Jeroen Meeusen (30) heeft samen met zijn vriendin Laura in Rijkevorsel een bouwgrond gekocht. “Dat kost me zo’n 100.000 euro meer dan wanneer ik een losstaande woning zou hebben gekocht. Maar die meerkosten hebben we er absoluut voor over, want een huis verslijt snel”, zegt Jeroen. “Als we een woning zouden kopen die pakweg vijftien jaar oud is, zouden we over tien jaar allerlei grote renovatiekosten moeten doen. Een nieuw verwarmingssysteem, nieuw sanitair, nieuwe ramen, een nieuwe veranda enzovoort. Dan ben ik op lange termijn beter af met een bouwgrond, want dan kan ik mijn huis zo energieneutraal mogelijk maken. We gaan onze nieuwbouw zo veel mogelijk isoleren en een warmtepomp installeren. Op termijn is dit dus een betere keuze.”

Het was voor Jeroen niet makkelijk om een bouwgrond voor een open bebouwing te vinden. “Ik heb er bijna twee jaar naar moeten zoeken”, zegt de Kempenaar. “Uiteindelijk hebben we de grond gekocht op een onlineveiling waarbij de verschillende kandidaten stevig tegen elkaar hebben opgeboden. Bouwgrond is dan ook vrij schaars in Vlaanderen, zeker als je naar een grote oppervlakte zoekt.”

Ecologische voetafdruk verminderen

Het verhaal van Jeroen is lang geen alleenstaand geval. “De populariteit van bouwgrond zit in de lift”, zegt Bart Van Opstal, woordvoerder van Notaris.be. “Bijna één derde van alle vastgoedtransacties is nu de aankoop van een grond. In de grote meerderheid van de gevallen zijn dat bouwgronden, soms ook landbouw- of industriegronden. Terwijl het marktaandeel voor bouwgronden stijgt, daalt dat van huizen. Dat komt omdat steeds meer mensen hun ecologische voetafdruk willen verminderen door energiezuinig te bouwen. Een nieuwbouw is dan vaak de enige echt goede optie.”

Volgens Bart Van Opstal worden bouwgronden vooral door jongere mensen gekocht. “Dat komt voor een groot deel omdat jongeren in het algemeen veel klimaatbewuster zijn dan de oudere generatie. Bovendien is een bouwgrond voor meer mensen financieel haalbaar omdat de huizenprijzen zo blijven stijgen. We zien vaak dat jonge koppels een eerste woning kopen, die enkele jaren nadien met een meerprijs verkopen en dat geld gebruiken als extra kapitaal voor een eigen stuk bouwgrond. Dat de rente zo laag staat, is een extra voordeel.”

Corona speelt ook een rol

Het ecologische bewustzijn is niet de enige reden voor de toegenomen populariteit van bouwgronden. “Ook corona is een belangrijke factor”, zegt Bart Van Opstal. “Mensen willen meer ruimte voor zichzelf in een landelijke omgeving. Ze willen een eigen tuin, een eigen terras en veel groen. Zo zitten ze goed als er nog eens een pandemie zoals corona uitbreekt. Een nieuwbouw kan die behoefte aan geborgenheid het best bevredigen.”

En dan is er nog iets: de prijzen van bouwgrond stijgen veel minder snel dan die van huizen. In de provincie Antwerpen zijn gronden in vijf jaar tijd 18% duurder geworden. De huizenprijzen zijn in dezelfde periode met 29% gestegen. “Al is er wel een nuance: de bouwkosten zijn ook gestegen”, zegt Bart Van Opstal. “Dus wie een eigen huis wil bouwen, moet bijvoorbeeld rekening houden met de sterk gestegen prijs van grondstoffen. Maar los daarvan stijgt de prijs van bestaande huizen inderdaad sneller, wat ook een reden kan zijn om voor bouwgrond te kiezen.”

‘Kolossale’ stijging van huizenprijzen

Wat die snelle stijging van huizenprijzen betreft: die is al jaren aan de gang en is voorlopig niet te stoppen. “In heel België is de prijs in één jaar met 7% gestegen. Dat is kolossaal”, zegt Bart Van Opstal. “En toch gaat de prijsstijging in veel andere landen nog sneller. Het is nu de vraag in welke mate die prijsstijging van woningen in België blijft aanhouden. Het is mogelijk dat ze in het vierde kwartaal van dit jaar een beetje vertraagt, omdat de federale regering de registratierechten vanaf volgend jaar verlaagt (van 6% naar 3%, voor de aankoop van een enige eigen woning, red.). Mogelijk wachten veel mensen daardoor met de aankoop van een woning tot volgend jaar. Maar dat zullen we dus nog moeten zien.”