‘De keuzes van Jan Jambon: wie weinig heeft, zal nu nog een beetje minder krijgen’

“Het is natuurlijk gemakkelijk om te zeggen dat je de lat hoog legt, maar je moet wel keuzes maken”, sprak Vlaams minister-president Jan Jambon in de jaarlijkse Septemberverklaring voor het Vlaams Parlement. “Waarin wil je de beste zijn?” Dat klinkt natuurlijk flink, in de uitgeschreven versie van de toespraak stond KEUZES zelfs in hoofdletters, om te benadrukken hoezeer de Vlaamse regering dit meent. Maar eigenlijk is het een staaltje Wetstratese vaagtaal. 

‘Keuzes maken’, ‘bakens verzetten’, dat wil immers elke politicus. Dat de Vlaamse regering van ‘meer werk’ een prioriteit wil maken, is geen grote verrassing. Dat ze dat wil doen door nog maar eens een loonsubsidie – de jobbonus – te lanceren is opmerkelijk. Een nieuwe studie van de Nationale Bank bevestigt dat, in vergelijking met andere landen, België (en dus ook Vlaanderen) vooral meer geld uitgeeft aan economische subsidies. Daar zit het grote verschil in overheidsbeslag. Maar goed, het is een ‘keuze’. 

Als tweede prioriteit schuift minister-president Jambon het klimaat naar voren. Ook opmerkelijk, vooral omdat er aan dat voornemen vooralsnog geen enkele concrete beleidsdaad wordt gekoppeld. Stoere woorden klonken er wel over de PFOS-affaire, wellicht het grootste milieuschandaal uit de recente Vlaamse politieke geschiedenis. Dat schandaal wordt door de minister-president volledig in de zak van de ‘verkokerde’ administratie gestopt. Alweer opmerkelijk, juist nu aan het licht is gekomen dat de beslissing om de bevolking niet tijdig voor te lichten wel degelijk op regeringskabinetten is genomen. 

Maar de opmerkelijkste ‘keuze’ die de Vlaamse regering in haar begroting maakt, is toch de beslissing om te gaan besparen in de kinderbijslag. De belofte om die kinderbijslag jaarlijks wat te verhogen, zodat hij de evolutie van de levensduurte volgt, wordt volgend jaar losgelaten. Een groot, welvarend deel van de Vlaamse bevolking zal dat amper voelen, maar wie weinig heeft, zal dus nog een beetje minder krijgen. 

Waarom besparen op de kinderbijslag, een belangrijk en door de Vlaamse overheid sowieso onderbenut wapen tegen kinderarmoede? Er zijn alternatieven voor een overheid die centen zoekt. De dienstencheque – zeg maar een subsidie voor de middenklasse om poetshulp legaal te vergoeden – blijft even fiscaal aantrekkelijk. Een woning verwerven wordt nog wat aantrekkelijker gemaakt. 

Zo bekeken is de keuze om de kinderbijslag te viseren inderdaad betekenisvol. Overheidssteun die de middenklasse dierbaar is – bedrijfssteun, dienstencheque, belastingvermindering op wooneigendom – wordt maximaal ontzien. Wie niet tot middenklasse behoort, heeft pech gehad. Dit is het mattheuseffect op steroïden: wie al veel heeft, zal nog meer krijgen. Maar goed, de strijd tegen kinderarmoede niet belangrijk vinden: het is inderdaad ook een ‘keuze’.