Sommige Afrikaanse landen aanvaarden coronavaccins niet: waarom doen ze dat?
Volgens premier Alexander De Croo weigeren sommige landen in Afrika coronavaccins die ze vanuit België gratis zouden toegestuurd krijgen. De bereidheid om zich te laten vaccineren is niet zeer groot en dat is een probleem, vindt hij. Toch zijn er ook andere redenen waarom de vaccinatie in Afrika zo traag verloopt.
Premier De Croo (Open VLD) is in New York voor de jaarlijkse bijeenkomst van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. In een interview met onze collega in Amerika Björn Soenens had hij het onder meer over de moeizame vaccinatiecampagne tegen het coronavirus in Afrika.
Ons land is een groot producent van vaccins en dus ook van vaccins tegen het coronavirus. België schenkt ook veel van die vaccins aan armere landen die die vaccins niet kunnen betalen, vooral dan in Afrika. "Ons land schenkt genereus", zegt De Croo, maar werkt ook samen met een privépartner ook aan de productie van vaccins in Senegal en wil dat ook doen in Zuid-Afrika.
We zien dat de bereidheid om zich te vaccineren soms niet zeer groot is
Toch merkt premier De Croo op dat sommige Afrikaanse landen "bijna evenveel vaccins terugsturen als ze krijgen". Wat hij bedoelt, is dat ze die levering niet aanvaarden of uitstellen, want die vaccins zijn hier nooit vertrokken. "We zien dat de bereidheid om zich te laten vaccineren soms niet zeer groot is", zo verklaart hij die weigering. Hij betreurt dat want wereldwijd zijn er nu al miljarden mensen gevaccineerd en dat toont aan dat de vaccins veilig zijn. In ons land is de vaccinatiebereidheid wel groot, maar in andere delen van de wereld gaat men daar anders mee om, stelt de premier vast.
"We gaan nog heel veel inspanningen moeten doen om de mensen te overtuigen om zich te laten vaccineren", zegt De Croo in een gesprek met Björn Soenens in New York:
De Croo is is wel tegen het vrijgeven van het patentrecht waardoor die vaccins overal ter wereld en ook goedkoper geproduceerd zouden kunnen worden. Dat is niet de oplossing omdat de vaccins aan Afrika en andere gebieden vaak gratis worden aangeboden door ons, vindt hij. Coalitiepartner Vooruit en ook Groen zijn wel voor het vrijmaken van de patenten. In de VS wil president Joe Biden dat ook, maar de Europese Unie is daar tegen.
Er is geen enkel vaccin dat het grondgebied van België verlaten heeft en teruggestuurd is
Minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir (Vooruit) bevestigt dat er geen vaccins teruggestuurd zijn, maar zijn er inderdaad sommige landen die aangeven dat ze die niet kunnen ontvangen. Die vaccins worden dan via het Covax-mechanisme van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO aan andere landen bezorgd.
Wantrouwen, maar ook gebrek aan infrastructuur
In Afrika wonen meer dan 1,2 miljard mensen. Slechts enkele procenten daarvan zijn nu volledig gevaccineerd tegen het coronavirus. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil dat eind dit jaar optrekken tot 20 procent, maar het is niet zeker of dat doel gehaald wordt. Wel zijn er grote verschillen: in de Seychellen, Mauritius, Marokko en Tunesië zijn relatief veel vaccins toegediend, elders veel minder.
Er is natuurlijk de kritiek dat rijkere landen hun eigen bevolking eerst willen vaccineren vooraleer ze vaccins uitvoeren of schenken. De productie van vaccins kwam aanvankelijk moeilijk op gang, maar is nu wel versneld en dus zijn er ook meer vaccins beschikbaar in Afrika. Veel van die landen hadden gerekend op vaccins uit India, maar wegens de grote uitbraak van corona heeft dat land een uitvoerverbod uitgevaardigd. Dat zou in oktober vervallen. (Lees verder onder de foto).
Zoals premier De Croo aanhaalt, bestaat in sommige Afrikaanse landen veel wantrouwen tegenover vaccins uit het buitenland. Dat wordt vooral aangewakkerd via sociale media. Elders geeft men de voorkeur aan traditionele medicijnen of zijn er religieuze bezwaren.
In sommige Afrikaanse landen zijn er wel degelijk vaccins, maar worden die traag toegediend wegens een gebrek aan medische infrastructuur, een moeizame distributie over het land of een tekort aan personeel. Volgens de WHO hebben 26 landen in Afrika minder dan de helft van hun beschikbare coronavaccins toegediend.