Primeur in Qatar: naar de stembus voor parlementsverkiezingen (maar heel veel verandering is niet op til)
De burgers van de Golfstaat Qatar gaan vandaag naar de stembus om een parlement te kiezen. Dat is een primeur: Qatar had nog geen verkozen parlement. Tegelijk is dit slechts een beperkte stap richting democratie. De kiezers mogen maar 30 van de 45 parlementszetels toekennen. De macht van het staatshoofd, emir Tamim ben Hamad Al-Thani, zal niet in het gedrang komen.
De parlementsverkiezingen volgen op een nieuwe kieswet, die eerder dit jaar werd goedgekeurd. Inwoners kiezen vandaag vertegenwoordigers voor de Majlis al-Shura, kortweg Shura. Zo heet het parlement, dat eerder een adviesorgaan is.
Bekijk hier beelden van de stembusgang in Qatar:
Tot nu koos de emir alle 45 leden van dat orgaan zelf, maar nu worden 30 van de 45 leden gekozen. De 15 resterende zetels worden rechtstreeks toegekend door emir Tamim ben Hamad Al-Thani, die een vetorecht behoudt voor alle beslissingen die de Shura neemt.
De bevoegdheden van de Shura worden ook uitgebreid. Tot nu hadden de leden weinig te zeggen, maar voortaan kunnen ze wetsvoorstellen indienen, de begroting goedkeuren of ministers ontslaan. Al behoudt de emir dus wel zijn vetorecht.
Bijna 300 mensen, onder wie nog geen 30 vrouwen, hebben zich kandidaat gesteld voor de 30 zetels. Politieke partijen blijven verboden in Qatar.
Wie mag stemmen?
Qatar telt zo'n 2,5 miljoen inwoners, maar de grote meerderheid zijn migranten die niet de Qatarese nationaliteit hebben. Zij stemmen niet mee.
Van de 330.000 Qatarezen hebben enkel nazaten van mensen die al in 1930 inwoners van het land waren het recht om te stemmen of zich kandidaat te stellen. Dat moet worden aangetoond met documenten die stammen uit de tijd dat Qatar onder Brits protectoraat viel. Leden van de belangrijke al-Mourrastam vallen op die manier uit de boot.
Behalve families die pas na 1930 werden genaturaliseerd, worden ook ministers, militairen of gemeenteraadsleden uitgesloten van de stemming. Leden van de koninklijke familie mogen zich geen kandidaat stellen voor een verkiesbare plaats, maar hebben wel stemrecht.
Qatar omvat een schiereiland in de Perzische Golf en is een groot producent van aardgas. Er wonen zo'n 2,5 miljoen mensen, maar minder dan 15 procent daarvan hebben de nationaliteit van het land. De andere inwoners zijn arbeidsmigranten, vaak uit India, Nepal of Bangladesh.
Qatar is een erg rijk land en bekend van internationale bedrijven zoals Qatar Airways en de Arabische nieuwszender Al Jazeera. Qatar heeft ook een eigengereid buitenlands beleid en heeft goede banden met Turkije en Iran. Dat leidde jarenlang tot een volledige boycot met de andere Arabische staten in de Golf, maar dat conflict is van de baan.
De eerste parlementsverkiezingen in Qatar vinden volgens velen niet toevallig plaats kort voor het WK Voetbal. De bevolking kreeg de voorbije jaren wel al enkele keren een voorproefje van democratie. Zo waren er lokale verkiezingen en stemmingen over grondwetshervormingen.
Tijdens de twee weken durende kiescampagne werden hier en daar politieke bijeenkomsten gehouden. Tv-debatten waren er niet. De staatszender beperkte zich tot het uitzenden van duidelijk geformatteerde reclamespots.
Tot nu toe is Koeweit zowat de enige Arabische staat in de Perzische Golf met iets dat op een echt parlement lijkt. Dat kan ministers aan de tand voelen en wetten blokkeren, maar de uiteindelijke beslissing in Koeweit ligt dan toch wel bij de lokale emir. Bahrein en Oman hebben ook een tweekamerparlement waar de leden van een ervan verkozen worden, maar in de praktijk hebben die instellingen weinig invloed.
In de Verenigde Arabische Emiraten kunnen de inwoners de helft van de leden van de "adviesraad" kiezen. In Saudi-Arabië kan dat niet.