Te laks of te onmenselijk? Migratiebeleid Biden krijgt kritiek van rechts én links

De Amerikaanse regering heeft een nieuwe crisis om handen. Haïtianen proberen de Verenigde Staten binnen te komen en dat levert akelige beelden op. Met steigerende paarden en zwaaiende lasso’s worden ze ontvangen door de grenspolitie in Texas. 

De Democraten maken zich zorgen over de mensenrechtensituatie van de duizenden Haïtianen, die zonder proces worden teruggestuurd. Chuck Schumer, de Democratische Senaatsleider, noemt het uitzetten van migranten naar Haïti “in strijd met het gezond verstand”. Ook is er vanuit de linkse hoek veel boosheid over de agressieve tactieken die grenswachten in Texas gebruiken om mensen tegen te houden.

Republikeinen roepen juist dat Biden met zijn “lakse” migratiepolitiek de komst van duizenden Haïtianen heeft aangemoedigd. “Ik kan geen aanlokkelijkere reden bedenken om ons land illegaal binnen te komen – ten koste van Amerikaanse belastingbetalers”, zei de Republikeinse senator Mitt Romney dinsdag op Twitter.

Zware periode

Haïti heeft een zware zomer achter de rug. Sinds de moord op president Jovenel Moïse in juli verkeert het land in een politieke chaos. Een maand later eiste een verwoestende aardbeving meer dan tweeduizend levens. Sindsdien proberen duizenden vluchtelingen de Verenigde Staten te bereiken.

De uitzetting van de groep die afgelopen weekend opliep naar 14.000 zal naar verwachting gedurende drie weken plaatsvinden, er zijn tien vluchten per dag. Het is een van de grootste uitzettingen in de recente Amerikaanse geschiedenis. Intussen wacht het merendeel van de Haïtianen de terugreis af aan de Mexicaanse kant van de grens. Op beelden is te zien hoe duizenden Haïtianen door een rivier naar de Amerikaanse kant van de grens waden om voedsel te zoeken.

“Wat we nu zien gebeuren is dat er over Haïtianen wordt gesproken alsof het migranten zijn die herrie komen schoppen in de Verenigde Staten, maar dit zijn gewoon vluchtelingen die recht hebben op een humaan asielbeleid”, zegt Cecile Accilien, bestuurslid van de Haitian Studies Association, in Atlanta. “Het zijn vrouwen en kinderen die ontheemd zijn geraakt en vluchten voor bendegeweld. Vanwege de schaarste aan voedsel is de criminaliteit daar enorm toegenomen.”

Een jaar geleden, toen Biden nog presidentskandidaat was, beloofde hij de Haïtiaanse gemeenschap een humaner migratiebeleid. Zijn voorganger Donald Trump zette Haïtianen uit onder het mom van de coronapandemie. De zogenaamde Title 42-regeling, die in maart 2020 in het leven is geroepen, heeft als doel de volksgezondheid van Amerikanen te beschermen tegen mensen afkomstig uit besmette gebieden.

In aanloop naar de midtermverkiezingen van komend jaar kan de Amerikaanse president het zich niet veroorloven om geen einde te maken aan de groter wordende groep migranten die de VS probeert binnen te komen. Het Witte Huis heeft tot nu toe steeds gezegd dat het beleid dat zij uitvoeren in lijn is met de wet. Anders dan onder Trump vallen alleenreizende kinderen en veel families niet onder de regeling.

‘Blijf in Mexico’

President Joe Biden wilde veel migratieplannen van Trump terugdraaien, maar dat blijkt niet altijd even gemakkelijk. Op de dag dat zijn regering aantrad werd bekendgemaakt dat het ‘Blijf in Mexico’-beleid, dat tienduizenden asielzoekers dwong voor onbepaalde tijd terug te keren naar Mexico terwijl hun aanvragen werden verwerkt, zou worden stopgezet. Als gevolg van een federaal gerechtelijk bevel dat het Hooggerechtshof weigerde op te schorten, moet de regering-Biden het beleid alsnog weer invoeren. Met als gevolg dat zo’n 70.000 asielzoekers in Mexico moeten verblijven. Ze wonen in smerige tentenkampen en door misdaad geteisterde grenssteden.

“Biden beloofde een humaner asielbeleid dan zijn voorganger maar we zien nog weinig verschil”, zegt Cecile Accilien, telefonisch. “We verwachten van een Democratische kandidaat een ander migratiebeleid maar vaak zien we gewoon veel van hetzelfde.” Een van Bidens beloftes was om het aantal vluchtelingen dat via het hervestigingsprogramma van de Verenigde Naties binnenkomt te verhogen naar 125.000 in 2021. Dat werd uiteindelijk de helft. Biden trad in actie tegen het zerotolerancebeleid van de Trump-regering, met als gevolg dat duizenden migrantenkinderen gescheiden werden van hun ouders en voogden. Een groot deel van hen is inmiddels weer herenigd, maar nog niet iedereen.

Dinsdagavond stuurde een coalitie van meer dan 38 belangengroepen voor migranten en burgerrechten een brief naar het Witte Huis waarin Biden werd opgeroepen om onmiddellijk te stoppen met de uitzetting. De vluchtelingentak van de Verenigde Naties liet weten dat uitzettingen zonder screening tegen “internationale normen” in kunnen gaan. “Hoewel sommige mensen aan de grens misschien geen vluchtelingen zijn, zou iedereen die beweert gegronde angst te hebben voor vervolging in hun land van herkomst asiel moeten kunnen aanvragen”, zei een woordvoerder van de UNHCR in een verklaring.