CREG waarschuwt: energiefactuur valt nu al 700 euro hoger uit, en dat kan nog oplopen

De CREG-studie komt er op vraag van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) die wou weten waar de prijsstijgingen vandaan komen, wat het effect is op de factuur en wat eraan te doen is. 

De CREG stelt vast dat voor de Belgische gezinnen met een vast contract voor elektriciteit en aardgas niets verandert, zolang hun contract niet afloopt. “Voor contracten met een vaste prijs afgesloten vóór juli 2021 en die nog niet zijn afgelopen, is het raadzaam om niets te doen”, aldus de CREG.

Voor de andere gebruikers, met een variabel contract, heeft CREG de stijging berekend, op basis van de gemiddelde prijzen in de maand september en op voorwaarde dat die onveranderd blijven tot en met het eerste trimester van 2022. Sindsdien zijn de prijzen enkel maar gestegen. De meerkost van de gezinnen dreigt dus nog hoger uit te vallen.

Het gaat volgens CREG voorlopig om 116 euro extra op de jaarfactuur elektriciteit en 598 euro extra op de jaarfactuur aardgas, telkens bij gemiddeld huishoudelijk verbruik en tegenover het pre-coronajaar 2019. In totaal betalen die Belgen dus 714 euro meer voor gas en elektriciteit. “Op basis van de termijnprijzen voor het vierde trimester van 2021 en het eerste trimester van 2022 zouden deze bedragen nog hoger kunnen liggen”, aldus de CREG.

Sociaal tarief

Wat kan de regering doen tegen de hoge prijzen? Vooral het sociaal tarief verlengen, raadt de Creg aan. De prijsstijging heeft namelijk minder invloed op de begunstigden van het sociaal tarief, dankzij het systeem van plafonnering. Zij betalen in september voor hun aardgas 67 procent minder dan de gemiddelde niet-beschermde klant. Voor hen blijft de aardgasfactuur daarmee onder het niveau van voor de covidcrisis.

Elektriciteit is voor begunstigden van het sociaal tarief 29 procent goedkoper dan de gemiddelde verbruikers zonder sociaal tarief, maar daarmee betalen ook zij wel meer dan voor de crisis. Door het systeem van plafonnering kunnen de prijzen voor de begunstigden van het sociaal tarief bovendien nog met vertraging stijgen.

Eind vorig jaar besliste de federale regering om dat sociaal tarief uit te breiden, opdat 900.000 gezinnen er gebruik van kunnen maken. Normaal gezien loopt die uitbreiding af in december, maar de regering overweegt een verlenging. De CREG pleit voor een structurele uitbreiding van de toekenning van het sociaal tarief op basis van het inkomen. 

Vergelijken

In haar studie bespreekt de CREG ook de effecten van enkele andere maatregelen, zoals een btw-verlaging tot 6 procent, een prijsbevriezing, gerichte energiecheques of een klikmechanisme op de accijnzen. Enkel voor dat laatste loopt de CREG warm, terwijl de regulator weinig brood ziet in de andere maatregelen. De regering heeft eventuele maatregelen vastgekoppeld aan de huidige begrotingsgesprekken. 

Het belangrijkste wapen van de gezinnen in de strijd tegen de hoge energiefactuur blijft echter prijzen vergelijken en minder verbruiken. “Een niet verbruikte kWh dient niet betaald te worden: tracht indien mogelijk het verbruik te verminderen”, klinkt het advies van de regulator.

Niet alleen de consument is overigens getroffen. Kleinere leveranciers zouden in economische problemen gebracht kunnen worden, waarschuwt de waakhond. Er is een stijgend risico op onbetaalde facturen door de klanten én leveranciers moeten voor de vaste contracten die ze aanbieden energie aan zeer hoge prijzen kopen, terwijl ze riskeren dat de klanten die contracten later bij dalende prijzen opzeggen. “De huidige marktsituatie kan een verhoogd risico tot in gebreke blijven van de leveranciers met zich meebrengen, zelfs nog meer voor de kleinste leveranciers”, waarschuwt de Creg.