Direct naar artikelinhoud
NieuwsDuitsland

Welke Duitse coalitie ligt nu voor de hand? De opties op een rij

Olaf Scholz, de leider van de SPD.Beeld Wolfgang Kumm/dpa

Nu de uitslagen van de Duitse verkiezingen bekend zijn, en duidelijk is dat de sociaal-democratische SPD heeft gewonnen, beginnen de waarschijnlijk maandenlange onderhandelingen over wie met wie in een coalitie gaat zitten. 

SPD-leider Olaf Scholz wil een kabinet gaan vormen met de FDP en de Groenen, de zogenaamde verkeerslichtcoalitie. Dat heeft hij maandag bij het partijkantoor van de SPD in Berlijn gezegd. “De kiezers hebben duidelijke taal gesproken. Ze hebben duidelijk gemaakt wie de volgende regering moet vormen”, zei hij. “Ze hebben drie partijen versterkt: de sociaaldemocraten, Groenen en FDP.” Het is een herhaling van de voorkeur die de sociaal-democraat ook tijdens de campagne meermaals uitsprak. 

De waarschijnlijkste coalitieopties op een rijtje:

Verkeerslicht

De centrumlinkse SPD zelf geeft een voorkeur aan de ‘verkeerslichtcoalitie’, een coalitie met de Groenen en de liberale FDP en vernoemd naar de combinatie van partijkleuren. De SPD heeft al eens met de Groenen geregeerd, van 1998 tot 2005 onder toenmalig bondskanselier Gerhard Schröder. Op grote lijnen zijn ze het eens over klimaat- en milieumaatregelen, belastingverhoging en het vergroten van de uitgaven voor sociale zekerheid.

Lees nu

SPD zegeviert in Duitsland, partij Merkel haalt slechtste uitslag ooit

Het grootste struikelblok zal het meekrijgen van de beduidend rechtsere FDP zijn. De leider van de liberalen, Christian Lindner, heeft al gezegd dat het legaliseren van cannabis zo’n beetje het enige onderwerp is waarmee hij op één lijn zit met de andere twee. Daar staat tegenover dat het voor de FDP aantrekkelijker is om met de winnaars van de verkiezingen in zee te gaan dan met de grote verliezer, het CDU.

Jamaica

Hoewel het CDU de tweede partij is, kunnen de christen-democraten proberen zelf een coalitie te vormen zonder de SPD. In dat geval ligt de ‘Jamaica-coalitie’ met de FDP en de Groenen, opnieuw vernoemd naar de partijkleuren, het meest voor de hand.

De christen-democraten en de liberalen hebben al vaak met elkaar in een regering gezeten. De Groenen liggen een stuk verder van deze twee partijen af, onder meer op het gebied van milieu (vooral belangrijk voor de Groenen) en defensie (belangrijk voor de FDP en het CDU). In 2017 werd er ook over deze coalitie onderhandeld, toen staakte de FDP de gesprekken.

Grote coalitie

De SPD wil niet samenwerken met het CDU. Alleen zeiden de sociaal-democraten dit vier jaar geleden ook, en toen stapten ze uiteindelijk toch met het CDU in een kabinet. Samen zouden ze opnieuw een meerderheid hebben. Een mogelijkheid is dat de Groenen of de FDP nog aan de coalitie worden toegevoegd- respectievelijk de Kenia- en de Duitslandcoalitie genoemd.