‘Dit was voor mij dé roman’: 5 boekhandelaars over hun favoriet voor de Nobelprijs Literatuur 2021

‘Richard Powers is meesterlijk’

Jan Feys (57), Malpertuis, Genk

Wie wint? “Richard Powers. Zijn romans hebben steeds een wetenschappelijke achtergrond, en hij brengt het meesterlijk. Zijn boek Tot in de hemel, over het afsterven van Amerikaanse oerbossen, vond ik magistraal.

“Alfred Nobel zei ooit dat de prijs moet worden toegekend aan opmerkelijk werk met een idealistische inslag. Dan speelt Powers zeker mee. Recent kwam ook zijn nieuwste roman uit: over een astroloog die in de kosmos op zoek gaat naar leven, terwijl hij tegelijk zijn hoogbegaafd zoontje moet opvoeden die geobsedeerd is door het redden van de natuur. Hij hanteert diverse verhaallijnen en personages door elkaar, dus je moet alert blijven. Maar het is historisch en wetenschappelijk knap onderbouwd.”

Goed voor de verkoop? “Zo’n prijs werkt onmiddellijk. Alleen niet de laatste jaren toen de vertalingen ontbraken van Louise Glück en Peter Handke. De romans van de Poolse Olga Tokarczuk (2018) en de Japanner Ishiguro (2017) deden het wél heel goed.”

‘Javier Marías creëerde een eigen idioom’

Steven Van Ammel (45), Passa Porta, Brussel

Wie wint? “Javier Marías. Een van de interessantste Spaanstalige auteurs van de voorbije decennia die met boeken als Jouw gezicht morgen en Een hart zo blank een eigen idioom creëerde.

“Nu, sinds enkele jaren baadt de Nobelprijs in onvoorspelbaarheid. Alles kwam voorbij: een rockster, een Russische documaakster... Na het recente schandaal zei de organisatie zich bewust te zijn van hun eurocentrische blik. Men zou gaan werken met meer verkenners. Tot op heden wacht ik daarop. De jongste winnaars, Peter Handke en Louise Glück, waren wit en westers. Misschien dat dit jaar daarom toch een Zuid-Amerikaans of Aziatische auteur wint. Dat mag Marías zijn.”

Goed voor de verkoop? “Tot enkele jaren geleden zag ik het als een vloek voor uitgevers. Bij ons bleek J.M.G. Le Clézio onverkoopbaar. Ook Handke verkocht niet beter. Bij Olga Tokarczuk zag je wel de winst van de prijs. Zij bleek voor velen een ontdekking. Van Bob Dylan verkochten we ook niets.  (lacht)”

‘Thomas Pynchon schreef dé roman’

Kris Latoir (52), Paard van Troje, Gent

Wie wint? “Thomas Pynchon. Hij heeft voor mij dé roman geschreven: Regenboog van zwaartekracht. Een baken in mijn leestraject. Onwaarschijnlijk goed. Pynchon voert bijzondere karakters op – vaak weirdo’s – en zijn fantasie is groots, zijn humor bijzonder en hij hanteert gelukkig geen rechtlijnige structuur.

“Eén van de thema’s in zijn (historische) romans is hoe de mens probeert op te boksen tegen de aanwezige chaos en wanorde. Migratie, racisme, identiteit, oorlog...”

Goed voor de verkoop? “Toen de Oostenrijkse Elfriede Jelinek in 2004 de Nobelprijs won, bleek bij ons haar magnum opus net verramsjt. Pech voor de uitgever. Wij hebben gelukkig een groot publiek voor Engelstalig werk, maar als een boek van een laureaat onvertaald bleef of onbeschikbaar is, is dat een probleem voor uitgever en boekhandel. Misschien dat zo’n prijs wel aanzet om te vertalen. In die zin mag Pynchon winnen. Dat is een cadeau voor iedereen.”

‘Ik gun het Johan Harstad’

Wouter Cajot (43) ’t Stad Leest, Antwerpen

Win wint? “Twee namen. De ene is iemand die het zou kunnen winnen, de andere iemand die ik het gun. Als bookmaker zou ik geld inzetten op Haruki Murakami. Omdat hij gewoon goed is. Maar zelf schuif ik de Noor Johan Harstad naar voren. Hij is 42, maar schreef het beste boek dat ik ooit las: Max, Mischa & het Tet-offensief. Over drie personages die samen opgroeien in de New Yorkse cultuurscène van de jaren tachtig.

“Briljant. Hij slaagde er in personages te creëren die je vrienden worden. In 2018 won hij er de Europese Literatuurprijs mee. Zijn hele oeuvre is erg goed, al werden hier slechts een handvol romans vertaald.”

Goed voor de verkoop? “Het probleem is dat de Nobelprijs erg elitair is. Internationale media pikken het op en  je bereikt er een groot publiek mee. Maar het gebeurt te vaak dat een uitgever de romans net verramsjte en toch een nieuwe druk moet overwegen. Of dat lezers onverrichterzake terugkeren van hun zoektocht naar de vertaling van een boek van een laureaat.”

‘Maxim Osipov. Tijd dat een Rus nog eens wint.’

Maartje Swillen (35), Boekarest, Leuven

Wie wint? “Cees Nooteboom mag winnen, maar ik kies toch voor Maxim Osipov. Zijn kortverhalenbundel De wereld is niet stuk te krijgen, is prachtig. Hij schrijft als hedendaagse Rus in de traditie van oude klassieke Russische schrijvers die zich niets van het regime aantrekken. Hij schrijft goed, hanteert een aangename soort zwarte humor en beschikt over een uitzonderlijk observatievermogen. Ook is hij kwalitatief heel consistent, maar erg wisselend van sfeer en inhoud.

“Het wordt tijd dat een Rus nog eens wint. Maar goed, hij is nog relatief jong (58 jaar, GDW), dus moet hij wellicht nog even wachten.”

Goed voor de verkoop? “Als Osipov de Nobelprijs wint, heb ik er tegen eind volgende week veel van verkocht. Zo’n prijs is erg goed voor de verkoop, beter nog dan doodgaan. Zelfs het matige nieuwe boek van Ishiguro zorgde voor een verkooppiek. De laureaten blijven verkopen, al zwakt de piek na de bekendmaking van de prijs wel snel af. En op een gegeven moment worden ze te oud.”