Het is de ngo Transparency International EU die zich over het fenomeen ‘moonlighting’ gebogen heeft. Daarmee wordt ingezoomd op de jobs die Europese parlementsleden hebben naast hun functie in Brussel en Straatsburg. Illegaal is het niet om bijverdiensten te hebben, maar het is wel een gevoelig onderwerp binnen het Europees Parlement.

Lobbygroepen

De reden daarvoor is dat niet open en transparant gecommuniceerd moet worden over die bijverdiensten. De bijverdiensten aangeven bij het parlement is dan weer wel verplicht. Dat doen ze door een verloningscategorie aan te klikken – een bedrag tussen X en Y – en de functie erbij te schrijven. Controle daarop is er niet, waardoor veel van de parlementsleden generieke zaken als “consultancy”, “economische activiteit” of “freelancer” invullen.

Er is daarom altijd de vrees voor belangenvermenging. Bijvoorbeeld wanneer een lobbygroep een Europarlementslid een goedbetaalde job zou aanbieden in ruil voor een voor- of tegenstem bij een belangrijke stemming in het Parlement. Zo is er het twijfelachtige voorbeeld van Europarlementslid Miapetra Kumpula-Natri, die in het bestuur zit van twee energiebedrijven en ook zetelt in de commissie voor Industrie, Onderzoek en Energie van het Europees Parlement.

Meer dan een kwart

In totaal geeft 27 procent van de 705 Europese Parlementsleden aan er andere functies op na te houden buiten het parlement. Ze gaven een bedrag aan van tussen de 3,9 en 11,5 miljoen euro. Minstens 23 van die Europarlementariërs verdubbelen met die inkomsten uit andere functies het loon dat ze sowieso krijgen.

Europarlementsleden verdienen netto 7.011,74 euro per maand, jaarlijks 84.140,88 euro. Dat is overigens niet hun enige verdienste. Ze hebben ook recht op onbelaste onkostenvergoedingen. Die bestaan deels uit een forfaitaire vergoeding van 4.563 euro per maand voor kantoorartikelen, kantoorruimte en zo meer. Daarnaast worden reiskosten terugbetaald en krijgen ze een vergoeding voor bijvoorbeeld afgelegde kilometers naar het parlement. Op die variabele onkostenvergoedingen staat een maximum van 4.503 euro per jaar. Ze krijgen daarnaast twee derde van hun dokterskosten vergoed.

Daarmee zijn we er nog niet. Voor elke dag van aanwezigheid op officiële vergaderingen van het Europees Parlement krijgen ze een verblijfsvergoeding van 323 euro. Die is bedoeld voor hotelkosten, maaltijden en ‘overige kosten’. Aanwezig zijn is wel belangrijk: een Europarlementariër die meer dan de helft van de vergaderingen aan zich laat voorbijgaan, ziet die verblijfsvergoeding gehalveerd.

Twee Belgen

Op vier in de lijst van bijverdieners staat Open Vld-politicus Guy Verhofstadt (58). Hij is Europarlementslid voor de fractie Renew Europe en is lid van de commissie Constitutionele Zaken en de delegatie voor de betrekkingen met de Verenigde Staten. Al meer dan zeven jaar staat hij mee bovenaan in de lijst met inkomsten die Europarlementsleden halen uit hun bijverdiensten. Verhofstadt heeft vier van die bijkomende functies: bestuurder van Sofina, voorzitter van het bestuur van EIPA, gemeenteraadslid in Gent en zaakvoerder van Meone. Op jaarbasis haalt hij daar tussen de 156.036 en 300.000 euro aan inkomsten uit. Daarmee is hij op dit moment op drie anderen na de grootverdiener binnen het Europees Parlement.

Nog één andere landgenoot haalt de top vijftig. Het gaat om Hilde Vautmans (49), ook Open VLD’er en dus lid van dezelfde fractie in het Europees Parlement als Verhofstadt. Zij zetelt daar in de commissie Buitenlandse Zaken, Vrouwenrechten en Gendergelijkheid en de delegatie in de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU. Ze heeft twee extra betaalde mandaten: haar schepenambt in de stad Sint-Truiden, en een mandaat bij politiezone Gingelom/Nieuwerkerken/Sint-Truiden. Die leveren haar tussen de 18.012 en 72.000 euro per jaar op. Verder meldt ze ook nog vijf onbezoldigde mandaten: bij een investeringsfonds voor ontwikkelingslanden (tot 2018, intussen afgelopen) en dan een reeks functies die voortkomen uit haar politiek mandaat: bij Open VLD Vrouwen en bij Open VLD Nationaal, bij het bestuur van het Liberaal Archief, en bij Clasimmo.

Grootverdiener gaat niet akkoord

Helemaal bovenaan de lijst staat de Pool Radoslaw Sikorski. Hij maakt in het Europees Parlement deel uit van de fractie van de Europese Volkspartij – de christendemocraten – en is voorzitter van de delegatie voor de betrekkingen met de Verenigde Staten. Daarnaast is hij lid van vier commissies. Maar zijn fors loon als Europarlementslid voldoet niet voor hem. Hij heeft volgens Transparency International nog twaalf andere activiteiten, die hem elk jaar tussen de 588.048 en 804.000 euro opleveren.

In een e-mail naar nieuwssite Politico betwist hij de bevindingen van de ngo. Het echte bedrag uit zijn bijverdiensten ligt veel lager, schrijft hij daarin. Hij zegt dat hij bepaalde activiteiten tweemaal ingegeven heeft “om te voldoen aan de vereisten om het in te dienen”.

Kampioen van de bijverdiensten

Sikorski is volgens de ngo de grootverdiener, maar niet de kampioen van de bijverdiensten. Dat is de Fransman Sandro Gozi, die er twintig andere jobs op nahoudt. Dat vertaalt zich elk jaar in een bedrag tussen de 360.072 en 720.000 euro. Al betwist ook de Fransman dat. “De bedragen bij mijn functies kloppen niet”, meent hij.