Het ontwerpdecreet van minister Bart Somers (Open Vld) voor de erkenning van lokale geloofsgemeenschappen is dinsdag aangepast in de commissie Binnenlands Bestuur van het Vlaams Parlement. Tegen het eind van het jaar zou het decreet in werking moeten treden waardoor er weer moskeeën erkend kunnen worden. Want daar is de vorige minister - Liesbeth Homans (N-VA) - in 2013 mee gestopt. Het ontwerp - een document van 350 bladzijden - is op allerlei vlakken bijgestuurd, vooral op vraag van CD&V. Want de regels veranderen voor iedereen, dus ook voor de kerken. Alle geloofsgemeenschappen krijgen een jaar de tijd om zich aan te passen. Uit een hoorzitting van deze zomer bleek al dat de katholieke kerk daar niet gelukkig mee is. Joris De Jonghe, vicaris-generaal van het bisdom Gent, vond dat het decreet aan grondwettelijke principes als vrijheid van meningsuiting en godsdienstvrijheid raakt. Volgens De Jonghe lijkt het decreet de lokale geloofsgemeenschappen zelfs te behandelen als “verdacht tot het tegendeel bewezen is door de nieuwe informatie- en screeningsdienst”.

“Wij hebben samen met oppositiepartijen Groen en Vooruit die hoorzitting gevraagd”, zegt Chris Janssens (Vlaams Belang). “CD&V heeft dat gesteund, ook al zit die partij in de regering”, merkt hij fijntjes op. “Dit decreet viseert godsdiensten waar zich geen enkel probleem stelt, terwijl het geen oplossing biedt voor de nijpende problemen van extremisme en buitenlandse invloed in moskeeën”, vindt Janssens. “Bovendien leidt dit tot fors meer subsidies aan de islam.”

Screeningsdienst

Een van de grote nieuwigheden is de oprichting van een Vlaamse informatie- en screeningsdienst die toeziet op het naleven van het decreet en die tegelijk ook nieuwe erkenningen zal begeleiden. Voor die dienst zullen 15 mensen werken, 5 aanwervingen zijn al gebeurd. “De bevoegdheden van die dienst zijn wegens de vrijheid van godsdienst bijgestuurd”, zegt Vlaams Parlementslid Katrien Partyka (CD&V). “De screeningsdienst zal de al erkende geloofsgemeenschappen alleen kunnen controleren als er aanwijzingen zijn van eventuele problemen. Aanvankelijk zouden personeelsleden van de dienst ook personen staande kunnen houden en de bijstand van politie kunnen vragen, ook dat is geschrapt.”

In het ontwerp van decreet stond ook dat een geloofsgemeenschap minstens 200 leden moet tellen. “Ook dat is weg, want wat zijn leden? Bovendien botst dit met de godsdienstvrijheid.” De geloofsgemeenschappen moeten ook meer transparantie geven over de financiën. De overheid wil zeker weten waar bijvoorbeeld de moskeeën hun geld vandaan halen, maar die regel geldt dus ook voor kerken. Aanvankelijk zouden giften vanaf 500 euro geregistreerd moeten worden. Dat is dinsdag opgetrokken tot 1.000 euro.

Vanuit de katholieke kerk wilde dinsdag niemand reageren. De moslimgemeenschap heeft wel al een standpunt klaar en dat is niet mals. “Het decreet zegt dat er geen buitenlandse inmenging mag zijn”, zegt Mehmet Üstün, voorzitter van het Executief van de Moslims van België (EMB). “Maar wat bedoelen ze daar nu concreet mee? We hebben geen probleem met het feit dat buitenlandse financiering verboden is, maar zijn menselijke relaties ook niet toegestaan? Ik vrees dat ze geen enkele moskee gaan erkennen en dat bovendien bestaande moskeeën hun erkenning gaan verliezen. Nee, dit decreet is 100 keer zwaarder dan het vorige.” Momenteel zijn er in Vlaanderen 26 moskeeën erkend, maar er zijn alles samen nog 72 aanvragen ingediend.