Recensie ‘Minjan’ van Margot Vanderstraeten: Harry Potter en de benen van Mathilde
In 2017 publiceerde Margot Vanderstraeten ‘Mazzel tov’ over haar confronterende ervaringen als naschoolse leerkracht bij een joods-orthodoxe familie. ‘Minjan,’ het boeiende vervolg op dit internationale succes, vertelt over de vele ontmoetingen, gesprekken en discussies die ze nadien met joodse mensen had.
Een vaste gesprekspartner van Vanderstraeten is Mosje Hoffman, van het beroemde joodse restaurant Hoffy’s in Antwerpen. Heerlijk is de scène wanneer zij met hem een fototentoonstelling over de chassidische joden in de Mechelse Dossinkazerne bezoekt. Ook koningin Mathilde zal aanwezig zijn, maar Mosje vraagt zich af hoe hij met het protocol moet omgaan wanneer zij hem een hand aanbiedt. Uit respect geven joodse mannen vrouwen geen hand. Mosje lost het dilemma elegant op waarbij zelfs de ‘wonderlijke’ benen van Mathilde schalks becommentarieerd worden.
Indringende gesprekken heeft Vanderstraeten met Esther, een joodse grootmoeder die haarfijn uitlegt waarom ze zich rotsvast houdt aan de strenge joodse regels. Nooit zullen haar kleinkinderen Harry Potter lezen of zien, jongens en meisjes worden het best apart opgevoed en over seks wordt pas gepraat als twee mensen met elkaar verloofd zijn. Toch is Esthers portret genuanceerd en zelfs vertederend, omdat ze haar overtuigingen met open vizier maar vol vuur verdedigt. Vanderstraeten wordt heel persoonlijk wanneer ze schrijft hoe haar man getroffen wordt door kanker.
Minjan – het woord verwijst naar een groep biddende joodse mannen – is diepgravend en confronterend. Maar bovenal is het verhelderend, geschreven met veel respect voor botsende overtuigingen.
