met terugtrekking van de Chinese ambassadeur uit Vilnius. Litouwen is echter niet van plan om in te binden, zo is te zien aan de beschuldigingen aan het adres van Chinese smartphonemakers.
‘Diepgaande’ vermenging
Beschuldigingen dat Chinese techfabrikanten – al dan niet in samenwerking met de Chinese overheid – eigenaren van een smartphones bespioneren, zijn er al langer. Eind juli waarschuwde de Belgische Staatsveiligheid dat via veel verkochte apparaten van Oppo, Oneplus en Xiaomi een groot risico is op spionage. De bedrijven zouden ‘systematisch en diepgaand’ vermengd zijn met de Chinese overheid. Concrete gevallen van spionage werden niet gegeven.
De regering-Trump zette Xiaomi en andere Chinese techbedrijven op een zwarte lijst vanwege vermeende banden met het Chinese leger. Dat vocht Xiaomi aan bij de rechter, die vond dat het Amerikaanse ministerie van Defensie onvoldoende had onderbouwd waarom het bedrijf een gevaar was. Inmiddels is Xiaomi weer van de zwarte lijst gehaald.
Chinese smartphonemakers zouden ook heimelijk het gedrag van gebruikers van hun telefoons vastleggen, waarschuwden experts vorig jaar in het zakenblad Forbes. Gegevens over surfgedrag en appgebruik zouden via servers in Singapore en Rusland naar China worden gesluisd, waarmee de fabrikanten onder Europese regels voor databescherming uit zouden willen komen. Ook in dat geval zou het gaan om toestellen van Xiaomi. De fabrikant deed wat het vaker deed: alles ontkennen. Xiaomi heeft nog niet gereageerd op de Litouwse beschuldigingen.