Eeuwige rebel Urbanus (72) schrijft ultieme boek over zijn leven en blijft tegen heilige huisjes schoppen
De autobiografie "En van waar dit allemaal komt" van Urbanus ligt vanaf vandaag in de winkels. Urbanus doet niet aan ghostwriting en brengt de turf van meer dan 500 bladzijden zelf uit. Want zoals hij schrijft: "Wat je zelf doet, doe je zelver". Het boek werpt in detail een licht op de oorsprong van zijn karakter en apenstreken, die hij verwerkt in sketches, strips, liedjes en scenario’s. Maar de komiek schiet "en passant" ook met scherp op thema's als politieke correctheid, geloof en het beleid.
Deze biografie is nu al een absoluut hebbeding voor de fans. In geuren en kleuren beschrijft Urbain Servranckx zijn prille leven, zijn puberteit, zijn doorbraak, zijn successen. Hij doorspekt de vele anekdotes als zanger, comedian, stripfiguur, vader, echtgenoot etc... met privé-foto's, tekeningen en extra beelden die je via QR-codes in het boek kan vinden. Het wordt allemaal zo levendig verteld dat het soms lijkt alsof je een scenario van zijn nieuwe liveshow aan het lezen bent: de bekende Tollembekenaar gaat geen thema uit de weg waardoor de biografie een extra laag krijgt. Een bloemlezing uit het boek:
Waar ik vroeger heilige huisjes heb omver gestampt, zijn er heilige wolkenkrabbers in de plaats gekomen.
De katholieken
Al lang een onvermijdelijke kop van jut in het oeuvre van Urbanus. Zijn inspiratie, zo leren we uit het boek, haalde hij deels uit zijn verblijf in het internaat van Aalst, of volgens Urbanus het "Guantanamo van Aalst", bij de bruine paters: "Gaandeweg werd het een psychologische veldslag tussen mij en de paters. In plaats van mijn taken te maken, tekende ik mannetjes in mijn schrift en op de schoolbank. Als straf moest ik toen helemaal achteraan in de klas gaan zitten, naast het geraamte."
Dat de kerk niet blij was met "Bakske vol met stro" is algemeen geweten, Urbanus deed er in deze sketch uit 1980 nog een schepje bovenop
De overheid
"Ieder jaar hoor je de koning in zijn toespraak aandringen dat we met z’n allen een tandje moeten bijsteken. Maar mensen die al heel hun leven niks anders doen dan tandjes bijsteken in het kunstgebit België, die krijgen nooit een woordje van dank of schouderklopje van onze Sire.".. "Het feit dat er in ons Belgisch kermiskoerske zo’n gigantisch peloton aan politici meerijdt, is eigenlijk al een vorm van belastingfraude op zich."
"De belastingscontroleur", een Urbanus-hit uit 1982, blijkt trouwens volledig uit het leven gegrepen. Een reactie op de financiële afgrond waarmee de pionier in zijn vroege succesjaren werd geconfronteerd.
Uit het BRT-programma "Beter 10 crisis in de lucht dan 1 in het land" (1984): Urbanus met "Belastingscontroleur"
De media
"Er is nooit zoveel media geweest en we moeten nu het naaldje van de waarheid niet meer in een hooiberg zoeken, maar in tien hooihimalaya’s"..." Tegenwoordig kunnen de nieuwsbrengers zelfs het tegenovergestelde van de waarheid verkondigen zonder te liegen, als ze dat willen."... "Ze roepen altijd maar "Persvrijheid" en terecht, daar is lang genoeg voor gestreden, maar wat ze stiekem willen is "Perceptievrijheid"."
Ook in de Urbanusstrips moeten mediafiguren het vaak ontgelden. In "De geverniste vernepelingskes" zet hij BV's letterlijk in hun blootje: "De rode loper" (2002)
Poco's en woko's (politiek correcten en woke zijn)
Urbanus in zijn boek: "Ik vind als men als humorist doelbewust mensen met een handicap of andere afkomst of overtuiging ontwijkt in grappen, dan kan men niemand kwetsen, maar pleegt men een vorm van discriminatie. Al die mensen maken deel uit van onze samenleving. Wanneer er met iedereen gelachen wordt en hen sla je over, dan sluit men hen uit."
"50% van de werklozen zijn luieriken" poneerde ik eens. "Hoo! Urbanus, hoe durft ge!" kreeg ik naar mijn kop. "Oké, ‘50% van de werklozen zijn geen luieriken." Voilà, opgelost.
Urbanus dit voorjaar in "De ideale wereld" over wat vandaag wel en niet meer mag gezegd worden
Ecologie
"Er hangen ook nog andere heikele perikelen in de lucht. Zoals het er nu naar uitziet, is de kans even groot dat ons blauw aardbolleke roodgloeiend in brand vliegt door economische, religieuze en nucleaire spanningen, nog vóór we ten onder gaan aan de opwarming. Ik bedacht een cynische grap: "Dankzij de klimaatactivisten wordt de volgende wereldoorlog uitgevochten in de propere lucht. Joehoe!"
De Urbanus-tekenfilm "De Vuilnisheld" uit 2019 is volledig in klimaatthema, maar ook in de jaren 80 was Urbanus al begaan met het klimaat: "De aarde"
De intellectuele elite
"Zoals vele BV’s kreeg ik van de VRT de vraag: "Welke 5 boeken hebben uw leven veranderd?" Ik zag niet meteen in hoe een boek zo’n invloed kon hebben op iemands leven en vond het idee er achter een beetje arrogant. Men kan evengoed vragen: "Welke 5 wc-brillen hebben de vorm van uw gat veranderd?""
Met recensenten hield Urbanus nooit rekening. In de talkshow "Zicht op zee" moest George Adé er aan geloven. De anekdote komt uitgebreid aan bod in het boek
Ik zou bepaalde grappen die ik vroeger maakte, nu echt niet meer maken
In een gesprek met de komiek toont hij zich ook kritisch ten opzichte van zichzelf: "In de jaren '70 en '80 konden komieken zowat overal mee wegkomen. Toen bestonden er eenvoudigweg ook geen platformen voor mensen die gediscrimineerd werden. Gelukkig is de maatschappij veranderd en ik evolueer graag mee als artiest. Ik zou bepaalde grappen die ik vroeger maakte nu echt niet meer maken." In het boek staat hierover nog te lezen: "Zelfs al excuseer ik me voor elke letter die ik schreef, zal ik door sommigen sowieso aangevallen worden, omdat ik niet in hun kraampje pas. Dat neemt niet weg dat ze best wel een aantal punten hebben waarbij ze een punt hebben, punt."
"De geverniste vernepelingskes anno 2021" volgens Urbanus
Bekijk het gesprek met Urbanus in "De afspraak" (dinsdag 12 oktober):
