Direct naar artikelinhoud
NieuwsIslamitische Staat

Federaal parket onderzoekt Belgische betrokkenheid bij slavernij van jezidi’s

Falah Hassan is coördinator van het onderzoeksteam CIGE in Iraaks Koerdistan. Het federaal parket staat in contact met die organisatie.Beeld Bruno Struys

Het federaal parket heeft minstens zes dossiers over de betrokkenheid van enkele Belgen bij de slavernij van jezidi’s in Irak en Syrië. Dat vernam De Morgen. De vraag is of het gerecht er ook mee aan de slag kan. 

en

“Er zijn op dit moment zes dossiers geopend voor de betrokkenheid van foreign terrorist fighters bij seksuele slavernij”, aldus Eric Van Duyse van het federaal parket. Die kwamen bij het parket door meldingen van ngo’s of verklaringen van terugkeerders. Tot nu toe zijn er in ons land geen klachten ingediend door jezidi’s.

Het parket zegt ook aan de slag te gaan met de aantijgingen in de onderzoeksreeks van De Morgen tegen drie Belgische jihadisten die een jezidivrouw als slavin in huis hielden tijdens hun tijd bij IS in Irak en Syrië. Volgens een van de slachtoffers hield de Belgische jihadist Sammy Djedou op gegeven moment drie jezidi’s gevangen, die hij misbruikte. 

Onderzoek van De Morgen: IS-Belgen en de Jezidi’s

‘Ze was 11 toen hij haar verkrachtte’: Belgische IS-leden hielden vrouwen als slaven in huis

‘Je kunt je niet voorstellen hoe het was bij IS. Alles, echt alles, draaide om geweld’: ontvoerde jezidijongens over hun tijd in het kalifaat 

Bruno Struys: ‘Voor het WK vervolging van IS-daders kan het een versnelling hoger’

Hoe de IS-genocide op jezidi’s de positie van de vrouw heeft veranderd. ‘Nu ben ik de kostwinner’

Jezidi Falah Hassan: ‘Europa kan meer doen voor de slachtoffers van de genocide’

Er zijn verschillende praktische problemen die het moeilijk maken om deze zaken te onderzoeken. Unitad, een onderzoeksgroep van de Verenigde Naties in Irak, heeft veel bewijzen verzameld. Het hoofd van Unitad is dit jaar aangesteld als hoofdaanklager bij het Internationaal Strafhof in Den Haag, maar een tribunaal voor de genocide op jezidi’s bij het Strafhof is uitgesloten zolang Irak het juiste verdrag niet ondertekent.  

“De algemene opvatting van het huidige Strafhof is bovendien dat het beter is dat landen de berechting zelf doen, ter plaatse, of in de landen van de daders”, zegt Chris van den Wyngaert, voormalig rechter bij het Strafhof en recent aangesteld als een van de adviseurs van de hoofdaanklager. 

Het Belgisch gerecht is echter voorzichtig wat betreft samenwerkingen met Irak, dat de doodstraf hanteert en niet dezelfde garanties biedt op het vlak van verhoormethoden en het recht op een advocaat.

“Maar als ze objectief bewijs kunnen bijbrengen, kan het toch nodig zijn om samen te werken”, zegt strafrechtprofessor Frank Verbruggen (KU Leuven). “Daar is dus flexibiliteit nodig.”

Een bijkomende moeilijkheid is dat er ook bewijzen, getuigen én directe slachtoffers zitten in Koerdistan, een regio in Irak, zoals De Morgen zelf kon vaststellen. Het Federaal Parket staat al in contact met CIGE, dat net als Unitad bewijzen en getuigenissen verzamelt, maar dan vanuit de Koerdische overheid. Speurders naar Koerdistan sturen voor verhoren, of verhoren via videoverbinding, is niet zo eenvoudig, want een rechtshulpverzoek kan in principe enkel tussen staten onderling, niet met een regio.

“Men kan ook op informelere manier bewijzen en getuigenissen verzamelen”, relativeert Verbruggen. “Dat het moeilijk is, kan geen reden zijn om er geen werk van te maken. Als je weet hebt van de betrokkenheid van Belgische onderdanen, vind ik het uw verantwoordelijkheid als staat om daarop in te zetten.”