De Vlaamse regering wil haar begroting terug op orde krijgen, aldus Jan Jambon in zijn Septemberverklaring. Daar is een duidelijk traject voor opgesteld. “De Vlaamse regering zal het structureel tekort van 1,8 miljard euro nog deze legislatuur halveren. En uiterlijk in 2027 zal Vlaanderen opnieuw aanknopen bij een begrotingsevenwicht.” Vlaanderen moet in de toekomst gewapend zijn bij een nieuwe crisis en tegelijkertijd ruimte over houden voor investeringen. “Zodat we onze kinderen en kleinkinderen niet opzadelen met schulden van onverantwoordelijk beleid.”

Dat daarvoor besparingen nodig zijn, is evident. En dat zal volgens de Vlaamse minister-president Jambon “soms pijn doen”. “Dat kan niet anders. We hebben tijdens de coronacrisis heel veel moeten uitgeven, we moeten er nu voor zorgen dat we over enkele jaren als een goede huisvader een gezonde begroting achterlaten. Minister Diependaele zal daarover waken”, aldus Jambon. “Waar we moeten besparen, doen we dat zoveel mogelijk in samenspraak met de partners in het werkveld.” Al zijn twee sectoren, het onderwijs en de zorg, maximaal ontzien, klinkt het.

WELZIJN

Het groeipakket (de vroegere kinderbijslag) zal elk jaar geïndexeerd worden, weliswaar met 1 in plaats van 2 procent. De sociale en de zorgtoeslagen blijven wel stijgen met 2 procent per jaar. De regering wil deze legislatuur 58 miljoen euro extra in de kinderopvang investeren.

De regering gaat voor een gigantische injectie in de welzijnssector, stelt Jambon. Bijna 600 miljoen euro per jaar moet naar de zorgsector gaan. Want, zo klinkt het, het zorgpersoneel moet de verloning krijgen die ze verdienen. Vlaanderen gaat ook 1,6 miljard euro in de gehandicaptenzorg investeren, dat is 940 miljoen euro meer dan aanvankelijk voorzien.

ONDERWIJS

Het onderwijs moet 100 miljoen euro besparen, bovenop de 12 miljoen die al voorzien was. De manier waarop dat zal gebeuren, wordt pas beslist na overleg met het onderwijsveld. Toch benadrukt Jambon dat deze legislatuur voor “het beste onderwijs ooit” wil gaan. Onder meer de Digisprong, de digitalisering van het onderwijs, moet daarvoor zorgen. “Die zal toelaten om ook zwakkere leerlingen beter te ondersteunen en sterkere leerlingen meer uit te dagen.” Net als de nieuwe eindtermen die worden doorgevoerd in het secundair onderwijs.

Volgens Jambon staat er ook een “historische investering in jeugdinfrastructuur op stapel” met 30 miljoen euro vrijgemaakt voor jeugdlokalen, jeugdverblijven en jeugdhuizen.

ARBEIDSMARKT

De Vlaamse regering wil alles op alles zetten om meer mensen aan de slag te krijgen, stelt Jambon. Een werkzaamheidsgraad van 80 procent is het doel. Daarom wordt een jobbonus toegekend aan mensen met een zeer laag inkomen. “Het verschil tussen werken en niet-werken moet groot genoeg zijn”, klinkt het.

Ook zal de doelgroepkorting selectiever gemaakt worden, omdat ze onder andere een belastingvoordeel geeft aan bedrijven die oudere werknemers in dienst hebben. “Maar we zien dat de werkzaamheidsgraad bij oudere werknemers de jongste jaren fors gestegen is. Wat een goede zaak is. Die doelgroepkorting voor het in dienst hebben van 58 plussers is dus minder nodig.” Om die reden wordt de leeftijd voor opgetrokken tot 61 jaar in 2024. Voor het aanwerven van 58 plussers of jongeren zonder diploma wordt de korting behouden.

Eerder lekte al uit dat dienstencheques niet duurder worden. Jambon gaf maandag meer uitleg: “We willen voor een structurele oplossing zorgen voor onze 100.000 huishoudhulpen en de dienstenchequeondernemingen. Het gaat om zij die meer dan 750.000 Vlamingen ondersteunen in hun huishouden. Ze doen dit voor een bescheiden loon in een sector die onder druk staat. We versterken de rendabiliteit van de ondernemingen. Daarom maken we middelen vrij om de inruilwaarde van de cheques eindelijk volledig te indexeren.”

WONINGMARKT

De Vlaamse regering gaat sleutelen aan de tarieven van de registratierechten. Wie een appartement of huis koopt om zelf in te gaan wonen, zal binnenkort nog maar 3 in plaats van 6 procent registratierechten op die aankoop moeten betalen. Voor wie een tweede verblijf koopt of een huis om te verhuren, gaat het tarief van 10 naar 12 procent. Er is ook een verlaging voorzien voor wie opteert voor een ingrijpende energetische renovatie. Voor die renovaties was het tarief al verlaagd naar 5 procent. Dat tarief zou nu verder dalen naar 1 procent om op die manier de energetische renovaties een impuls te geven. De maatregelen moeten vooral voor jongeren een stimulans zijn om tot de aankoop van een woning over te gaan, in plaats van jarenlang te huren.

(lees verder onder de foto)

MOBILITEIT

Vlaanderen moet een fietsland worden, klinkt het in de Septemberverklaring. “Voor elke 2 euro die een lokaal bestuur investeert in fietsinfrastructuur zal Vlaanderen daar één euro bovenop leggen.” Ook wil de regering werk maken van de historische lijst met zwarte verkeerspunten versneld weg te werken.

KLIMAAT

De minister-president legde ook de nadruk op de klimaatsveranderingen. “Kijk naar de overstromingen van deze zomer”, zei hij. “Hevige regenval leidde in Vlaanderen, maar vooral bij onze Waalse vrienden, tot menselijke drama’s zonder weerga. Duizenden mensen werden door de extreme weersomstandigheden getroffen. Ik doe hier en nu het aanbod om in de volgende dagen met de Waalse regering rond de tafel te gaan zitten om na te gaan of we Wallonië kunnen bijstaan via een lening of een borgstelling.”

Volgens Jambon moet de balans tussen mens en natuur beter, en heeft Vlaanderen daar wel degelijk een belangrijke rol in te spelen. “We hebben alles in zich om ons op het internationale podium te tonen als bedenker van oplossingen, ook als het over klimaat gaat.” Om die reden zal de Vlaamse regering honderden miljoenen euro’s investeren in klimaatadaptie. “Om straks bestand te zijn tegen de extremen.”

Jambon sprak ook over een scherper afvalbeleid. Hij verwees naar de recente ontwikkelingen met PFOS. “De tijd is voorbij dat bedrijven onze omgeving ongestraft kunnen vervuilen of verontreinigen. Het moet scherper. Daarom heeft de Vlaamse regering vrijdag beslist, dat bedrijven voortaan 25 euro in plaats van 13 euro per ton afvalverbranding zullen moeten betalen, net zoals in Nederland. Letterlijk: de vervuiler betaalt.”