Openbaar ministerie vordert 1 jaar gevangenisstraf met probatie-uitstel voor De Pauw

Het openbaar ministerie heeft 1 jaar gevangenisstraf met probatie-uitstel gevorderd voor televisiemaker Bart De Pauw. ‘Niemand is erbij gebaat dat hij naar de gevangenis gaat’, zei de procureur. Op de eerste dag van het proces-De Pauw schetsten de advocaten van de burgerlijke partijen een vernietigend beeld van De Pauws gedrag. ‘Dit lijkt wel een patroon te zijn’, klinkt het over de berichten die De Pauw naar actrices en medewerksters stuurde.

kma, vdr

De eerste van twee procesdagen zit er op. Na de pleidooien van Christine Mussche en An-Sofie Raes, de advocates die alle vrouwen vertegenwoordigen, heeft het openbaar ministerie 1 jaar gevangenisstraf met probatie-uitstel gevorderd. Ze stellen voor dat Bart De Pauw een cursus volgt om meer inzicht te krijgen in de kant van het slachtoffer. Mogelijk komt daar nog psychologische begeleiding bij.

• Tijdlijn | De zaak-Bart De Pauw, van videoboodschap tot rechtbank

De procureur hekelde het gebrek aan schuldinzicht bij de gevierde televisiemaker. ‘Voor echt geloofwaardige excuses moet er ook een echt schuldinzicht zijn. En besef dat hij overlast heeft veroorzaakt. Daarvan is mijn ambt niet overtuigd’, klinkt het. Uit de pleidooien kwam volgens de procureur een beeld naar voor van een ‘eerder zielige man die hunkert naar aandacht van jonge vrouwen.’ ‘Maar een zielig persoon kan ook veel overlast bezorgen’, klinkt het.

De procureur herinnerde eraan dat zijn ambt het onderzoek heeft opgestart en niet de vrouwen. Hij schetste ook de context: De Pauw staat terecht voor elektronische overlast en belaging. ‘Hij is dus geen Harvey Weinstein.’ In het dossier zijn volgens hem onvoldoende elementen om te spreken van daadwerkelijk machtsmisbruik, ondanks de ondergeschikte machtspositie van de vrouwen. Toch zijn de berichten volgens hem onmiskenbaar problematisch van aard en is er sprake van overlast. Hij verwijst naar het patroon en de hoeveelheid berichten. ‘Hij moet zich bewust zijn van de gevolgen. Ieder zinnig mens moet beseffen wat de impact op de jonge actrices was.’

Donderdag krijgt De Pauw de kans om zich te verdedigen. Vanaf 9.30 uur zal er opnieuw worden gepleit in de rechtbank van Mechelen. Zijn advocaten zullen pleiten dat hij met Maaike Cafmeyer en Liesa Naert een affaire gehad zou hebben. Iets wat de advocaten van de vrouwen ten stelligste ontkennen. ‘We hebben ons goed kunnen voorbereiden’, zei De Pauw bij het binnengaan van de rechtszaal vandaag. ‘Het zal bruut worden, denk ik.’

Advocates schetsen vernietigend beeld

Dag één van het twee­daagse proces was voorbehouden aan de pleidooien van Christine Mussche en An-Sofie Raes, de advocates die alle vrouwen vertegenwoordigen. Actrices Liesa Naert, Maaike Cafmeyer, Lize Feryn en Ella-June Henrard waren daarbij aanwezig, net als drie andere burgerlijke partijen. Niet aanwezig: de drie vrouwen die zich onlangs gemeld hebben bij de Gentse advocaten. Zij zijn niet officieel betrokken bij het proces.

Volgens de burgerlijke partijen is De Pauw een seriestalker. ‘Hij was zich heel bewust van zijn gedrag’, zegt Mussche. Ze beschreef hoe de digitale belaging gebeurde. ‘Uit verschillende verklaringen blijkt dat u (Bart De Pauw, red.) vrouwen heel snel sms’en stuurt. Eerst vleiend, soms met de mededeling dat u smoorverliefd bent. Daarna overgaand in een seksuele richting. De frequentie is groot en kan de hele nacht aanhouden. U lijkt telkens aan te geven zeer verliefd te zijn, zelfs na te denken over het verlaten van uw gezin. U stuurt gedichten en boeken. Dit lijkt wel een patroon te zijn. Verschillende vrouwen geven aan dat u achteraf stelt dronken te zijn geweest.’

• Letterlijk | De sms-conversaties van Bart De Pauw met mogelijke slachtoffers

Advocate An-Sofie Raes ging dieper in op wat een van haar cliënten, actrice Maaike Cafmeyer, meemaakte. De West-Vlaamse actrice ontving sms’en nadat ze in 2003 auditie had gedaan voor de rol van De Pauws echtgenote in Het geslacht De Pauw. De advocate citeerde Cafmeyer: ‘Ik heb op een dag een sms gekregen waarvan ik schrok. Het was een sms waarin hij vroeg of hij de vlinders in zijn buik mocht loslaten en de toestemming vroeg om verliefd te mogen worden.’ Cafmeyer zei dat ze elke dag berichten kreeg. Soms wel tot zeventig na elkaar. ‘Ik voelde me heel gewrongen, ik voelde me erg aangetast in mijn zijn’, citeerde Raes de West-Vlaamse actrice.

An-Sofie Raes en Christine Mussche, de advocaten van de mogelijke slachtoffers van Bart De Pauw.  — ©  Olivier Matthys

Volgens Cafmeyer was de situatie bijzonder verstikkend. Doorheen de jaren had ze 96 sessies met haar psychologe, aldus de advocate. In het najaar van 2017 is er opnieuw een piek te zien. Raes verklaarde die piek door de videoboodschap die De Pauw toen de wereld instuurde, maar ook door het feit dat hij toen Cafmeyer opgebeld had. Probeerde De Pauw Cafmeyer te verbieden om te spreken over de vele berichten die zij kreeg van de tv-maker? Raes meende van wel. De Pauw zou gedreigd hebben met een proces wegens laster en eerroof.

Ook Catherine Ongenae, antropologe, columniste en actrice, voelde zich bedreigd. Volgens Raes had De Pauw haar meegenomen naar een restaurant in Brussel waar ze te horen kreeg dat ze haar gedrag moest aanpassen en vooral: met niemand anders te praten over wat ze had ervaren. Ongenae zou ook getuige zijn geweest van wat er zich tussen De Pauw en Cafmeyer had afgespeeld. Ze was erbij toen De Pauw op een bepaald moment tijdens de opnames van Het geslacht De Pauw ongevraagd bij Cafmeyer in bed was gekropen.

‘Het kotincident’

Meester Raes vertelt ook over ‘het kotincident’ (in 2007) met actrice Liesa Naert, volgens de advocate het dieptepunt in de belaging. Naert studeerde nog. In die periode probeerde ze verschillende keren om De Pauw af te houden, zei Raes.

Op 7 maart 2007 ontvangt Naert sms’en van De Pauw dat hij naar haar wil komen. Zij geeft aan dat ze dat niet wil. Hij luistert niet, waarop Naert haar gsm uitzet. De Pauw verschijnt aan de voordeur van Naert. Zij wil hem niet binnenlaten, maar een kotgenote opent toch de deur. De Pauw bonkt, volgens Raes, op de deur van de actrice. ‘Naert is doodsbang. Ze is 24 jaar en is helemaal alleen op haar kot. Uiteindelijk komt een kotgenote tussenbeide en zegt de politie te bellen.’

Meester Raes staafde het incident door een reeks sms’en voor te lezen die Bart De Pauw verstuurde naar Naert. Het gaat om sms’en die de actrice heeft bijgehouden in een schriftje.

‘Ik ben een beetje verslaafd aan je.
'Ik zoek je gewoon. Het mag niet.'
'Ik mag je niet zoeken, het kan niet.'
‘Ik vind dat je er geweldig sexy uitziet. Ik heb het veel harder zitten dan ik zou willen. Als het antwoord nee is, zeg het dan. Ik zou alles en iedereen willen verlaten voor u? Eenvoudige vraag: waarom deed je niet open voor mij.’

De tegenpartij spreekt de echtheid van dat schriftje tegen, ‘maar Liesa schrijft altijd alles op, ook in andere situaties’. Op 26 oktober 2017 wendde ze zich tot de vertrouwenspersoon van de VRT. ‘Daar maakt ze melding van het schriftje, nog voor er sprake is van een onderzoek of een strafdossier.’

Ongevraagde avances naar Ella-June Henrard en Lize Feryn

Actrice Ella-June Henrard kreeg berichten van de Pauw in 2017, in en na de periode dat ze met hem It’s showtime had opgenomen, een fictiereeks van Koeken Troef geregisseerd en geschreven door Bart De Pauw. Henrard was toen 23 jaar oud, De Pauw 48. Het begon met flatterende berichten over haar acteerprestaties, maar die namen algauw een seksuele wending. ‘Jij bent zo smoking hot’, klonk het dan. En: ‘Ik zou je zo graag willen neuken.’ De actrice gaf toen aan niet opgezet te zijn met de berichten. Volgens Bart De Pauw zou ze anders reageren als hij ‘een Matthias Schoenaerts’ zou zijn. Hij herhaalt dat hij haar ‘smoking hot’ vindt. De berichten volgden elkaar in sneltempo op, soms nachtenlang.

Lize Feryn ontving in 2014 uit het niets een bericht van De Pauw. Ze was 21 jaar oud en had de televisiemaker nog nooit ontmoet. Een dag eerder was ze het antwoord op een quizvraag in een van zijn programma’s. ‘Jij was mijn lievelingsvraag van de avond’, stuurde De Pauw haar. Al snel maakt hij seksuele toespelingen, waarop Feryn een lijn tracht te trekken. ‘Don’t mix pleasure with business’, schrijft ze onder andere. De Pauw blijft nog een aantal keer proberen.

Stagiaires en medewerkers

Advocate Christine Mussche schetste hoe De Pauw ook bij zijn productiehuis Koeken Troef honderden opdringerige berichten stuurde naar medewerkster Dymphne Poppe, vaak ook ’s nachts. ‘Zij heeft zich gelukkig gevoeld bij Koeken Troef en ook gewrongen gevoeld door die situatie’, zegt Mussche. Ook Poppe werd in oktober 2017 meermaals gecontacteerd door De Pauw, toen het hele verhaal dreigde uit te komen. Ze voelde zich fel onder druk gezet om niet te praten. In november stapte ze uiteindelijk naar de preventieadviseur van de VRT.

Gelijkaardige verhalen zijn te horen bij kleedster Ellen Lloyd en Koeken Troef-stagaires Jenka Vandevoorde en Helena De Craemer. Ze zijn allen twintigers in de periode van de berichten.

Meldingen bij VRT en bij Woestijnvis

Tot nu toe ging het om drie actrices die zich hadden gemeld bij de vertrouwenspersoon van de VRT. Maaike Cafmeyer, Liesa Naert en Dymphne Poppe brachten de vertrouwenspersoon op de hoogte van het gedrag van Bart De Pauw. Nu blijkt tijdens het pleidooi van hun advocaten dat er ook een vierde persoon, die anoniem wil blijven, dezelfde stap had ondernomen. Het zou gaan om iemand die actief was op de set van De slimste mens.

In 2008 zou Bart De Pauw al eens op de vingers getikt zijn in een gesprek met toenmalig Woestijnvis-baas Wouter Vandenhaute. ‘Het is onze stellige overtuiging dat sinds 2008 Bart De Pauw niet meer kan volhouden dat hij niet wist dat zijn gedrag belagend of grensoverschrijdend was. Zijn eigen overste had het hem gezegd’, aldus Raes.

12 miljoen euro schadevergoeding

Advocaat Mussche verwees naar de ‘bijzondere machtsrelatie’ die De Pauw had tegenover de werkgever. ‘U was werkgever, producent of tegenspeler. Konden die vrouwen anders dan positief reageren op uw berichten in de rol waarin ze zich bevonden? Het scenario lag vast, de dames waren inwisselbaar.’ Mussche benadrukte dat ook als de vrouwen reageerden op de berichten van De Pauw, het nog steeds over belaging gaat. En bovendien: ‘Zelfs nadat de dames een bericht hadden gestuurd dat het moest stoppen, duurde het nog heel lang voor het écht helemaal stopte.’

Mussche kwam nog even terug op de bemiddelingspoging die mislukte. ‘We weten allemaal dat bemiddeling meestal gebeurt op vraag van de beweerde dader, maar hier was dat anders. Ik kan enkel zeggen dat de bemiddelingspoging geen effect heeft gehad, en dat er tot drie jaar daarna vanuit de zijde van De Pauw niet één poging is ondernomen voor bemiddeling.’

De advocate gaf aan niet te snappen waarom De Pauw geen schuldinzicht heeft. Tot bleek dat De Pauw een dagvaarding ter waarde van 12 miljoen euro had verstuurd naar de VRT. Dat bedrag loopt De Pauw mis als hij schuld bekent of veroordeeld wordt. ‘Dat is de reden waarom hij het licht van de zon blijft ontkennen’, beweerde Mussche.