Voor de gewone sterveling is een jukebox een uniek object uit een Grease-film of een museum, voor Wil van de Rakt (63) is het veel meer dan dat. “Het zijn mijn kinderen”, vertelt hij vol passie over zijn grote verzameling in Baarle-Hertog. De man begon veertig jaar geleden met het verzamelen van jukeboxen van 1930 tot begin jaren 60 in alle maten, vormen en kleuren. Ondertussen bestaat zijn collectie uit zo’n 150 stuks. Ze staan opgeslagen in zijn hal in Baarle, waar in oktober 2019 een noodlot toesloeg.

“Er ontstond een brand aan de luchtontvochtiger die vlak aan de ingang hangt. Door de hitte is ook de brandblusser die ernaast stond geëxplodeerd, waardoor het bluspoeder is vrijgekomen. Bij gebrek aan zuurstof heeft het roet en het poeder zich tot in de kleinste hoeken van de hal verspreid, en ook binnenin de jukeboxen. Ik heb het zelf pas de volgende ochtend ontdekt. Het was heel heftig”, vertelt hij.

De man contacteerde meteen zijn lokale verzekeringsagent. En de bal ging aan het rollen: er komen een expert en een tegenexpert ter plaatse, en via Belfor, het saneringsbedrijf uit Schelle waar het verzekeringskantoor mee samenwerkt, worden er bij Wil zes drogers geplaatst om de schade verder te beperken.

“Krijg het hen niet uitgelegd”

“In december kwam het saneringsbedrijf vijf jukeboxen halen, want ze zouden ze in hun eigen bedrijf reinigen. Eind januari waren ze klaar. Maar toen ik ze ging bekijken, bleken ze helemaal niet gereinigd. Ze zagen er nog erger uit dan toen ik ze had meegegeven. Alles zag nog zwart binnenin. Dat is het grote probleem: bijna niemand weet nog hoe de techniek van een jukebox in elkaar zit. Ook die medewerkers hebben geen idee hoe ze een jukebox grondig moeten reinigen. Om het goed te doen, moet je ze compleet uit elkaar halen. Je kan niet zomaar een luchtpistool of een stofzuiger gebruiken, want dan komt het fineer los.”

“De medewerkers zijn uiteindelijk bij mij twee dagen ‘in opleiding’ gegaan om te leren hoe de inhoud van jukebox moet behandeld worden, maar ik kreeg het hen maar moeilijk uitgelegd. Ze hadden bijvoorbeeld de reflex om de aluminium onderdelen te schuren met witte pasta, terwijl je dat alleen maar schoon kan krijgen met een polijstmachine. De mannen hadden een van de jukeboxen bovendien ook totaal verkeerd terug in elkaar gezet”, zucht Wil.

Het bedrag dat de verzekering enkele maanden later had berekend om uit te betalen, was bovendien lang niet genoeg om alle jukeboxen te laten reinigen. “In augustus kreeg ik plots te horen dat de vijf jukeboxen die nog in Schelle stonden terug naar mij zouden komen, en dat ik de zes drogers meteen moest teruggeven. Maar die drogers zijn nog altijd nodig, en de verzekering is mij nog niet tegemoetgekomen. Ze zijn gewoon plots na een jaar gestopt met de huur van de drogers te betalen, terwijl er nog niets geregeld is. Het is een grote ellende”, gaat de man verder.

Verslijten

We zijn ondertussen bijna twee jaar later, en de drogers staan nog steeds bij Wil te draaien. Ze hebben al voor 8.000 euro aan elektriciteitskosten gezorgd. Geld van de verzekering zag Wil nog niet, en bovenal: de jukeboxen zien er nog altijd even zwart uit als op de avond van de brand.

Waar zit de oplossing? “Er is een Nederlandse firma die ik vertrouw, en waarvan ik weet dat ze de jukeboxen kunnen herstellen, maar de verzekering wil alleen maar samenwerken met het bedrijf uit Schelle. Er zijn maar weinig mensen die de techniek van zo’n oude toestellen echt onder de knie hebben. In principe zou ik de jukeboxen allemaal zelf kunnen herstellen, maar met één jukebox ben ik al gemakkelijk twee weken bezig. Aan dat tempo ben ik pas over zes jaar klaar. En wat gaat dat dan kosten? Ik weet het ook niet meer”, klinkt het.

“Ik heb de tegenexpert op een gegeven moment ook horen zeggen dat het maar allemaal oude rommel is. Dat doet pijn, de jukeboxen hebben een grote waarde voor mij. Ik heb een band met ze opgebouwd, en vertroetel ze. Normaal gezien laat ik ze een paar keer per week allemaal luid spelen, maar nu staan ze al twee jaar stil. Dan krijg je hetzelfde als bij een auto die stilstaat: ze verslijten. De verzekering zet mij voor het blok, terwijl ze me eigenlijk moeten helpen.”