"Sympathie kweken voor een seriemoordenaar als Dexter? Het was alleszins een grote gok!"
"Dat je deze serie graag ziet, maakt je nog geen sociopaat. Maar misschien wel een beetje 'creepy'", besloot nieuwswebsite The Guardian in juli 2007, nadat de Amerikaanse tv-serie "Dexter" al in zijn eerste seizoen tot een wereldwijd succes uitgegroeid was. Dat een seriemoordenaar zoveel sympathie kon opwekken, was daarna dan ook onderwerp van menig studiewerk, zelfs aan prestigieuze universiteiten. 15 jaar geleden begon Dexter Morgan, vertolkt door een innemende Michael C. Hall die er uiteindelijk een Golden Globe voor won, aan zijn minutieus uitgekiende moordpartijen. Maar de koelbloedige killer bleek ook een charmante collega en broer, met het hart op de juiste plaats - zijn slachtoffers waren nog véél erger -, waardoor de tv-kijker bijna niet anders kon dan hem graag te zien.
Op 1 oktober 2006 zond tv-zender Showtime voor het eerst "Dexter" uit, een serie die draaide rond Dexter Morgan, een bloedspatonderzoeker van de politie van Miami die in zijn vrije tijd bijkluste als seriemoordenaar. Het was zijn stiefvader Harry die Dexter leerde zijn donkere impulsen te kanaliseren en ze enkel te gebruiken om mensen te vermoorden die zelf ook gemoord hadden, maar daarvoor nog niet of helemaal niet bestraft waren. Met zichtbaar genot gaf Dexter zich dan ook op zulke momenten aan die donkere impulsen over. Om vervolgens als souvenir een druppeltje bloed mee te graaien. "Die schoften krijgen wat ze verdienen!", en dus sympathiseerde de tv-kijker al snel met het hoofdpersonage.
"De kijkers hebben in ieder geval het gevoel dat de slachtoffers van Dexter een terechte straf krijgen voor de verschrikkelijke dingen die ze onschuldigen hebben aangedaan", aldus nieuwswebsite The Odyssey Online in maart 2018. Maar of de kijkers de riskante verhaallijn, "sympathie met de duivel", zouden aanvaarden, was aanvankelijk koffiedik kijken.
Michael C. Hall: "Het was een bizar en gedurfd uitgangspunt. Hoe konden wij bij de kijkers sympathie kweken voor een seriemoordenaar? Het was een grote gok die tot mijn verbazing heel goed uitpakte." (Algemeen Dagblad, mei 2018)
Er kwam spontaan applaus. Dat was me bij vorige programma’s nog nooit overkomen
Lauren Vélez, die de rol van commissaris Moordzaken, Maria LaGuerta, speelde: "Ik was niet onmiddellijk overtuigd, toen ik het script te lezen kreeg. Een serie die rond een seriemoordenaar draait? Die zich dan nog goed voelt in zijn vel? Ik moest daar toch over nadenken. Maar het concept bleek geweldig te zijn." (NUVOtv, april 2014)
Clyde Phillips, een van de bedenkers van de serie: "Nadat Showtime de eerste aflevering vooraf had laten zien aan een select kijkerspubliek, kwam er spontaan applaus. Dat was me bij vorige programma’s nog nooit overkomen. Ik stond als aan de grond genageld door die reactie.” (NUVOtv)
Michael C. Hall: "Het feit dat je Dexter in de eerste aflevering bezig ziet een afgrijselijk individu te vermoorden (pedofiel en kinderverkrachter Mike Donovan, red), doet de kijker onmiddellijk zijn kant kiezen en bepaalt ook hoe je hem in het vervolg van het verhaal gaat blijven bekijken. Dat lijkt allemaal onbewust te gebeuren. Daar moest geen extra inspanning voor gedaan worden.” (The Guardian, juli 2007)
De sympathie voor een seriemoordenaar werd al snel onderwerp van menig studie aan menig universiteit wereldwijd. In de conclusies van die studies werd vaak verwezen naar het morele oordeel van de tv-kijkers, die zo een onderscheid konden maken tussen goed en kwaad. Maar dat onderscheid tussen goed en kwaad werd door de beminnelijkheid en alledaagsheid van hoofdfiguur Dexter én door het feit dat hij enkel verderfelijke individuen van het leven beroofde, erg vaag.
Michael C. Hall: "Ieder mens heeft zijn geheimen en schaduwkanten. Alleen zijn die van Dexter wat groter dan die van de meesten van ons. We bewonderen hem om de manier waarop hij met zijn donkere impulsen omgaat." (VPRO Gids, mei 2012)
Kritiek was er natuurlijk ook, door een seriemoordenaar in de hoofdrol te plaatsen. Sommige moordenaars zouden zelfs hun inspiratie gevonden hebben bij "Dexter". Zo zou bijvoorbeeld de Noor Anders Breivik, de dader van de bomaanslag in Oslo en de moordpartij op een zomerkamp op het eiland Utoya in 2011, "Dexter" genoemd hebben als zijn favoriete programma.
Michael C. Hall: "Ik kan alleen maar benadrukken dat het natuurlijk niet onze bedoeling is om wie dan ook aan te zetten tot moord. Ik kan me ook niet voorstellen dat het zo werkt. Die mensen moeten hun impulsen ook al hebben gevoeld voordat ze naar de show keken. Het valt bovendien wel mee met het getoonde geweld. Ik denk dat de engste scènes zich in het hoofd van de kijker afspelen." (VPRO Gids)
De tv-kijker liet zich 15 jaar geleden alvast graag inpalmen door die enge scènes van Dexter Morgan, die zich tijdens zijn ochtendroutine nochtans van zijn betere kant liet zien:
De teleurstellende finale van “Dexter” in 2013, in de laatste aflevering van het 8e seizoen, leidde uiteindelijk tot een 9e seizoen. Onder de titel “Dexter: new blood” hoopt de cast, met opnieuw Michael C. Hall in de hoofdrol, de fans alsnog te overtuigen. De eerste van 10 afleveringen is voorzien op 7 november.