Centrumlinkse Duitse regering komt steeds meer in beeld, CDU van Angela Merkel valt af

De stap komt nog geen drie weken na de Duitse parlementsverkiezingen van zondag 26 september. Daarbij werd de SPD met ruim een kwart van de stemmen de grootste partij. De partijen hebben beloofd dat nog voor Kerstmis een nieuwe regering aantreedt.

Het is voor het eerst sinds de jaren 50 dat de Duitse verkiezingen resulteren in een coalitie van meer dan twee partijen. Afgezien van Merkels CDU, de grote verliezer bij de verkiezingen, kan de SPD alleen met De Groenen en de liberale FDP een meerderheid vormen. Met name tussen die laatste twee partijen zijn de verschillen groot.

De drie partijen, de samen een zogenaamde ‘Ampelkoalition' of Verkeerslichtcoalitie genoemd worden naar de kleuren van hun partijen - benadrukten vrijdagmiddag dat tientallen uren ‘Sondierungsgespräche’, de Duitse versie van verkennende gesprekken, gezorgd hebben voor groot wederzijds vertrouwen.  

“Als de verdere samenwerking ook zo goed verloopt, dan geloof ik dat ons land een goede toekomst tegemoet gaat”, zei SPD-leider Olaf Scholz, de waarschijnlijke toekomstige bondskanselier.

Blauwdruk voor formele coalitiegesprekken

De verkenningsgesprekken resulteerden in een document van twaalf pagina’s dat geldt als blauwdruk voor de formele coalitiegesprekken, die volgende week waarschijnlijk van start gaan. Getuige de verklaring van Scholz op vrijdagmiddag heeft elke partij zijn zwaartepunten vast weten te leggen. 

Duitsland koerst af op een regering die de nadruk legt op klimaatverandering, sociale gerechtigheid, en modernisering van industrie en overheid.

Scholz belooft allereerst “enorme investeringen in hernieuwbare energiebronnen, zodat we fossiele brandstoffen zo snel mogelijk kunnen loslaten”. Volgens Scholz wordt dit “waarschijnlijk het grootste moderniseringsproject dat Duitsland in honderd jaar heeft doorgevoerd”. Aankomend coalitiepartner De Groenen omschrijven de komende tien jaar zelfs als “het decennium van de vernieuwing”.

Moderniseren en digitaliseren 

De partijen beloven ook alle nodige maatregelen te nemen om de Duitse samenleving zo snel mogelijk te moderniseren en digitaliseren, een vurige wens van de pro-zakelijke FDP. In Duitsland communiceren veel overheidsinstituten en bedrijven nog per fax. Ook het onderwijs is hard aan een digitaliseringsslag toe.

Sociaal beleid wordt een ander zwaartepunt, aldus Scholz. In zijn eerste jaar zal de nieuwe regering het wettelijk minimumloon fors verhogen: van 9,60 euro nu naar 12 euro in 2022. Deze belofte was een speerpunt van de SPD-campagne. Ook belooft Scholz kinderarmoede aan te pakken, de groeiende Duitse woningnood te lenigen, en “een zeker en stabiel pensioen voor allen”.

De coalitiegesprekken zijn nog geen voldongen feit: bij De Groenen moeten de leden in een stemming zondag hun akkoord geven. De FDP raadpleegt op diezelfde dag zijn eigen achterban.