Sinds 2018 kan de arbeidsinspectie mystery calls – valse sollicitaties – inzetten om na te gaan of een werkgever discrimineert bij het aantrekken van nieuw personeel. Controleurs doen zich dan voor als kandidaten voor een job. Maar van die mogelijkheid maken ze amper gebruik.

In 2020 werden 40 dossiers opgestart, zo blijkt uit cijfers die Kamerlid Maria Vindevoghel (PVDA) opvroeg bij minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS). Van die 40 dossiers werden er uiteindelijk maar 5 weerhouden. En in geen van die 5 gevallen werden effectief mystery calls uitgevoerd. Totaal in 2020: 0 controles. 

Dermagne roept de coronacrisis in als gedeeltelijke verklaring. Door de pandemie en de lockdowns waren heel wat bedrijven gesloten en gebeurden er veel minder aanwervingen. Praktijktests uitvoeren was daardoor “inopportuun”.

Dermagne: “Wet wordt aangepast”

Maar de problemen met de mystery calls zijn veel fundamenteler. Ook voor de coronacrisis werden de tests zo goed als niet gebruikt. Tussen april 2018, toen de wet in werking trad, en 2020 gebeurden volgens Dermagne “minder dan 10 mystery calls”. Onderzoek wijst nochtans uit dat discriminatie op het vlak van bijvoorbeeld ras, leeftijd, geslacht of seksuele geaardheid een wezenlijk probleem is.

Het kabinet van minister Dermagne benadrukt dat de wet momenteel wordt aangepast, zodat praktijktests beter ingezet kunnen worden. “In maart is het initiatief genomen met een voorontwerp om de wet te verbeteren. Het advies van verschillende instanties, zoals Unia en de gegevensbeschermingsautoriteit, is ontvangen. Het is nu nog wachten op het standpunt van de sociale partners van de Nationale Arbeidsraad, maar we willen de wet uiterlijk op 1 januari 2022 in werking laten treden”, klinkt het bij een woordvoerder.