Jochen Maes, negen jaar nadat zijn ex-vrouw zijn dochtertjes verdronk: ‘Zij zijn hun toekomst kwijt, ik alles waar ik van hield’
Negen jaar nadat zijn dochtertjes in een badkuip op Curaçao verdronken werden, is het juridische luik nog altijd niet ten einde voor hun vader, Jochen Maes (46). ‘Ik wacht nog steeds op een rapport van een gerechtsdeskundige, die de omvang van het leed inschat. Dat zou voelen als een erkenning van het drama dat mijn ex-vrouw heeft aangericht. Maar er bougeert niets.’ Het verhaal van een man wiens drie kinderen allemaal op hetzelfde kerkhof liggen. Een vader met lege handen.
Hij heeft meer meegemaakt dan één mens eigenlijk aankan. Maar bitter is Jochen Maes niet. Zachte stem, bedachtzame toon. Dit wordt geen afrekening, maar het verhaal van een man die belang hecht aan symboliek en erkenning, en die zich ergert aan de nonchalance van ons rechtssysteem. Omdat een vader nu eenmaal niet nonchalant kán zijn, als het over de tragedie van zijn kinderen gaat. Bombastisch woord, tragedie. Maar hoe moet je anders omschrijven wat zich afspeelde in juli 2012? Toen Maes - die destijds in Sint-Niklaas woonde en werkte als vertegenwoordiger - in de auto plots telefoon kreeg?
Maes: “Ik heb mijn ex-vrouw leren kennen toen ik begin 20 was. Ze was een carpe diem-type, een beetje onbezonnen, wat me in haar wel aantrok. We leidden een comfortabel leven, met het frequente glas champagne en vijfsterrenhotels. Maar hoe gaat dat? Het leven stelde ons ook op de proef. Wij kregen een zoontje, Arnaud, dat op negen maanden oud aan een zeldzame hartafwijking overleden is. Daarna kregen wij nog een tweeling, twee prachtige meisjes die Alexia en Amélie heetten. Toch zijn we na de geboorte uit mekaar gegroeid, onder andere omdat we zo verschillend omgingen met de rouw om Arnaud. We zijn gescheiden toen de meisjes vijf waren. Dat verliep aanvankelijk moeizaam, vooral rond het hoederecht. Maar gaandeweg leerden we water bij de wijn doen en stopten de ruzies: de kinderen gingen voor.”
‘In juli 2012 wilde mijn ex met de meisjes op vakantie naar Curaçao. Pas later heb ik gehoord dat ze bij een psychiater in behandeling was en al maanden in ziekteverlof was’
“In juli 2012 wilde mijn ex met de meisjes op vakantie naar Curaçao. Ik moest daarvoor toestemming geven. Wel een beetje ver, vond ik, ze waren pas zes jaar, maar ik heb te goeder trouw ingestemd. Pas later heb ik gehoord dat mijn ex-vrouw bij een psychiater in behandeling was en dat ze al maanden in ziekteverlof was. Niemand had mij daarover ingelicht, zoiets behoort blijkbaar tot de privacy. Dat begrijp ik, maar anderzijds blijf je als vader zodoende van belangrijke info verstoken. Wij praatten wel met mekaar, maar alleen over de kinderen...” Die stelden het goed, tijdens de eerste vakantiedagen. “Ik had de sleutel van hun brievenbus om de post te legen. Ik kon Amélie en Alexia bellen. Dat verliep allemaal... in goede verstandhouding. Ze logeerden in het Mariott Hotel en vertelden over de zwembaden en dat er een feestje zou zijn. ‘Kom je ook, papa?’ Heerlijk kinderlijk. Maar opnieuw: niet het ganse verhaal. Achteraf heb ik gelezen in het dossier dat mijn ex-vrouw door het hotel doolde en dat er spanningen waren met haar moeder, die mee naar Curaçao was. Bij het afscheid had ik ook wel gemerkt dat mijn ex suf was, maar wie denkt nu...?”
‘De politie draaide niet om de pot. ‘Je beide kinderen zijn gisteren overleden in Curaçao. Ze zijn verdronken in bad.’ De huisarts is moeten komen om iets in mijn bil te spuiten’
De volgende dag was Jochen de baan op voor zijn verkoopswerk. De politie van Sint-Niklaas belde. Of hij naar huis kon komen? Neen, het kon niet wachten tot de avond. Maes : “‘We hebben zeer slecht nieuws’, zei die mens, hij draaide niet rond de pot. ‘Je beide kinderen zijn gisteren overleden in Curaçao. Ze zijn verdronken in bad.’ De huisarts is moeten komen om iets in mijn bil te spuiten. Zo groot was mijn ongeloof, mijn schreeuwen. Zeker toen de politie ook nog zei: ‘Je ex heeft er vermoedelijk iets mee te maken’. De ex-vrouw van Jochen was de avond voordien uit de zee gehaald, waar ze naakt was ingelopen, vermoedelijk om zelfmoord te plegen. Foto’s in kranten toonden een verwilderde vrouw die door de lokale politie werd afgevoerd. Toch zou het onderzoek nog veel voeten in de aarde hebben.
“Mijn ex-vrouw legde een verklaring af. Daarin staat van A tot Z dat ze toegaf de feiten te hebben gepleegd, dat ze Alexia eerst om het leven had gebracht, daarna Amélie. ‘De duivel zit in jullie, ik moet jullie doden’. Ze moet zeer ziek geweest zijn. Want ik geloof dat ze de kinderen graag zag.” Maar in het autopsieverslag dat later uit Curaçao kwam, stond plots dat de meisjes mogelijks aan een simultaan hartfalen waren overleden, net als hun broertje toen die nog een baby was. Maes: “Te gek voor woorden. Net omdat wij al een kind verloren waren, hadden wij de meisjes meteen laten controleren en opvolgen in het UZ Leuven. Hun hartjes functioneerden prima. De manier waarop dat onderzoek in Curaçao is verlopen, en de manier waarop mijn ex-schoonouders toen hun dochter hebben beschermd - dat klopte niet.”
‘In 2017 kreeg ik een provisionele schadevergoeding toegekend, als vader. Bizar genoeg wordt er dan een cijfer gekleefd op het leven van mijn beide kinderen…’
Een nieuw, Belgisch onderzoek, waarvoor de stoffelijke resten van de meisjes zelfs werden opgegraven, was formeel: verdrinking. De ex-vrouw van Jochen zou in een psychose hebben gehandeld en werd ontoerekeningsvatbaar verklaard. Ze werd niet geïnterneerd, wel ambulant behandeld en bleef dus op vrije voeten. Hij spreekt daar zeer voorzichtig over, omdat hij ondanks zijn verdriet kan begrijpen dat mensen die zeer diep zitten het ondenkbare kunnen doen. “Maar natuurlijk is ergens wel het gevoel blijven hangen dat de ‘straf’ veel te licht is en zo iemand in een gesloten instelling thuishoort.”
Toen moest het tweede luik nog beginnen, rond de slachtoffers. In 2017 kreeg Jochen een provisionele schadevergoeding toegekend, als vader. “Bizar genoeg wordt er dan een cijfer gekleefd op het leven van mijn beide kinderen… Om de finale schade vast te stellen, is er in januari 2017 een gerechtsdeskundige ingeschakeld. Daarvoor heb ik een provisionele onkostenvergoeding moeten storten van 3.000 euro. Ik heb op eigen initiatief een eerste afspraak moeten plannen met deze man en heb eindeloos veel testen afgelegd, om te zien wat de invloed is op mijn verdere ‘huishoudelijke en professionele geschiktheid’ en ook de bijhorende blijvende invaliditeit. Waarbij ik meteen wil benadrukken: het gaat me niet om het geld, daar breng ik m’n kinderen niet mee terug. Maar die schadevergoeding draagt een zekere symboliek in zich. Ik vecht al heel lang om erkenning van wat mijn dochters is aangedaan. Ik wil dat eindelijk erkend wordt dat ons allemaal iets is afgenomen. Zij zijn hun toekomst kwijt, ik ben alles kwijt waar ik van hield. Daarin mag de tegenpartij toch met de neus op de feiten worden gedrukt?”
‘Volgend jaar is het drama tien jaar oud. In mijn achterhoofd zit het vage plan eens naar Curaçao te gaan. Dat heb ik tot dusver nog niet kunnen opbrengen’
Al jaren wacht Maes op het verslag van die gerechtsdeskundige. Jaren waarin hij de draad weer heeft opgepakt. “Ik heb sinds 2015 een nieuwe partner en haar liefde is zo helend, zo troostend, zo goed geweest. Samen hebben we een golden retriever, een schat van een hond. We fietsen graag, we wandelen veel, ik kan erg genieten van de kleine dingen, de vijfsterrenhotels van vroeger heb ik niet meer nodig.” Professioneel veranderde hij van koers. “Ik werk nu als rij-instructeur en doe dat graag. Heel fijne werkgever, het contact met mensen doet me deugd. Ik werk nog geen volledig rooster, maar op termijn is het de bedoeling daar naartoe te evolueren. Volgend jaar is het drama tien jaar oud. In mijn achterhoofd zit het vage plan eens naar Curaçao te gaan. Dat heb ik tot dusver nog niet kunnen opbrengen.”
Maar om echt te verwerken is ook die juridische erkenning belangrijk, zegt Maes. “Alles ligt nu al een hele tijd stil, eigenlijk door één expert. Bel ik, dan hoor ik boos ‘dat hij ermee bezig is’. Van gerechtsdeskundige wisselen? Dat zet me ook jaren achteruit. Intussen trekt justitie zich dat niet aan. Ik moet altijd maar op deuren kloppen en de trappers in beweging houden, samen met mijn raadsman. Het lijkt alsof men mij vergeten is. Af en toe krijg ik een brief over de eventuele invrijheidsstelling van mijn ex-vrouw, die zich momenteel nog aan voorwaarden moet houden. Ik krijg al klamme handen als ik die enveloppe zie liggen. Dat maakt me mentaal allemaal zeer moe. Net daarom wil ik die juridische rompslomp graag zo snel mogelijk afsluiten.”