Nieuwe inzichten over tandenpoetsen helpen misverstanden de wereld uit: ‘Dit is een grote verandering, want veel mensen spoelen uitbundig’

In de zeventiende eeuw voor Christus gebruikten mensen in China al kauwstokken waar net zo lang op werd gekauwd tot ze het konden gebruiken als tandenborstel, ontdekten archeologen. 

Maar 38 eeuwen later heeft de mens het tandenpoetsen nog altijd niet geperfectioneerd. Dat blijkt uit een nieuw advies van de Hoge Gezondheidsraad. Daarin formuleren experten werkpunten aan het adres van ouders en fabrikanten van kindertandpasta.

De nieuwe aanbeveling gaat over fluoride dat uw gebit kan beschermen tegen tandbederf door zich te hechten aan en in te bouwen in de tanden en die zo te versterken. Want fluoride is erg goed bestand tegen de zuren die ontstaan na een maaltijd en die het tandglazuur aanvallen.

Maar de experten van de Hoge Gezondheidsraad stellen vast dat kindertandpasta vaak te weinig fluoride bevat om dat sublieme effect te realiseren. Tegelijkertijd krijgen kinderen best ook weer niet te veel fluoride binnen, want dat kan tot fluorose leiden: lelijke tandverkleuringen die ontstaan omdat te veel fluoride zich in de tanden heeft genesteld.

Het juiste evenwicht vinden blijkt moeilijk, zeker omdat kinderen tandpasta vaker inslikken dan volwassenen.

De Hoge Gezondheidsraad schiet ter hulp met een wel zeer concrete handleiding, gebaseerd op recent gepubliceerd onderzoek door de European Academy of Paediatric Dentistry. Voor alle kinderen tot zes jaar geldt dat hun tandpasta duizend ‘deeltjes per miljoen’ (ppm) fluoride moet bevatten. Vanaf zes jaar gebruiken kinderen best een tandpasta die ook voor volwassenen is aanbevolen en waarin 1450 ppm fluoride zit. 

“Nu zitten veel kindertandpasta’s onder die duizend ppm”, zegt professor gezondheidswetenschappen en lid van de Hoge Gezondheidsraad Stefaan De Henauw (UGent). “We roepen fabrikanten op daar iets aan te doen en om werk te maken van duidelijke labels.”

Ook essentieel is de hoeveelheid tandpasta. Voor kinderen met melktanden tot twee jaar raadt de Hoge Gezondheidsraad 0,25 gram of een rijstkorrel tandpasta per poetsbeurt aan. Voor kinderen tot zes jaar is de aanbeveling de omvang van een erwt. Iedereen die ouder is dan zes schrijven de experts een dosis voor die de lengte van de borstel vult.

De Hoge Gezondheidsraad zet in haar advies ook een misvatting recht: het heeft geen zin om fluoridesupplementen te nemen. “De werking van fluoride is plaatselijk. U hebt dus tandpasta met een voldoende hoog fluoridegehalte nodig, maar zeker geen supplementen”, legt De Henauw uit.

Ook staat in het advies om niet te veel na te spoelen, want dan spoelt die belangrijke fluoride weer weg. “Dat is eveneens een grote verandering in de aanbevelingen. Best belangrijk, want veel mensen spoelen uitbundig”, zegt professor tandheelkunde Luc Martens (UGent).

Twee keer twee

Op de vraag of we tandenpoetsen ooit helemaal onder de knie krijgen, antwoordt Martens dat bepaalde dwalingen altijd weer opduiken over wanneer en hoe te poetsen.

“Zo ben ik in mijn veertigjarige carrière om de zoveel tijd geconfronteerd met het idee dat u ‘s ochtends het best voor het ontbijt poetst in plaats van erna”, zegt Martens. “Dat is nochtans slecht advies omdat u dan de rest van de voormiddag met etensresten in uw mond rondloopt die tot bacteriën, zuren en dus tandbederf leiden. Maar af en toe is er een academicus die dat eens uit de band wil springen en dat opwerpt. Dat gaat dan jammer genoeg een eigen leven leiden.”

Het ultieme advies is twee keer per dag minstens twee minuten lang poetsen, het best na het ontbijt en voor het slapengaan. “Dat laatste omdat speeksel uw tanden ook beschermt, maar de speekselproductie ‘s nachts sterk afneemt”, zegt Martens. “Ook is het essentieel om overal te poetsen. Velen vergeten de tandhalzen, maar die reinigen is essentieel om ook uw tandvlees gezond te houden.”