Van vliegtaks tot lastenverlaging van 300 miljoen euro: dit zijn de nieuwe federale maatregelen in het begrotingsakkoord
Premier Alexander De Croo (Open Vld) en andere Vivaldi-ministers hebben vanmorgen dan toch een begrotingsakkoord gevonden. Om 11 uur is het akkoord voorgesteld op een persconferentie, kort na de middag geeft De Croo zijn jaarlijkse State of the Union in de Kamer. Dit zijn de maatregelen:
Fiscale hervorming
Lastenverlaging van 300 miljoen euro
De bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid (BBSZ), die in 1994 is ingevoerd om ons de euro in te kunnen loodsen maar nog altijd bestaat, zal geleidelijk aan worden afgeschaft, een lastenverlaging van 300 miljoen euro volgend jaar. Voor werkende alleenstaanden gaat het om een jaarlijkse belastingverlaging tot 50 euro, tweeverdieners besparen tot 150 euro per jaar.
“Mensen die vooruit gaan en bijvoorbeeld promotie krijgen, worden op die manier minder geconfronteerd met een promotieval”, aldus premier Alexander De Croo (Open Vld). Omdat de tarieven en de grensbedragen nooit geïndexeerd werden, is de fiscale druk vandaag van de hogere naar de lagere middenklasse verschoven. De afschaffing ervan moet meer mensen ertoe aanzetten te gaan werken.
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) wil de BBSZ uiteindelijk in vier fases laten uitdoven: 2022, 2024, 2026 en 2028. Voor een gezin met een gemiddeld loon komt dat in 2028 neer op een lastenverlaging van zo’n 700 euro per jaar. De maatregel kost in totaal 1,2 miljard euro, maar moet budgetneutraal zijn. Dat betekent dat het gaat om een lastenverschuiving (taxshift) naar andere inkomsten.
Hogere aftrekbaarheid kinderopvang
Kinderopvang wordt voortaan voor 14 euro fiscaal aftrekbaar in plaats van voor 13 euro. Eerder werd die aftrek al verhoogd van 11,2 naar 13 euro per dag en per kind. Op die manier wil de regering de gezinnen ondersteunen en de combinatie tussen werk en privé leefbaar houden, klinkt het.
Arbeidsmarkthervorming
Ziektebriefje
Ziektebriefjes voor één dag worden afgeschaft, en dat voor drie dagen op een jaar. Bij een vierde keer, of als men langer dan één dag ziek is, zal je dus wel langs de huisarts moeten gaan. Opvallend: in kleine en middelgrote ondernemingen blijft het ziektebriefje bij dag één wel behouden.
Uitkering langdurig zieken
Wie langdurig ziek is, zal na 10 weken uitgenodigd worden om een vragenlijst in te vullen, op basis waarvan bekeken zal worden of het al nuttig is om die persoon al te gaan begeleiden. Wie dat niet doet kan 2,5 procent van zijn ziekte-uitkering verliezen.
Recht op opleiding
Elke werknemer zal jaarlijks individueel recht krijgen op vijf dagen opleiding. Het gaat dus niet langer over een gemiddelde binnen een bedrijf.
Re-integratie langdurig zieken
Bedrijven met meer dan 50 werknemers zullen moeten kunnen aantonen dat ze voldoende moeite doen om werknemers te re-integreren. Bedrijven met veel langdurig zieken riskeren een sanctie die 2,5 procent van hun loonmassa bedraagt. Daarbij zou wel alleen rekening gehouden worden met de werknemers jonger dan 55 jaar.
Ook de mutualiteiten en arbeidsmarktbemiddelaars VDAB, FOREM en Actiris kunnen gesanctioneerd worden als ze onvoldoende langdurig zieken terug aan het werk krijgen in eender welke job. Huisartsen krijgen ook de mogelijkheid om op vrijwillige basis door te geven welk werk een zieke patiënt wel nog zou kunnen uitvoeren of welke aanpassing van het werkregime een oplossing zou bieden.
Vrijstelling sociale bijdragen eerste aanwerving
De vrijstelling van de sociale bijdragen bij de eerste aanwerving in ondernemingen, een belangrijk punt voor de liberalen, blijft behouden, maar met een loonplafond. Aanvankelijk lag dat op 3.100 euro bruto per kwartaal, maar na heftig protest van MR ging dat naar 4.000 euro.
Geen akkoord: e-commerce
De versoepeling van de nachtarbeid in de e-commerce lag bijzonder moeilijk bij de PS, en is doorgeschoven naar verder overleg met de sociale partners. Zij zullen zich per bedrijf buigen over de invoering van een nieuw 'avondregime’, dat zou gelden van 20 uur tot middernacht. Vandaag wordt werk al als ‘nachtwerk' beschouwd vanaf 20 uur, wat laatavondwerk minder flexibel maakt. Met de invoering van het avondwerk heractiveert de Vivaldi-ploeg een beslissing van de vorige regering. De sociale partners krijgen tot 1 maart 2022 om een akkoord te vinden, als dat niet lukt kunnen er individuele proefprojecten in de bedrijven plaatsvinden.
Voor werkgeversorganisatie VBO is het “jammer” dat de regeling wordt doorverwezen naar “het zoveelste onderzoek of rondetafelgesprek”. Ook handelsfederatie Comeos is niet tevreden. “We verloren de voorbije jaren al 20.000 jobs aan de buurlanden, en daar dreigen er nog eens 20.000 bij te komen”, zegt Comeos in een persbericht.
De discussie over de vierdaagse werkweek wordt eveneens helemaal doorgeschoven naar de sociale partners. Zij moeten ook komen met een deal over de registratie van de arbeidstijd, nadat het Europees Hof al had geoordeeld dat elke lidstaat met zo’n systeem moet komen. “Dat moet vermijden dat werknemers in het wilde weg en non-stop gaan werken.”
Combinatie werkloosheidsuitkering en knelpuntberoep
Langdurig werklozen die in een knelpuntberoep aan de slag gaan, kunnen maximaal 25 procent van hun werkloosheidsuitkering gedurende drie maanden combineren met hun job. Het gaat om een systeem dat ook al in het buitenland bestaat.
Nieuwe inkomsten
Vliegtaks
Er is beslist om een vliegtaks in te voeren. In eerste instantie werden vooral korte vluchten van minder dan 500 kilometer in het vizier genomen, om zo businesstrips naar Parijs of Londen met het vliegtuig zo veel mogelijk te ontmoedigen. Dat zou de staatskas 30 miljoen euro moeten opleveren. Maar andere bronnen lieten de mogelijkheid open om ook voor andere vluchten binnen Europa een taks in te voeren.
Inperking subsidies professionele diesel
Ook de subsidies voor professionele diesel zouden sterk ingeperkt worden, een maatregel die 50 miljoen euro in het laatje moet brengen.
Meer belastingen voor professionele sporters
De regering bespaart 43 miljoen euro op het gunstregime voor topsporters. Dat is iets meer dan de 30 miljoen euro die aanvankelijk op tafel lag, maar een pak minder dan de 200 miljoen euro die via deze post te rapen viel.
30 miljoen euro aan extra inkomsten zullen gegenereerd worden door de RSZ-bijdrage voor topsporters en -clubs te verhogen. Momenteel betalen zij slechts 900 euro, of hun loon nu 2.500 euro of 250.000 euro bedraagt. Daarbij zal erop toegezien worden dat de kleinere sportclubs en de sportbeoefenaars met een laag loon niet financieel gestraft worden. De concrete uitwerking is overgelaten aan minister Vandenbroucke.
Nieuwe uitgaven of minderinkomsten
Verlaging energiefactuur
Daarnaast raakte de regering het ook eens over de verlaging van de energiefactuur. Zo gaat er 760 miljoen euro rechtstreeks naar het verlagen van de energiefactuur, wat tot anderhalve keer meer is dan wat de regering ‘dankzij’ de hogere prijzen meer verdient via de btw-opbrengsten.
Vivaldi zal het sociaal tarief voor kwetsbaren gezinnen (1 miljoen huishoudens of 2 miljoen Belgen) verlagen tot april, wat hen 720 euro uitspaart op jaarbasis. In april volgt een evaluatie. Als de prijzen hoog blijven, zal de maatregel normaal gezien verlengd worden. Daarnaast komt er een hervorming van de heffingen op de stroomfactuur aan. Die worden omgezet in accijnzen en verlaagd vanaf volgend jaar. Dit zou een gemiddeld huishouden in 2022 tussen 30 en 50 euro moeten opleveren.
1 miljard strategische investeringen
In het kader van de relance is een enveloppe van 1 miljard euro aan strategische investeringen afgesproken, bovenop de 1,25 miljoen euro in het Europees relanceplan en de 328 miljoen euro die al in april werd uitgetrokken. Volgens minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) zal 250 miljoen euro daarvan naar het spoor gaan.
Hogere lonen militairen
De federale regering heeft het licht op groen gezet voor een “aanzienlijke verhoging” van de salarissen van de soldaten, bevestigt PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne.
Detentiehuizen
De federale regering trekt 92 miljoen euro uit voor de oprichting van 15 detentiehuizen. Dat zijn kleinschalige faciliteiten waar tot 50 gedetineerden kunnen worden ondergebracht. Op die manier hoop de regering ook gevangenisstraffen tot 3 jaar te laten uitvoeren.
Slotsom begroting
Alle maatregelen samen zouden het begrotingstekort doen dalen van 5,4 procent in 2021 naar 3,1 procent in 2022. Er zou ook sprake zijn van een saneringsinspanning van 2,4 miljard euro en een verbetering van het saldo met 10 miljard euro.