Registratierechten voor eerste woning in Vlaanderen dalen naar 3 procent: deze wijzigingen komen eraan

Wat verandert er?

• Momenteel betaalt u in Vlaanderen voor uw eigen en enige woning 6 procent aan registratierechten. Maar daar komt nu dus verandering in. De Vlaamse regering kondigt een nieuwe regeling aan waardoor de registratierechten dalen naar 3 procent. Concreet: koopt u appartement van 200.000 euro om in te wonen, en u bezit geen andere woonst? Dan betaalt u binnenkort 6.000 euro aan registratierechten in plaats van 12.000. 

• Voor wie meerdere woningen bezit is er minder goed nieuws. Vandaag betaalt u nog 10 procent aan registratierechten voor bijvoorbeeld een tweede woning, binnenkort betaalt u daar echter 12 procent voor. Dus koopt u een huis voor 300.000 euro als tweede woonst? Dan betaalt u binnenkort 36.000 euro aan registratierechten in plaats van 30.000 euro.

• Voor ingrijpende renovaties die leiden tot het hoogste EPC, dalen de registratierechten van 5 naar 1 procent.

• De nieuwe regels zouden in werking treden op 1 januari 2022.

Waarom voert de Vlaamse regering deze hervorming door?

Door de registratierechten bij de eerste woning te laten dalen van 6 naar 3 procent wil de regering jonge kopers een duw in de rug geven. Door ze net te verhogen bij de aankoop van een tweede - of derde of vierde - wil de regering net extra geld in het laatje krijgen. De totale operatie zou positief uitvallen voor het budget. 

Bij de start van deze legislatuur voerde de regering al een grondige hervorming door van de woonfiscaliteit. Zo werd de woonbonus (een fiscaal voordeel dat jarenlang na de aankoop doorloopt, RW) afgeschaft, maar in plaats daarvan werden de registratierechten (een belasting die je meteen betaalt bij de aankoop, RW) vereenvoudigd. Het dubbele tarief van 5 en 10 procent dat bestond afhankelijk van het kadastraal inkomen werd in 2018 al naar één tarief gebracht voor de eerste woning: 7 procent. In 2020 ging dat naar 6 procent, om de afschaffing van de woonbonus te compenseren. De regering gaat nu verder in die hervorming..

Hoe reageert de vastgoedsector?

De sector zelf komt uit de lucht gevallen, geeft Stefaan Leliaert aan van het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV). “Zeker omdat de regering bij de start van de legislatuur al stevig hervormde.” 

Toch is hij eerder positief. “Een verlaging van de registratierechten gaf in het verleden altijd een boost aan het aantal transacties. Nu slaat en zalft de regering tegelijk. Mogelijk heeft dit een impact op de markt van de tweede verblijven, maar het grootste aandeel van de verkopen zijn nog altijd die van die eerste woning.”

Kopers van hun eerste huis zullen minder belastingen moeten afdragen, de vraag is of ze dan hoger gaan bieden en zo de huizenprijzen gaan opdrijven. Leliaert verwacht weinig effect: “De huizenprijzen worden momenteel in de eerste plaats gestuurd door een immense schaarste op de markt. Makelaars kunnen amper bijbenen. Een huis is amper te koop of het is al verkocht, vaak met een bod boven de vraagprijs.”

Wat weten we nog over de Septemberverklaring?

In totaal moet de Vlaamse regering 900 miljoen euro besparen. Daarbij valt op dat de job-bonus integraal wordt uitgevoerd zoals afgesproken bij het regeerakkoord. Wie 1.700 euro bruto verdient, zal op maandbasis een netto premie krijgen van 50 euro. De bonus geldt voor startende zelfstandigen en voor werknemers.

Zo wil de Vlaamse regering het verschil tussen werken en niet werken vergroten en meer mensen aan de slag helpen. Het extraatje vermindert naarmate het loon stijgt, om helemaal te verdwijnen voor wie meer dan 2.500 euro bruto verdient. “De focus ligt echt op de allerlaagste lonen”, klinkt het in de regering. Het volledige voorziene budget van 350 miljoen euro niet uitgegeven. Zo komen bijvoorbeeld bij de zelfstandigen enkel de starters in aanmerking. Dit om misbruiken te voorkomen. Een aantal zelfstandigen keert zichzelf een kunstmatig laag loon uit en laat zich in fiscaal gunstigere manieren uitbetalen. 

 Ook aan de dienstencheques wordt niet geraakt.

Op het departement Welzijn moet minister Wouter Beke (CD&V) besparen op het ‘groeipakket’, de nieuwe naam van de kinderbijslag. Die zal minder snel stijgen dan eerst gepland. Terwijl een stijging van 2 procent was voorzien, zal dat nu slechts 1 procent bedragen. De sociale toeslagen stijgen wel volgens het afgesproken ritme. Het departement Onderwijs zou het met 100 miljoen euro minder moeten doen, al is het nog onduidelijk waar de besparingen zich exact situeren. Daarvoor is er nog overleg met koepels en vakbonden nodig, klinkt het binnen de regering. 

Dat er naar beide departementen wordt gekeken is niet onlogisch. Zij beheren met grote voorsprong de grootste budgetten van de Vlaamse regering. Tot slot heeft de regering ook beslist om de premies af te bouwen die bedrijven krijgen wanneer ze mensen van bepaalde doelgroepen in dienst hebben. Het ging dan bijvoorbeeld om 58-plussers, mensen met een handicap of jongeren. Die premies worden nu gerichter. Voor jongeren en mensen met een handicap verandert er niets, maar de regels voor oudere werknemers worden strenger. Bedrijven krijgen nog een premie bij de aanwerving van een 58-plusser, maar ze kregen ook premies voor wie al in dienst was. Daar wordt de leeftijdsgrens tegen 2024 geleidelijk aan opgeschoven tot 61 jaar.

Om 14 uur vandaag legt Vlaams minister-president Jan Jambon de Septemberverklaring af in het parlement, met daarin de krachtlijnen van zijn beleid voor het komende werkjaar. Meteen daarna zal de regering ook toelichting geven bij de begrotingscijfers en de nieuwe maatregelen.