Waarom heb je na het lezen van de krant soms vuile "inktvingers"? En is dat gevaarlijk?

Wat is inkt?

De tijd dat inkt enkel gemaakt werd van lampzwart en andere dierlijke, plantaardige of minerale materialen,  ligt ver achter ons. Maar wat is inkt dan wel? "Inkt is vet, een soort minerale olie," legt Koen Wauters uit. "Voor de kleuren worden pigmenten aan de inkt toegevoegd. Dat zijn echt de meest uiteenlopende stoffen. Voor cyaan (de blauw, groene tint) en magenta (rode tint) werden vroeger koperverbindingen gebruikt, maar nu zijn het synthetische chemische stoffen."

Hoe wordt het gedrukt?

De meeste kranten en tijdschriften worden gedrukt aan de hand van de off-settechniek. Er worden grote aluminiumplaten gebruikt waar de inkt wordt op aangebracht. "De printplaten worden eerst deels natgemaakt. Waar de plaat nat is, blijft de vette inkt niet plakken. Die delen blijven dus wit, enkel de droge delen geven inkt af", verduidelijkt Wauters. 

Is inkt giftig?

Inkt bestaat dus uit chemische stoffen. Betekent dat ook dat inkt gevaarlijk of zelfs giftig kan zijn? "Zoals altijd: de dosis maakt het gif. En wie eens aan zijn vingers likt om een bladzijde om te slaan, gaat daar geen last van hebben", stelt Wauters gerust. Het Antigifcentrum heeft vorig jaar 7 oproepen gehad over inkt en dat waren nooit ernstige gevallen. Dit jaar is er nog geen enkel geval gemeld.

Langdurige blootstelling aan inkt kan wel gevaarlijk zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen die in een drukkerij werken. "Eén van de stoffen die gebruikt worden in een drukkerij is een isopropanol, een stof die op langere termijn mogelijk kankerverwekkend is."

Ook tatoeages zijn om die reden niet altijd onschuldig. "Isopropanol is onlangs verboden in inkt voor tatoeages. En henna-tatoeages zijn ook niet onschuldig. Die kunnen allergische reacties veroorzaken als de stof PPD (para-phenylene-diamine) in de inkt zit."

Waar komen de inktvingers vandaan?

Als je een tijdschrift doorbladert, blijven je handen meestal proper. Maar als je de krant openslaat, kan het gebeuren dat je zwarte vingers krijgt. Wauters heeft er een logische verklaring voor. "Het heeft te maken met de droogtechniek. De meeste kranten worden gedroogd in de openlucht, terwijl kleurendrukwerk in de oven gaat om te drogen. De oven droogt beter waardoor die inkt minder af gaat."

Al staat de technologie niet stil. "De kranten van De Persgroep (Het Laatste Nieuws en De Morgen) worden tegenwoordig gedrukt zonder water, met moderne machines", vertelt Wauters. 

Dat heeft volgens "Inspecteur" Sven Pichal een bijkomend voordeel. "Je kan je natte schoenen beter drogen met De Morgen en Het Laatste Nieuws. Die kranten worden namelijk droog gedrukt waardoor ze beter vocht absorberen."