Het herstel na corona begint met een put van 21 miljard euro

Het economisch herstel na corona begint met bloedrode cijfers. Het totale begrotingstekort van alle Belgische overheden klokt in 2022 af op 21,3 miljard euro. Dat blijkt uit de gedetailleerde cijfers van het Monitoringcomité, een groep topambtenaren die zich over de financiële staat van het land bogen. Door de aantrekkende economische groei valt het tekort weliswaar beter mee dan eerder werd aangenomen.

Het rapport van het Monitoringcomité vormt de start voor de federale begrotingsgesprekken. Die beginnen maandag op volle kracht, nadat premier Alexander De Croo (Open Vld) dit weekend is teruggekeerd van de VN-top in New York. De federale Vivaldi-coalitie heeft de intentie om het tekort ieder jaar te verkleinen met 0,2 procent van het bbp, omgerekend zo’n 1 miljard euro. Maar er is ook afgesproken dat de inspanning groter zal zijn bij gunstige economische rugwind. Die is er. Volgend jaar groeit de economie naar verwachting met 5,7 procent.

Zuurstof

Maar de appetijt voor een grote begrotingsinspanning lijkt binnen de regering klein. In de omgeving van premier De Croo valt te horen dat het economisch herstel nu voldoende zuurstof moet krijgen. “We moeten een evenwicht vinden tussen inspanning en het lenigen van noden. We willen niet in een dynamiek terechtkomen waarmee we het herstel in de kiem smoren.” 

De verwachte groei is ook geen reële groei, klinkt het, maar herstelgroei om weer op het welvaartspeil van voor corona te komen. “We moeten zorgen dat die echte groei, waarbij de welvaart stijgt, mogelijk blijft.” Staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld) blijft echter bij haar ambitie om zo snel als kan orde op zaken te stellen.

Dat er moeilijke knopen moeten worden doorgehakt, staat wel vast. Door de vergrijzing zal het tekort de komende jaren onvermijdelijk stijgen. Dat moet worden gecompenseerd door een verhoging van de werkzaamheidsgraad en een hervorming van de pensioenen. Voorstellen die de bevoegde PS-ministers op tafel legden, werden echter afgeschoten door de andere partijen. Over de verlenging van de coronasteun bereikten de regeringspartijen gisteravond wel een akkoord.

Doorstart voor de economie

Los van de begrotingsbesprekingen lopen nu ook gesprekken over het federale ‘heropstartplan’. Vijf werkgroepen houden zich bezig met hoe de economie straks een doorstart kan maken. Daarbij wordt gekeken naar arbeidsmarkthervormingen, maar ook naar investeringen in infrastructuur en digitalisering. Die zouden bovenop de inspanningen van het Europese relanceplan komen. In totaal zou het gaan om een budget van 1 à 1,5 miljard euro aan extra investeringen.

Voor Vlaanderen komt het tekort op 2 miljard euro. Minister van Financiën en Begroting Matthias Diependaele (N-VA) had eerder de ambitie uitgesproken om het gat in de begroting te halveren tegen 2024. Dat komt neer op een inspanning van 1 miljard. Terwijl hij eerder mikte op 1,3 miljard, willen Open Vld en CD&V de inspanning verder beperken tot 750 miljoen. De regering wil vanavond, ten laatste zaterdag, een akkoord vinden, net op tijd voor de Septemberverklaring aanstaande maandag.

De regering denkt eraan om de jobbonus, een extraatje dat de regering wil uitkeren voor alle brutolonen onder de 2.500 euro, af te slanken of te elimineren. Mogelijk wordt er ook gesleuteld aan het fiscale voordeel op dienstencheques.