Na de populaire Netflix-reeks "Squid game": hoe de Koreaanse golf niet meer te stoppen is

Even terug naar het einde van de 20^e eeuw. Het is Kim Dae-jung, president van Zuid-Korea van 1998 tot 2003, die zijn zinnen zet op de Zuid-Koreaanse cultuurindustrie. “Hij beseft dat Korea door zijn relatief kleine oppervlakte ook maar een kleine afzetmarkt heeft”, weet Charlotte Gryson van het Koreaans Cultureel Centrum in Brussel. “En dus bestond zijn strategie uit het exporteren van de Zuid-Koreaanse cultuur.”

Volgens Gryson wist de Zuid-Koreaanse president dat dit een goede investering is om zogenoemde “soft power” te genereren. Daarbij gaat het niet zozeer om militaire of economische macht, maar kan het exporteren van culturele producten wel helpen om het imago van Zuid-Korea op te krikken en het land ook meer bekendheid te geven.

En die bekendheid komt er zeker. Al snel veroveren Zuid-Koreaanse films, series en muziek buurlanden als China en Japan, in die mate zelfs dat de Chinese media zich verbazen over de plotse opmars. Het zijn zij die met de term “Korean wave”, vertaald als “Koreaanse golf” of zo je wil “Hallyu” (naar de Koreaanse uitspraak), komen aandraven.

Ondertussen reikt die Koreaanse golf steeds verder en wint de Zuid-Koreaanse cultuur op meer en meer plaatsen aan populariteit. “Ook dat heeft alles te maken met de strategie van de Zuid-Koreaanse regering”, zegt Gryson. “Als je wil dat jouw exportproducten ook in andere landen ingang vinden, moet je zorgen dat ze universeel zijn. Het is door de herkenbaarheid dat de boodschap ook ergens anders overkomt en veel mensen aanspreekt.”

En ook wij kunnen er stilaan niet meer aan ontkomen. Op de radio, televisie en zelfs op ons bord vinden we steeds meer van die Koreaanse exportproducten terug. Geen idee waar we het over hebben? Enkele voorbeelden:

Het allereerste grote succes van de Koreaanse muziekindustrie in onze contreien is voor het nummer "Gangam Style" van PSY in 2012. Een half jaar na de uitkomst van het nummer werd het de eerste muziekvideo die 1 miljard keer bekeken is op YouTube. Op de woorden “Hey, sexy lady” na versta je niets van de tekst en toch is het een oorworm die bij iedereen blijft plakken. En ook het dansje, waarbij je als het ware op een onzichtbaar paard zit, is zeer aanstekelijk.

Bekijk hier de videoclip van Gangnam Style: 

Met PSY breekt bij ons het muziekgenre K-pop of Koreaanse pop door. Ondertussen zijn verschillende K-popartiesten - in de vorm van girl- of boybands - niet meer weg te denken uit het radiolandschap. Denk bijvoorbeeld aan de mannen van BTS. Zij hebben al verschillende Guinness World Records op hun naam staan, waaronder die voor meest beluisterde groep op de streamingdienst Spotify en meest gevolgde groep op het socialemediakanaal Instagram.

Meer weten over het muziekgenre K-pop? Deze video legt het je in 1 minuut uit:

Wie de afgelopen dagen een krant heeft opengeslagen of tieners in huis heeft, heeft er vast al van gehoord: “Squid game”. De serie is goed op weg om de populairste Netflix-reeks ooit te worden. Het verhaal: 456 mensen met financiële of persoonlijke problemen strijden voor een prijzenpot van 40 miljoen euro. Om dat geld te winnen, moeten ze makkelijke kinderspelletjes spelen, maar zo simpel is het nu ook weer niet want wie verliest, wordt meteen gedood. De reeks is zo populair bij jongeren dat de spelletjes overal in het echte leven opduiken, korte clipjes niet meer te ontwijken zijn op TikTok, en het trainingspak dat de spelers dragen een veel gewilde Halloween-outfit is.

Het oudere publiek kent misschien "Parasite". De film van regisseur Bong Joon-ho vertelt het verhaal van een arme Zuid-Koreaanse familie die het plan opvat om te infiltreren in een rijke familie. Wanneer ze die familie probeert op te lichten, loopt het volledig uit de hand. De film werd met maar liefst vier Oscars bekroond en slaagde er als eerste in om als niet-Engelstalige productie de Oscar voor “beste film” te winnen.

Onze dierbare collega Ward Verrijcken verklaarde in 2019 nog het succes van Parasite: 

Of misschien heb je al eens van Mukbang gehoord. In deze video’s, die je onder andere op YouTube kan vinden, zie je Zuid-Koreanen buitensporige hoeveelheden eten verorberen. Geloof het of niet, ook dat was een tijdje populair.

Op culinair vlak is er ook steeds meer aan het bewegen in ons land. Afgelopen weekend vond er in Gent nog een Koreaans eetfestival plaats dat volledig in het teken stond van "Sonmat", vertaald als "handsmaak". Volgens de Koreanen bepaalt de handflora van de kok immers de smaak van een gerecht. 

Op het festival kon je ook meedoen aan een workshop kimchi maken en ook dat bijgerecht zie je op steeds meer plaatsen opduiken. “Het zijn eigenlijk gefermenteerde groenten die al heel lang een vast onderdeel uitmaken van de Koreaanse keuken.” Volgens Gryson van het Koreaans Cultureel centrum krijg je het bij bijna elk Koreaans gerecht en kan je het volgens haar ook op meer plaatsen eten. “Ik zie steeds meer Koreaans geïnspireerde restaurants openen, onder andere in Antwerpen, Gent en Brussel. In kleinere steden zijn ze nog wat moeilijker te vinden.”

Of misschien doet Dalgona-koffie wel een belletje rinkelen. Deze opgeklopte koffie is geïnspireerd op een Zuid-Koreaans toffeesnoepje. Op TikTok circuleren alvast heel wat recepten.

Wie de cosmeticawereld een beetje volgt, heeft sowieso al gehoord van K-beauty. De term verwijst naar de Zuid-Koreaanse beautywereld die helemaal draait om een zuivere, glimmende huid. Met de juiste producten en de "10 step skincare routine" kan je het gewenste effect bereiken. Daarbij worden ook verrassende ingrediënten niet geschuwd. Denk bijvoorbeeld aan ezelmelk of slakkenslijm. 

Een voorbeeld van zo'n Koreaanse gezichtsverzorging in 10 stappen: 

En dan hebben we het nog niet gehad over Zuid-Koreaanse literatuur die vertaald wordt en het ook bij ons goed doet, of grote gamekampioenschappen die ook vanuit ons land gretig gevolgd worden. Enfin, het lijstje is te lang om op te noemen.

Eén ding is zeker: de Koreaanse golf heeft ons land overspoeld en dat leidt volgens verschillende bronnen ook tot een toenemende interesse in de Zuid-Koreaanse cultuur en taal. Koreaanse taallessen, die je in ons land onder andere kan volgen aan het Koreaans Cultureel Centrum, zijn steeds sneller uitverkocht en ook reisorganisaties geven aan dat er interesse is in bijvoorbeeld groepsreizen naar Zuid-Korea. Of dit één op één toe te wijzen is aan de populariteit van Koreaanse cultuur is niet met zekerheid te zeggen, maar het lijkt er in ieder geval wel op dat Kim Dae-jung in zijn opzet geslaagd is.