Al zeker 116 doden na rellen tussen bendes in Ecuadoraanse gevangenis: "Bloedigste opstand in tien jaar"

Gisteravond gingen leden van rivaliserende criminele bendes met elkaar op de vuist en dat ontaardde al snel in een bloedbad. De president van Ecuador, Guillermo Lasso, kondigde de noodtoestand af voor het hele gevangeniswezen, zodat politie en militairen konden ingrijpen. 

Het gaat om twee rivaliserende bendes "Los Lobos" en "Los Choneros", die banden zouden hebben met Mexicaanse drugskartels. "Die twee bendes vechten om de controle over de gevangenis en ook over de drugshandel in het land in het algemeen. Ecuador produceert zelf geen drugs, maar is een belangrijk transportpunt tussen Colombia en Peru, waar veel cocaïne wordt geproduceerd. Vanuit Ecuador wordt de drugs verder getransporteerd naar het noorden", zegt Julienne Weegels. 

Het is zeker niet de eerste keer dat er geweld is in Zuid-Amerikaanse gevangenissen. "In februari van dit jaar waren in verschillende Ecuadoraanse gevangenissen opstanden, waarbij in totaal 79 doden vielen. Ook in juli waren ook twee opstanden met 27 dodelijke slachtoffers tot gevolg", zegt Weegels. In september vielen vermoedelijke bendeleden de gevangenis van Guayaquil ook al aan met gewapende drones. 

Maar die opstanden werden vooral aangewakkerd door Covid-19. "De gevangenissen zijn overbevolkt, en in zo'n omgeving wil je natuurlijk niet zitten als er een virus rondwaart. De angst gecombineerd met het gevoel dat je onderaan de samenleving bengelt en weinig toegang hebt tot het sowieso al wankele gezondheidssysteem, lokte opstanden uit", aldus Weegels. 

De gevangenissen in Zuid-Amerika kampen ook met een enorm personeelstekort. "Per bewaker zijn er wel meer dan twintig gevangenen,  zo kun je heel moeilijk de controle behouden", zegt Julienne Weegels. In deze gevechten werden messen, vuurwapens en explosieven gebruikt. "Dat zijn wapens die niet in een gevangenis thuishoren. Dat wijst ook op corruptie bij het personeel", zegt Julienne Weegels.

"De hoofdreden dat veel gevangenissen overbevolkt zijn is dat veel Zuid-Amerikaanse regeringen gekozen hebben voor een strenger beleid met meer en langere gevangenisstraffen. Maar de capaciteit van de gevangenissen is niet aan hetzelfde tempo uitgebreid."

In juli zei president Lasso nog dat de gevangeniscapaciteit in Ecuador met 30 procent is overschreden. Hij zou kleinere criminelen willen vrijlaten om plaats te maken voor zwaardere gevallen.  In de gevangenis waar dit bloedbad werd aangericht zitten zo'n 10.000 gevangenen, het is een van de grootste in het hele land. 

De vraag moet inderdad gesteld worden of iedereen wel moet worden opgesloten, vindt Julienne Weegels. "Want mensen die kleine misdrijven hebben gepleegd komen door hun verblijf in de gevangenis in veel zwaardere criminaliteit terecht. Ze worden gerekruteerd door bendes in de gevangenis."