Pandora Papers bevestigen wat de Russen al wisten: ook Poetins vrienden zijn corrupt

Eigenlijk was het de zoveelste bevestiging van wat iedereen in Rusland en daarbuiten al wist: Vladimir Poetin en zijn handlangers verrijken zichzelf op onbeschaamde wijze via louche constructies in de offshorewereld. Uit de zondag gepubliceerde Pandora Papers blijkt eens te meer op wat voor schaal de cirkel van vertrouwelingen rondom de Russische president de afgelopen jaren geheime buitenlandse activa wist te vergaren.

Sterker, volgens het ICIJ, het internationale journalistencollectief dat de gelekte documenten afkomstig uit belastingparadijzen heeft gepubliceerd, zijn de Russen ‘disproportioneel’ vertegenwoordigd in de Pandora Papers. Uit een analyse volgt dat de Russen achter zo’n 14 procent van de meer dan 27.000 bedrijven zitten waarvan de eigendomsgegevens in belastingparadijzen zijn onthuld. Onder hen zijn zeker 46 Russische oligarchen die gebruikmaken van offshorebedrijven.

Nieuwe namen

Het zal veel Russen weinig verbazen. Zij weten al jaren dat de politieke en economische elite tot op het bot corrupt is. Neem de video-onderzoeken van de gevangen oppositieleider Aleksej Navalny waarin hij de exorbitante rijkdom van onder andere oud-president Dmitri Medvedev en president Poetin blootlegt. De villa’s, ondergrondse ijshockeystadions, wijngaarden en wagenparken bevestigen wat veel Russen weten: de elite steelt, ten koste van de gewone burger.

Wat dat betreft zijn de onthullingen in de Pandora Papers niets nieuws onder de zon, behalve dan dat er nieuwe namen in opduiken. Neem Svetlana Krivonogikh, die volgens de Washington Post in 2003 via een offshorebedrijf eigenaar werd van een luxueus appartement in Monaco ter waarde van ruim 4 miljoen dollar.

Vorig jaar onthulde het Russische onderzoeksjournalistieke platform Proekt dat Krivonogikh als student schoonmaakte in een winkel in Sint-Petersburg, totdat ze eind jaren 90 de toekomstige president ontmoette en een innige band met hem ontwikkelde. Naar verluidt was Krivonogikh jarenlang de minnares van Poetin en beviel ze in 2003 - vlak voordat ze de loft in Monaco in handen kreeg - van een dochter, Luiza Rozova, een buitenechtelijk kind van de Russische president. Krivonogikh wist vanaf het moment dat ze Poetin leerde kennen een vermogen van minstens 100 miljoen dollar bij elkaar te sprokkelen.

Een andere naam die opduikt in de Pandora Papers is die van Konstantin Ernst, de programmadirecteur van de belangrijke staatszender Pervy Kanal. Ernst wordt gezien als meesterbrein achter de Russische propaganda die het beeld van Poetin als almachtig leider cultiveert. De 60-jarige oligarch dankt zijn vermogen onder meer aan de aankoop van 39 bioscopen die hij tegen bodemprijzen van de gemeente Moskou kon overnemen.