Brits parlementslid David Amess doodgestoken tijdens ontmoeting met kiezers: antiterreurdiensten voeren onderzoek

Wat is er gebeurd?

Volgens Sky News liep een man rond 13 uur Belgische tijd bij de Belfairs Methodist Church naar binnen waar Amess op dat moment een spreekuur hield. De man stak de 69-jarige Amess meerdere keren met een mes. De politie en hulpdiensten kwamen meteen ter plaatse, net als een traumahelikopter. 

De hulpdiensten probeerden Amess urenlang te reanimeren, maar rond 16 uur Belgische tijd bevestigde de politie dat de politicus aan zijn verwondingen overleden was. 

Britse parlementsleden geven de kiezers in hun district wekelijks de gelegenheid om langs te komen om problemen te bespreken, bijvoorbeeld over huisvestings- of immigratieperikelen.

Wat weten we over de opgepakte verdachte?

De politie van Essex heeft inmiddels laten weten dat er een 25-jarige man van Somalische afkomst is gearresteerd op verdenking van moord na de melding van de mesaanval. Over de verdachte zijn geen details vrijgegeven. Er worden geen andere verdachten gezocht.

Ben-Julian Harrington, hoofd van de lokale politie, zei het onderzoek geleid wordt door agenten van “het gespecialiseerde Counter Terrorist Command”. “Het is aan de speurders om te bepalen of dit al dan niet een terroristisch incident is”, aldus Harrington, geciteerd door de Britse openbare omroep BBC.

Wie was David Amess?

Amess zat al sinds 1983 namens de Conservatieven in het Britse Lagerhuis en was daarmee een van de langstzittende leden in het parlement. Hij behoorde tot de rechtervleugel van de regeringspartij. Zo stemde hij, als devoot katholiek, tegen het homohuwelijk en uitte hij zijn twijfels over verdere uitbreiding van lgbtq-rechten. Wel was hij een groot voorstander van de brexit, en zette hij zich vooral in voor dierenrechten. Amess had vijf kinderen.

In 2011 werd hij voor zijn verdiensten geridderd, zodat hij zich voortaan Sir David mocht noemen. Blij met de erkenning verkleedde hij zich als een middeleeuwse ridder om zich op een paard te laten fotograferen. 

In het parlement voelde Sir David zich als een vis in het water en zorgde hij regelmatig voor jolijt. Zo vroeg hij enkele jaren geleden toenmalig premier Theresa May om enkele plaatsgenoten te feliciteren met het winnen van het wereldkampioenschap triangel spelen. Onvermoeibaar was hij in zijn strijd voor de toekenning van stadsrechten aan Southend-on-Sea, de plaats die hij liefhad en waar hij de dood vond tijdens het helpen van mensen.

▶ Bekijk: Brits parlementslid David Amess overleden na mesaanval

Wat zijn de reacties?

Collega-politici reageerden geschokt op het incident. Leider van Labour Keir Starmer noemde het “schokkend” en “afgrijselijk”. “Mijn gedachten gaan uit naar David, zijn familie en medewerkers.” Partijgenoot van Amess Michael Fabricant zei ook dat hij geschokt was.

Brits premier Boris Johnson reageerde nog niet op de aanval. De vlag van Downing Street 10, de ambtswoning van de premier, is halfstok gehangen. Carrie Johnson, de vrouw van de premier, noemde Amess “een zeer vriendelijke en goede man”. “Een enorme dierenliefhebber en een echte heer. Dit is zo enorm onrechtvaardig.”

De zaak doet onvermijdelijk denken aan de moord op Labour-parlementslid Jo Cox in 2016. Cox werd aangevallen door een rechts-extremist op een gelijkaardige bijeenkomst in haar kiesdistrict en overleed aan haar verwondingen. De moord vond plaats enkele weken voor het referendum over de brexit. De dader, de toen 53-jarige Thomas Mair, werd tot een levenslange celstraf veroordeeld. De weduwnaar van Jo Cox, Brendan Cox, sprak over “een aanval op de democratie. Het is zo laf als het maar zijn kan”.

Elf jaar geleden werd ook Labour-afgevaardigde Stephen Timms door een 21-jarige vrouw neergestoken tijdens zijn spreekuur in zijn Oost-Londense kantoor. Hij overleefde de aanslag ternauwernood.

Ondanks de aanvallen hebben Britse politici altijd aangegeven door te willen gaan met het persoonlijk helpen van kiezers. Dat wordt gezien als een pijler onder het districtenstelsel.