Democratische senator uit steenkoolstaat West-Virginia dwarsboomt klimaatplan Biden

Biden wil kolen- en gascentrales vervangen door kerncentrales, zonne- en windenergie. Zijn programma voor schone elektriciteit moet 150 miljard kosten en zou energiebedrijven die overstappen op duurzame energie belonen, terwijl vervuilers gestraft worden. Experts beschouwden het programma als het meest ambitieuze klimaatplan dat een Amerikaanse president ooit lanceerde.

Het staat nu op losse schroeven door het verzet van een man, Joe Manchin, de rechtsbuiten onder de Democratische senatoren, afkomstig uit een staat met veel kolenmijnen en een relatief conservatief electoraat. Ook de andere senator van West-Virginia, de Republikein Shelley Moore Capito is “fel tegen” Bidens plan, omdat het “ontworpen is om kolen en gas uit onze elektriciteitsmix te verwijderen, en dat zou absoluut verwoestend zijn voor mijn staat”.

Steun noodzakelijk

Het klimaatplan is onderdeel van een 3,5 biljoen dollar kostend pakket aan maatregelen op het gebied van klimaat en sociale hervormingen, waarover in het Congres wordt onderhandeld. De steun van Manchin is noodzakelijk, omdat de Democraten maar een minieme meerderheid in de Senaat hebben, 50 van de 100 zetels plus de doorslaggevende stem van vicepresident Harris. Maar als Biden Manchin tegemoetkomt, dreigen progressieve Democraten hun steun aan het pakket in te trekken.

Volgens The New York Times wordt het plan voor schone elektriciteit waarschijnlijk uit het pakket gehaald. Wellicht keert het later terug als afzonderlijke wet, al is dat onzeker. Als compensatie voor progressieve Democraten zoekt het Witte Huis nu allerlei kleinere maatregelen die de uitstoot van CO₂ moeten verlagen.

Als het Amerikaanse programma voor schone elektriciteit sneuvelt, verzwakt de positie van president Biden op de mondiale klimaattop COP-26, die over twee weken in Glasgow begint. De VS zijn de grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld en hadden met Donald Trump een president die niets van klimaatbeleid wilde weten. Biden leek een verandering aan te kondigen, maar het is  de vraag wat er van zijn plannen terechtkomt. Biden zegt de juiste dingen en heeft de juiste ambities, maar dreigt door de mand te vallen op het eerste moment dat zijn klimaatplannen op de proef worden gesteld, zei klimaatonderzoeker David Victor van de universiteit van California in San Diego in The New York Times. “Dat roept de vraag op of je hem kunt geloven.” Bovendien dreigen de terugkeer van Trump en een eventuele Republikeinse verkiezingszege in 2022.

Toename kolenverbruik

Ironisch genoeg steeg het verbruik van kolen onder Biden sterk, terwijl het onder Trump, voorvechter van de kolenindustrie, juist daalde, berichtte persbureau Bloomberg. Onder Trump stapten veel energiebedrijven over van kolen op het destijds goedkopere gas, terwijl duurzame energiebronnen als wind en zon goedkoper werden. De kolenproductie daalde de afgelopen zes jaar met 40 procent, volgens cijfers van het financiële dienstverleningsbedrijf B. Riley Services.

Naar verwachting verbranden Amerikaanse energiecentrales dit jaar 23 procent meer steenkool, de eerste toename sinds 2013. Het aandeel van kolen in de stroomvoorziening zal toenemen tot 24 procent, nadat in 2020 een historisch laagtepunt van 20 procent werd bereikt. De vraag naar steenkool steeg sterk als gevolg van de mondiale energieschaarste door het aantrekken van de economie na corona.

Experts achten het toekomstperspectief voor steenkool weinig rooskleurig, omdat veel bedrijven niet willen investeren in een sector die het op langere termijn waarschijnlijk aflegt tegen duurzame energie. Maar op dit moment doet steenkool het weer goed. “De markten hebben gesproken”, zei Rich Nolan van de National Mining Association tegen Bloomberg. “We zien de terugkeer van steenkool als essentiële energiebron.”