Semi-separated, birdnesting en bewuste ontkoppeling: alternatieve vormen van co-ouderschap steeds populairder

Vorige week kondigden Tesla-baas Elon Musk en zijn partner Grimes aan dat ze na drie jaar uit elkaar gaan. Althans, helemaal uit elkaar gaan ze niet, want het koppel noemt hun toekomstige relatie: semi-gescheiden. “Grimes en ik zijn semi-gescheiden. We houden nog steeds van elkaar, zien elkaar vaak en hebben een goede verstandhouding”, klonk het. De twee zijn dus uit elkaar, maar blijven op een frequente manier in elkaars leven. Dat ze die benaming gebruiken voor hun relatie, heeft te maken met hun 1-jarige zoon X Æ A-XII Musk. Die willen ze in de toekomst zoveel mogelijk samen opvoeden.

Dat ouders een alternatief zoeken voor het traditionele ‘uit elkaar gaan’ of ‘scheiden, blijkt al langer een trend te zijn. Zo deden ook Coldplay-frontman Chris Martin en zijn toenmalige vrouw Gwyneth Paltrow heel wat wenkbrauwen fronsen toen ze in 2014 hun scheiding aankondigden, of hoe Gwyneth het liever verwoordde: hun ‘bewuste ontkoppeling’.

Op de website van haar wellness- en lifestylemerk Goop, legt Gwyneth de benaming uit. “Bewuste ontkoppeling ontstaat als we onze partner in onze intieme relatie leren erkennen als onze leraar. Die persoon helpt je om je interne en spirituele ondersteuningsstructuur te ontwikkelen.” Net zoals bij Elon en Grimes, bleven ook Gwyneth en Chris in elkaars leven, en niet alleen voor hun twee kinderen. Ze gingen al geregeld samen op vakantie, samen met hun nieuwe liefdes. “Chris is zoals een broer voor mij. Hij is mijn familie en ik hou van hem”, liet Gwyneth in het verleden al vallen.

“Da’s mooi hé”, vindt ook relatietherapeut Sarah Hertens. “Soms vliegen de verwijten heen en weer. Soms besluiten koppels uit elkaar te gaan omdat er een derde partij in het spel is. Maar eigenlijk mag een scheiding geen keuze zijn tégen je ex of vóór een nieuwe vlam. Het moet een keuze zijn voor jezelf. Voor jouw groei en jouw welzijn. Omdat jij er beter van wordt.”

Naast ‘semi-gescheiden’ en ‘bewuste ontkoppeling’, komt ook birdnesting steeds meer voor, specifiek bij gescheiden ouders. Die benaming betekent heel kort door de bocht: de kinderen blijven in het nest en de ouders vliegen eromheen. In de hoop dat de breuk zo een minder grote impact heeft op het leven van de kinderen. 

“De shock voor de kinderen is bij deze regeling beperkt. Hun vertrouwde omgeving blijft hetzelfde, terwijl enkel de aanwezigheid van de ouder verschilt”, vertelt Fran Walfish, gezins- en relatiepsychotherapeut en auteur van ‘The Self-Aware Parent: Resolving Conflict and Building a Better Bond with Your Child’. Al is Walfish ook wel sceptisch over de trend. “Als pas gescheiden ouders langer dan drie maanden birdnesten, kunnen kinderen beginnen te fantaseren over een verzoening. De kans is bij deze trend dus groot dat ze willen dat hun ouders terugkeren naar de oude situatie, een gezin.”

Het kan ook nóg anders, in het geval van gescheiden ouders: huisdelen. Een koppel dat daarvoor kiest, leeft samen in één huis dat wordt opgedeeld in twee appartementen. De ouders wonen dus nog altijd onder één dak, maar hebben wel hun eigen privacy. 

Er bestaan dus verschillende vormen om na een scheiding samen te leven. Volgens bemiddelaar Maaike Goyens, coauteur van het boek ‘Living Together Apart’, wil 10 tot 20 procent van de gescheiden koppels zo’n alternatieve vorm van co-ouderschap uitproberen. “De kwantitatieve gelijkheid zegt niets over de kwaliteit. We leven in een tijd waarin we steeds toleranter staan tegenover verschillende relatievormen”, vertelt ze in De Morgen. 

Harmonieus uit elkaar gaan doe je zo. “Een scheidingsfeest of ritueel creëert mildheid, compassie en dankbaarheid”

Kim Kardashian voelt zich gefaald na scheiding, net als vele andere ex-koppels. “Het idee dat je alles kan, als je er hard genoeg aan werkt, klopt niet”