Tiny houses, compacte woningen op wielen, worden steeds populairder maar de wet volgt nog niet
Een eigen woning kopen wordt steeds duurder en dus gaan mensen op zoek naar goedkopere alternatieven. Een "tiny house" bijvoorbeeld: een klein huisje op wielen. Maar wat is zo'n tiny house precies en mag je die zomaar overal neerzetten? Radio2 zocht het uit.
Tiny houses zijn ontstaan in de Verenigde Staten als een oplossing voor het tekort aan betaalbare woningen op de markt. Via Scandinavië en Nederland, maar ook dankzij de Netflixserie "Tiny House Nation", wint de alternatieve woonvorm ook bij ons aan populariteit.
Sieglinde leidt je rond in haar tiny house: "Je ziet geen tafel, maar ze is er wel"
"Tiny houses zijn meestal kleiner dan 50 vierkante meter", legt Thomas Van Riet van Tiny House Belgium uit. "Alles wat je nodig hebt zit erin: Er is een keuken, badkamer en slaapkamer." In een tiny house is alles zo ingericht dat het zo weinig mogelijk plaats inneemt, men gaat ook altijd op zoek naar slimme opslagmanieren om zoveel mogelijk vloeroppervlakte te besparen. Tiny House Belgium installeert bijvoorbeeld schuiven onder de zetel als extra opslagruimte.
Tiny houses boeten dus vooral in qua oppervlakte maar dat vertaalt zich ook in de prijs: "De kostprijs van de huizen die wij bouwen start rond 55.000 euro. Maar alles is afhankelijk van de materialen die je kiest en daardoor stijgt de prijs al snel tot 70.000 euro", aldus Van Riet. "Je moet natuurlijk ook rekening houden met de eventuele huurprijs van het terrein waar je tiny house zal staan."
De wet loopt achter
Wie in een alternatieve woonvorm wil gaan wonen, botst nog vaak op juridische beperkingen. "Op dit moment is het niet altijd simpel om een plekje te vinden waar je je tiny house legaal kan zetten", aldus Van Riet. In Wallonië is er al een wetgevend kader voor microwoningen, maar in Vlaanderen zijn er nog geen algemene richtlijnen.
Steden en gemeenten zijn vragende partij voor een duidelijk Vlaams kader
"Gemeenten zijn bevoegd om vergunningsvragen te beoordelen, maar een Vlaams regelgevend kader ontbreekt nog," zegt Nathalie Debast van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). “Tiny houses vallen onder het begrip "kleinschalig wonen", maar wat dat precies inhoudt, is nog niet wettelijk vastgelegd. Je hebt wel sowieso een vergunning nodig voor een tiny house, je mag ze dus nergens "zomaar neerzetten".
Volgens Debast is er voorlopig nog geen stormloop op aanvragen voor zo'n vergunning maar komen wel heel wat mensen om inlichtingen vragen: "Voor veel gemeenten is het niet duidelijk hoe ze daarmee moeten omgaan, maar toch zijn er sommigen die al anticiperen. De stad Leuven heeft bijvoorbeeld ondertussen een eigen reglement voor tiny houses klaar."
"De steden en gemeenten zijn vragende partij voor duidelijke Vlaamse regels", zegt Debast. “Het zou goed zijn als er een Vlaams kader komt waarbij lokale besturen nog altijd de kans en de ruimte hebben om zelf invulling te geven. Vlaanderen zou toch minstens een aantal principes kunnen meegeven waarop gemeentes zich dan kunnen baseren.”
Tegen 2024 zouden nieuwe regels klaar moeten zijn
Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) wil nog deze legislatuur werk van maken van zo'n wettelijk kader. "Tegen 2024 zouden nieuwe regels klaar moeten zijn." Toch vraagt Diependaele aan mensen met innovatieve bouwprojecten om daar niet mee te wachten tot die regels er zijn. "Het moet natuurlijk binnen het huidige kader passen, maar er zijn al heel wat dingen mogelijk. Voor het einde van het jaar wordt ook een website gelanceerd, met heel wat tips & tricks voor mensen die vandaag nieuwe projecten willen opzetten."
Maakt Vlaamse regering van nieuwe wetgeving rond tiny houses? "Tegen 2024 zouden nieuwe regels klaar moeten zijn"
Wat weten we wél al over de regelgeving rond tiny houses? Nathalie Debast van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten beantwoordt de meest gestelde vragen:
"Ook een tiny house is een woning en moet voldoen aan kwaliteitsnormen. Volgens die normen moet een woning minstens 18 m2 zijn voor een alleenstaande. Dat is een minimum maar geen standaard: Wonen in een tiny house moet ook menswaardig kunnen, maar dat is niet altijd makkelijk te beoordelen. Als een gezin bijvoorbeeld in een tiny house woont, hebben de kinderen dan voldoende ruimte om hun huiswerk te maken?"
“Je kan een tiny house voor permanente bewoning enkel plaatsen in een woongebied en maximum één tiny house per perceel.
“Je kan een tiny house voor permanente bewoning alleen maar plaatsen in een woongebied en ook maximaal één tiny house per perceel. Het kan dus niet in een natuurgebied, in een bos of op een weide. "
“Met meerdere bewoners op één perceel wonen mag in principe wel maar hou er dan wel rekening mee dat je dan één gezin vormt. Dat kan een invloed hebben op de inkomsten en op sociale zaken."
“Het is niet omdat het je eigen grond is, dat je er zomaar op mag zetten wat je wil. Zelfs als je tiny house voldoet aan plannen van ruimtelijke ordening, dan nog kan de gemeente oordelen over de vraag of je tiny house wel op die specifieke plek mag staan. Dat heeft ook te maken met de ruimtelijke samenhang die de gemeente wenst te bewaken in een bepaalde straat of wijk."
“In een recreatiepark mag je in principe niet permanent wonen, je mag je daar niet domiciliëren. Ook een stacaravan is niet bedoeld voor permanente bewoning, het is dan niet mogelijk om je in te schrijven in bevolkingsregister.”
“Neen, maar of je tiny house nu wielen heeft of niet, je ontsnapt niet aan de vergunningsplicht. Voor elke woning is een vergunning nodig.”